भौतिकशास्त्र

१ (as symbol for alpha) आल्फा २ (also a) Elec.Eng.(as abbr. of ampere) ऍम्प ३ (also A.U.) (as abbr. of Angstrom unit) अए (ँगस्ट्रॉम एकक)

१ (as symbol for alpha) आल्फा २ (also a) Elec.Eng.(as abbr. of ampere) ऍम्प ३ (also A.U.) (as abbr. of Angstrom unit) अए (ँगस्ट्रॉम एकक)

१ (as symbol for alpha) आल्फा २ (also a) Elec.Eng.(as abbr. of ampere) ऍम्प ३ (also A.U.) (as abbr. of Angstrom unit) अए (ँगस्ट्रॉम एकक)

Elec.Comm. A बॅटरी (ए बॅटरी)

Magn.(i.e. end on position) A स्थिति (स्त्री.) (अग्र आस्थिति)

(meaning not, without, lacking) अ- (as in astatic अस्थितिक, asynchronous असंकालिक)

(meaning not, without, lacking) अ- (as in astatic अस्थितिक, asynchronous असंकालिक)

ए.सी. (प्रत्यावर्ती धारा) (also A.C.) (abbr. of alternating current)

ए.सी.घंटा (प्रत्यावर्ती धारा घंटा)

ए.सी.ऍनोड रोध

ऋ  alternating current resistance

ए.सी.डी.सी. ग्राही

alternating current generator

atomic mass unit

Elec.Eng. (abbr. of ampere turn) ऍम्पिअर वेढा (ए.टी) (also A.T.)

(abbr. of Angstrom unit) ए.यू. (ँगस्ट्रॉम एकक) (also A)

(abbr. of atomic weight unit) atomic mass unit

१ (departing from) अप- (as in abnormal अपसामान्य २ Elec.Eng.(as abbr. of absolute- used for a cgs electromagnetic unit) ऍब- (निरपेक्ष) (as in abohm ऍबोम - निरपेक्ष ओम)

Elec.Eng.(the cgs electromagnetic unit of electric current) ऍबॅम्पिअर (पु.)

(after Ernst Abbe, Ger.physicist - an adjustable substage lens used as a condenser for a compound microscope) ऍबी नाभीयक

ऍबी अंक

Chem.(an instrument for measuring directly the refractive index,as of oils etc.) ऍबी अपवर्तनांकमापी

ऍबी साइन पूर्व आवश्यकता

संक्षेप करणे

संक्षिप्त

१ संक्षेप (पु.) २ संक्षेपाक्षर (न.)

संक्षेपात्मक

Elec.Eng.(the cgs electromagnetic unit of charge) ऍबकूलोम (पु.)

ऍबेल समीकरण

(after Niels Abel, Norw. mathematician) (as a commutative group) ऍबेल गट

(the quality of being aberrant) विपथनशीलता (स्त्री.), विपथचारिता (स्त्री.) aberrancy

विपथी, विपथचारी

Light, optics, Astron.(the act of wandering away or of going astray) विपथन (न.) (विपथन- short for विपथगमन, वि away पथ course विपथ astray गमन going) chromatic aberration वर्णीय विपथन longitudinal aberration अनुलंब विपथन optical aberration प्रकाशीय विपथन

विपथन त्रुटि

प्रकाश विपथन, प्रकाशाचे विपथन

(characterised by aberration) विपथी, विपथनशील, विपथन-

भिंगांची विपथने (न.अ.व.)

Elec. Eng.(the cgs electromagnetic unit of capacitance) ऍबफॅरॅड (पु.)

Elec.Eng.(the cgs electromagnetic unit of inductance) ऍबहेनरी (पु.)

१ (capacity to perform) समर्थता (स्त्री.) २ (power to perform) क्षमता (स्त्री.) ३ (skill or competence in doing) कार्यकुशलता (स्त्री.)

१ समर्थ २ क्षम ३ सक्षम

१ (deviating from the normal; differing from the typical) अपसामान्य (अप- deviating from; सामान्य - normal) २ असामान्य (as in abnormal circumstances असामान्य परिस्थिति)

Light, Optics अपसामान्य अपस्करण

अपसामान्य प्रभा

अपसामान्य परावर्तन

१ अपसामान्यता (स्त्री.) २ असामान्यता (स्त्री.)

Elec.Eng.(the cgs electromagnetic unit of resistance)ऍबोम (पु.)

अपघर्षण करणे

(wearing, grinding or rubbing away by friction) अपघर्षण (न.) erosion

घर्षक द्रव्य (न.)

संक्षेपणे, संक्षेप करणे

Math. संक्षिप्त संकेतन

संक्षेप (पु.)

Math. भुज (पु.) ordinate  (pl. abscissas or abscissae)

१ (determined in itself; not relational; independent of arbitary standards of measurement; having reference to or derived in the simplest manner from the fundamental units of length, mass and time) निरपेक्ष २ (simple; pure; free from mixture; free from imperfection) केवल (as in absolute alcohol Chem. केवल अल्कोहोल)

निरपेक्ष उत्कलनांक

निरपेक्ष गुणांक

(a constant as that has the same value wherever it occurs in mathematics) केवल स्थिरांक

निरपेक्ष घनता

Elec.Eng. निरपेक्ष गॅल्व्हानोमीटर

१ निरपेक्ष अभिमिति, निरपेक्ष परिमाण २ Astron. निरपेक्ष प्रत

निरपेक्ष मापन उपकरण

निरपेक्ष गति

(magnetic) केवल पार्यता

निरपेक्ष व्यक्तिविशिष्ट त्रुटि

निरपेक्ष दाब

निरपेक्ष राशि

(a temperaturen scale based on absolute zero; the units of measurement being equivalent to centigrade degrees on the kelvin scale or toFahrenheit degrees on the Rankine scale) निरपेक्ष मापनश्रेणी

निरपेक्ष अवकाश काल

(as of units- i.e. a system of physical units as cgs units, based on a unit of force independent of the value of acceleration of gravity) निरपेक्ष एकक पद्धति

(a temperature measured on the absolute scale - symbol T) निरपेक्ष तापमान (सं.T)

निरपेक्ष ताप मापनश्रेणी (निरपेक्ष तापमान मापनश्रेणी)

निरपेक्ष एकक

Chem. १ निरपेक्ष वजन २ निरपेक्ष भार

(of temperature - a hypothetical temperature characterised by complete absence of heat) निरपेक्ष शून्य

१ निरपेक्षपणे २ केवल

१ (to take up as by capillary, osmotic, solvent or chemical action - as distinguished from adsorb) अवशोषण करणे २ (commonly - as, to suck up) शोषणे, शोषून घेणे

१ (to take up as by capillary, osmotic, solvent or chemical action - as distinguished from adsorb) अवशोषण करणे २ (commonly - as, to suck up) शोषणे, शोषून घेणे

१ अवशोषणीयता (स्त्री.) २ शोषणीयता (स्त्री.)

absorbency

१ अवशोषित २ शोषित, शोषून घेतलेला

१ अवशोषकता (स्त्री.) २ शोषकता (स्त्री.)

१ अवशोषी, अवशोषणशील २ शोषणशील

१ अवशोषक (पु.) २ शोषक (पु.)

१ अवशोषक (पु.), अवशोषी (पु.) २ शोषक (न.)

अवशोषी परिपथ

(the proportion of radiant energy absorbed before it reaches the further boundary of a layer of absorbing matter) अवशोषणांक (पु.)

१ (taking up by capillary, osmotic, chemical or solvent action- as distinguished from adsorption) अवशोषण (न.) २ (commonly) शोषण (न.) sorption

१ (taking up by capillary, osmotic, chemical or solvent action- as distinguished from adsorption) अवशोषण (न.) २ (commonly) शोषण (न.) sorption

Light (a dark band in an absorption spectrum) अवशोषण पट्ट

अवशोषण गुणांक

अवशोषण खंड

(a clear cut long wave length boundary of an absorption band in an x ray spectrum) अवशोषण सीमा

ऋ  absorptivity

Light (as system of absorption bands seen when a selectively absorbing substance is placed) अवशोषण पंक्ति (अवशोषण वर्णपंक्ति)

Chem. अवशोषणमापी (पु.)

१ (tending to absorb) अवशोषी २ शोषणशील

अवशोषकता (स्त्री.) (also absorptive power)

१ संक्षिप्त २ Math. etc. अमूर्त ३ (as applied to sciences) केवल, शुद्ध

अमूर्त संख्या

बहुलता (स्त्री.), बाहुल्य (न.)

बहुलता अनुपात

Elec.Eng.(the cgs electromagnetic unit of electrical potential and electromotive force) ऍबव्होल्ट (पु.)

(one that accelerates) त्वरक (पु.)

(to cause to undergo acceleration, esp. to increase the velocity of a body) त्वरण करणे, त्वरण होणे

त्वरणित

त्वरणित गति

त्वरक, त्वरणी, त्वरण-

त्वरक ऍनोड

त्वरण कक्ष

त्वरणी इलेक्ट्रोड

Thermionics त्वरणी विभव

त्वरण नलिका

(the time rate of change of velocity as in speed or direction) त्वरण (न.) angular acceleration कोनीय त्वरण linear acceleration रेखीय त्वरण, रेषीय त्वरण speed चाल, द्रुतता velocity वेग

Mech. गुरुत्वीय त्वरण (also acceleration of gravity)

त्वरणकारी, त्वरक-, त्वरण करणारा

१ (as a device) त्वरणित्र (न.) २ त्वरक (पु.)

Seismol. त्वरण आलेखी (पु.)

त्वरणमापी (पु.)

१ स्वीकारणे २ ग्रहण करणे

१ स्वीकार्यता (स्त्री.) २ ग्राह्यता (स्त्री.)

१ स्वीकार्य २ ग्राह्य

१ स्वीकार (पु.) स्वीकृति (स्त्री.) २ ग्रहण (न.), ग्रहण करणे (न.)

स्वीकृति क्षेत्र

ग्राही (पु.)

(as an impurity in a semiconductor which may induce hole conduction) ग्राही अपद्रव्य, ग्राही अशुद्धि

(increase by external addition or accumulation) उपवृद्धि (स्त्री.) addition

उपसाधन (न.) apparatus

उपसाधक, सहायक

१ अपघात (पु.) २ (as, an unforeseen or unexpected event) अभावित (न.)

१ (as happening by chance) आकस्मित २ अभावित

(an error of observation that can not be controlled) आकस्मित त्रुटि

(to adapt; to adjust; to make suitable; to harmonise or force into consistency) समायोजन करणे adapt

समायोजन (न.) adaptation अनुकूलन adjustment अनुयोजन

संवाद (पु.) concord

संचययोग्य

संचय करणे, साचवणे, संचय होणे, साचणे

संचित, साचलेला

संचय (पु.), संचयन (न.), साचणे (न.)

संचयी

Elec.Eng.(also called secondary cell or storage cell- an apparatus for storing energy) संचायक (पु.), संचयी (पु.)

संचयी पेटी

संचयी ग्रिड

संचायक रोधक

अचूकता (स्त्री.), अचूकपणा (पु.)

(in exact conformity to truth or to some standard - it implies positive and careful fidelity to truth or fact) अचूक precise

अचूकपणे, अचूक

अचूकपणा (पु.)

(free from colour; of a lens - refracting light without dispersing it into its constitutent colours) अवर्णी, अवर्ण-

Light अवर्णी भिंग

अवर्णी प्रिझम

१ आम्ल- २ (as taste) आम्ल ३ Geol. अधिसिलिक

Chem. आम्ल (न.)

१ Chem. आम्लधर्मी २ Geol. अधिसिलिक

१ (of relating to, adapted to, or affecting the sense of hearing or organs of hearing) श्रवणविषयक २ (of or relating to sound or sound waves) ध्वनिविषयक, ध्वनि- ३ (pertaining to the science of sound) ध्वनिकीय acoustical

ध्वनि वाहकता

ध्वनि शृंग, ध्वनि शिंग

(as the ratio of sound pressure amplitude to volume velocity amplitude across a given surface in a medium transmitting sound) ध्वनि संरोध

ध्वनि व्यतिकरणमापी

ध्वनि प्रकार

ध्वनि प्रारी पृष्ठांश

ध्वनि प्रारण

ध्वनि प्रारणमापी

ध्वनि विरलन

Acous. ध्वनि प्ररोध

Acous. ध्वनि रोध

ध्वनि विकिरण

१ (a science that treats the production, control, transmission, reception and effects of sound and the phenomena of hearing- with sing. vb.) ध्वनिकी (स्त्री.) २ (as acoustic properties or peculiarities, as acoustic environment - with pl. vb.) श्रवणगुण (पु.) ३ (as planning, building, equipping etc. with the object of achieving good results) ध्वनिव्यवस्था (स्त्री.)

१ (to exert power or influence; to produce an effect- oft. used with on) क्रिया करणे, क्रिया होणे २ (as to produce a desired effect, as to work) कार्य करणे, कार्य होणे

१ क्रिया करणारा २ कार्य करणारा

(having photochemical properties or effects) (किरण) क्रियाशील

Photog. क्रियाशील किरण

Photog. (किरण) क्रियाशीलता (स्त्री.)

Photog. किरणक्रियामापी (पु.), ऍक्टिनोमीटर (पु.)

Chem. ऍक्टिनॉन (पु.)

१ (as exertion of energy, power etc.) क्रिया (स्त्री.) २ कार्य (न.) reaction १ अभिक्रिया २ प्रतिक्रिया

क्रिया संकलक

(as force) क्रिया प्रतिक्रिया (स्त्री.) (क्रिया व प्रतिक्रिया बल)

क्रिया चल

(to render capable of reaction or to increase the reactivity of; to become active) सक्रियित करणे, सक्रियित होणे

सक्रियित

Thermionics सक्रियित कॅथोड

Thermionics सक्रियित तंतु

(an increase in the energy as of an atom or molecule, rendering it more reactive) सक्रियण (न.) सक्रियित होणे (न.)

Chem. सक्रियण ऊर्जा

१ (one that activates) सक्रियक (पु.) २ (as an accelerator) त्वरणित्र (न.)

१ (capable of acting or reacting esp. in some specific manner or with more than ordinary vigour) सक्रिय, क्रियाशील २ (as a volcano) जागृत

सक्रिय केंद्र

Elec.Eng. क्रियाशील धारा

Elec.Eng. सक्रिय इलेक्ट्रोड

सक्रिय बल

सक्रिय पदार्थ

Elec.Eng. सक्रिय शक्ति

(as the valence which an element exhibits in any particular compound) क्रियाशील संयुजा

Elec.Eng. सक्रिय व्होल्ट ऍम्पिअर

Elec.Eng. सक्रिय व्होल्टता

Elec.Eng. सक्रिय तार, कार्यकारी तार

१ क्रिया (स्त्री.) २ (the quality or state of being active) सक्रियता (स्त्री.), क्रियाशीलता (स्त्री.) ३ (as power) क्रियाशक्ति (स्त्री.) ४ Nucleonics (as the rate of breakdown of atoms through radioactivity) क्रियाशक्ति (स्त्री.) ५ (as things to be done) कृति (स्त्री.) (as in teacher's activity शिक्षक कृति)

प्रत्यक्ष, वास्तविक

प्रत्यक्ष बल, वास्तविक बल

वास्तविकता (स्त्री.)

प्रत्यक्षतः, वास्तविकपणे

(to make fit or suitable) अनुकूलन करणे (the terms implies a suiting or fitting अनुकूलन by alteration or modification० accommodate समायोजन करणे adjust अनुयोजन करणे conform समनुरुप करणे, अधिसंगत करणे reconcile मेळ घालणे, मेळ बसवणे

अनुकूलनक्षमता (स्त्री.)

अनुकूलनक्षम

अनुकूलन (न.) accommodation

अनुकूलक (पु.)

अनुकूलक परिवर्तित्र

अनुकूली, अनुकूलन-

adapter

१ Math. (usu. with up) बेरीज करणे २ -ची भर घालणे

१ Math. बेरीज (स्त्री.) २ भर (स्त्री.) accretion उपवृद्धि augmentation आवर्धन enlargement परिवर्धन increase वृद्धि, वाढ increment संवृद्धि, वाढ

१ (admitting, involving or characterised by addition) समावेशी २ Math. योगशील, योजी

समावेशी वर्ण

समावेशी वर्ण प्रक्रिया

योजी स्थिरांक

समावेशी गुणधर्म

१ पर्याप्तता (स्त्री.) २ समुचितता (स्त्री.)

१ पर्याप्त, पुरेसा २ समुचित

१ पर्याप्त रीतीने, पुरेसे २ समुचित रीतीने

१ पर्याप्तता (स्त्री.) २ समुचितता (स्त्री.)

आसंजित होणे

आसंजी, आसंजक

आसंजन (न.) cohension संसंजन

आसंजनशील

(adiabatic curve) समोष्ण वक्र (पु.)

(of a process - occurring without loss or gain of heat) समोष्ण-

समोष्ण वक्र (पु.) (also adiabat - i.e. adiabatic curve)

(as a change in volume and pressure without exchange of heat) समोष्ण बदल

समोष्ण वक्र

समोष्ण विचुंबकन

Heat Thermodynamics (an expansion of a substance of system ofsubstances without gain or loss of heat by the substance or the system) समोष्ण प्रसरण

समोष्णीय, समोष्ण-

समोष्ण रुपाने, समोष्णीय रीतीने, समोष्णतः

(imperviousness to infrared radiation) ऊष्माअपार्यता (स्त्री.), अंतस्तापहीनता (स्त्री.)

ऊष्माअपार्य, अंतस्तापहीन

१ सन्निध २ संलग्न, निकटवर्ती

सन्निध कोन (पु.अ.व.)

सन्निध प्रणाल

सन्निध प्रणाल व्यतिकरण

सन्निध प्रणाल व्यतिकरण गुणोत्तर

- ला लागून असणे

१ लागून असलेला २ (touching or bounding at some point or some line, near in space) संलग्न

१ संलग्न २ Math. आयुग्मी

(to make correspondent or conformable; to bring to a true or effective relative position) अनुयोजन करणे (the term usu. suggests no significant alteration or modification but rather a bringing into correspondence or harmony, prearranged or clearly possible

अनुयोज्य

अनुयोज्य गुणोत्तर परिवर्तित्र

elec. eng. अनुयोज्य चाल चलित्र

अनुयोज्य परिवर्ती चाल, चलित्र

अनुयोजित

अनुयोजी, अनुयोजक

अनुयोजन (न.)

अनुयोजी हत्यार

अनुयोजन (न.)  accommodation

(to allow to ente; let in प्रवेश देणे, ऋ-चा प्रवेश होणे २ स्वीकार करणे ३ (to have space enough for) -करिता जागा असणे

१ प्रवेशयोग्य २ स्वीकार्य

१ Elec. Eng.(the reciprocal of impedance of a circuit) संवहन (न.) २ प्रवेश्यता (स्त्री.) conduction

अधिमिश्रण करणे

अधिमिश्रण (न.)

१ स्वीकृत २ अंगीकृत

१ स्वीकृति (स्त्री.) २ अंगीकार (पु.)

१ स्वीकृत करणे २ अंगाकार करणे

अधिशोषण गुणक

१ लाभ (पु.)(as in mechanical advantage यांत्रिक लाभ) २ फायदा (पु.)

१ अनिष्ट २ प्रतिकूल

ecology

anisotropic

१ (to expose to air by passing air through) वातन करणे २ वायुमिश्रण करणे

१ वातित २ वायुमिश्रित

१ वातित जल २ वायुमिश्रित जल

१ वातन- २ वायुमिश्रण (न.)

Radio (any exposed wire capable of radiating or receiving the energy to or form the electromagnetic wave) एरिअल (स्त्री.), आकाशी (स्त्री.)

१ आकाशीय २ वातसंबंधी, हवेसंबंधी ३ विमानासंबंधी, हवाई, विमान-

विमानतळ (पु.)

(that part of the mechanics of fluids that deal with the dynamics or gases. Particularly, the study of forces acting upon bodies in motion in air) वायूगतिकी (स्त्री.)

(the study of the upper air, that part of the atmosphere removed from the effect of surface conditions) वायुविज्ञान (न.)

वैमानिक, विमान-

विमान अभियांत्रिकी

वैमानिकी (स्त्री.)

विमान (न.) (also airplane)

(the branch of statics that deals with the equilibrium of gaseous fluids and of solid bodies immersed in them) वायुस्थितिकी (स्त्री.)

ether

(to have an effecton, to act on) परिणाम करणे, -चा परिणाम होणे

Chem.(the attractive force exerted in different degrees between substances or particles that causes them to enter into and remain in chemical combination - usu. used with for) आसक्ति (स्त्री.)

(as an effect that follows in cause after the interval) पश्चपरिणाम (पु.), पश्चात परिणाम (पु.)

Photoelectronics पश्चप्रभा (स्त्री.)

Optics पश्चप्रतिमा (स्त्री.)

१ (as a period of time in history or in the development) युग (न.) (as in atomic age अणुयुग) २ Geol.(one of the divisions of geologic time usu. included in an epoch) युग (न.) ३ आयु (न.), आयुर्मान (न.) period

aging

(as instrumentality, means) साधन (न.)

(a substance capable of producing a certain effect as, chemical, physical or biological effect) कारक (पु.)

(to gather into a mass or cluster; to collect or come together in a mass) -चे संपिंडन होणे, संपिंडित होणे

संपिंडित

संपिंडन (न.)

१ समुच्चय (पु.) २ Math. एकूणात (स्त्री.)

समुच्चयन (न.)

(a change in the properties of a substance with time; undergoing of change with the passage of time) कालप्रभावन (न.) (also ageing)

क्षोभ करणे, क्षोभ होणे

क्षोभित

१ क्षोभ (पु.) २ (as a process) क्षोभण (न.)

शून्यदिक्पाती, शून्यदिक्पात-

Magn. शून्यदिक्पाती रेषा

हवा (स्त्री.), वात (पु.)

हवाझोत (पु.)

Elec.Eng. हवाझोत परिपथ वियोजी, हवाझोत स्विच (also called air blast switch)

Eng. वात रोधक, वात बेक

Elec.Eng. वात नियोजन स्विच, वात नियोजन परिपथ वियोजी (also called air break circuit breaker)

वात कोष्ठ (पु.)

Eng. वात संपीडन (न.)

Eng. वात संपीडक (पु.)

Eng. वात संपीडक (पु.)

१ वात संघनिक (न.) २ Radio वात संधारित्र (न.)

वातानुकूलित करणे

वातानुकूलित

वातानुकूलन (न.)

वातशीतित करणे, -चे वातशीतन करणे

वातशीतित

वातशीतन (न.)

(having no magnetic material as iron in its magnetic circuit - used. esp. of certain coils, solenoids or transformers) वातक्रोड- (also air cored)

वातक्रोड चोक

वातक्रोड कुंडल

वातक्रोड परिवर्तित्र

air core

Eng. वात वाहिनी

वात घर्षण

वात घर्षण अवमंदन

Elec.Eng., Eng. etc. वात अंतराल (न.)

Eng. वात अंतःक्षेपण

वात गलन

वात दाबमापी

हवापंप (पु.)

वातसंतृप्त

वातविरहित

aeroplane

हवारोधी

हवाई जहाज (न.)

हवाबंद

विमानमार्ग (पु.अ.व.)

हवाई प्रवासक्षम

(also alarum) १ (भय, दोष वगैरे दर्शवणारी) सूचना (स्त्री.), भयसूचना (स्त्री.), दोषसूचना (स्त्री.) २ (घड्याळाचा) गजर (पु.)

भयसूचक घंटा, दोषसूचक घंटा

भयसूचक परिपथ

भयसूचक साधन

भयसूचक वितळतार

भयसूचक दीप, दोषसूचक दीप

alarm

बीजगणित (न.)

बैजिक, बीजीय, बीज- algebraical

१ (to put into proper relative position or orientation; to be in or come into correct relative position) संरेखणे, संरेखित करणे, संरेखित होणे २ एका ओळीत आणणे, एकपंक्तिरचना करणे (also aline)

संरेखित

संरेखी

संरेखी

संरेखी संधारित्र

१ संरेखन (न.) २ Math. एकपंक्तिरचना (स्त्री.) arrangement  (also alinement)

सारखा similar

align

alignment

Elec. जागृत (also live)

Chem. अल्कधर्मी, अल्क- (pl. alkalies or alkalis)

Elec. Eng. अल्क संचायक

अल्कधर्मी घट

Chem. अल्कधर्मिता (स्त्री.)

सर्व तरंग-

Radio सर्व तरंग ग्राही

सर्व तरंग मेलन कुंडल

(a form showing allotropy) अपरुप (न.)

अपरुपी, अपरुप-

Chem. (as, the property of certain substances existing in two or more modifications distinct in physical and some chemical, properties) अपरुपता (स्त्री.) polymorphism  (also allotropism)

(as to permit) अनुमत करणे, अनुमत होणे

अनुमत

अनुमत पट्ट

Chem. Met. संमिश्र (पु.)

धातुमिश्रण करणे

Met. धातुमिश्रण (न.)

(a ferromagnetic alloy used for making permanent magnets) ऍलनिको (पु.)

१ (symbol or A) आल्फा (पु.) २ (as, alpha particle) आल्फा कण (पु.) ३ ((as alpha ray) आल्फा किरण (पु.)

Nucleonics (complete apparatus for alpha particle counting, including alpha tube, amplifier, discriminator, scaler and recorder) आल्फा गणित्र

आल्फा काट

आल्फा कण ( a कण) (also a particle)

आल्फा कण पंक्ति

आल्फा प्रारण

आल्फा प्रारी, आल्फा रेडिएटर

आल्फा किरणोत्सारिता

आल्फा किरण (पु.अ.व.) ( a किरण) (also a rays)

आल्फा किरणांचे विचरण

१ फेरफार करणे, फेरफार होणे २ (commonly) बदल करणे, बदल होणे

१ फेरफारयोग्य २ बदलण्यायोग्य

१ (the term suggests changes only in a single detail or characteristic without loss of identity or new essential character) फेरफार (पु.) २ बदल (पु.) change

एकांतरित, एकांतर-, एक सोडून एक

एकांतरित करणे, एकांतरित होणे

एकांतर प्रणाल व्यतिकरण

एकांतरित रीतीने, आलटून पालटून

१ एकांतर- २ Elec. प्रत्यावर्ती

प्रत्यावर्ती धारा

प्रत्यावर्ती धारा

a.c. bell

प्रत्यावर्ती धारा सेतू

प्रत्यावर्ती धारा विद्युतजनित्र, प्रत्यावर्ती धारा डायनामो

Elec.Eng. प्रत्यावर्ती धारा विद्युतचुंबक

Elec.Eng. प्रत्यावर्ती धारा उत्तेजित्र

Elec.Eng. प्रत्यावर्ती धारा जनित्र (ए.सी. जनित्र) (alsoa.c. generator)

Elec.Eng. प्रत्यावर्ती धारा चलित्र

Elec.Eng. प्रत्यावर्ती धारा रिले

(the ratio of the average power dissipated to the square of the effective current in a conductor carrying an alternating current) प्रत्यावर्ती धारा रोध (also called effective resistance)

Elec.Eng. प्रत्यावर्ती धारा एकसरी चलित्र

Elec.Eng. प्रत्यावर्ती धारा परिवर्तित्र

प्रत्यावर्ती प्रवणता नाभीयन

प्रत्यावर्ती चुंबकीय द्विधुव

१ एकांतरण (न.) २ प्रत्यावर्तन (न.)

१ वैकल्पिक २ पर्यायी

१ (as a choice between two things) विकल्प (पु.) २ (as, one or more than two possibilities) पर्याय (पु.)

१ एक सोडून एक २ आलटून पालटून, विकल्पाने

Elec.Eng. प्रत्यावर्तित्र (न.), ऑल्टरनेटर (पु.)

(an aneroid barometer used for measuring altitude by the decrease in atmospheric pressure with height) उंचीमापी (पु.)

१ (as vertical elevation of an object above a given level) उंची (स्त्री.), उच्चता (स्त्री.) २ Astron. (the angular elevation of a celestial object above the horizon measured by the arc of a vertical circle intecepted between the object and the horizon) उन्नतांश (पु.) ३ (as height in feet or metres above sea level) (समुद्रसपाटीपासून) उंची (स्त्री.)

Elec.Eng. ऍल्युमिलिअम ऍनोड घट

ऍल्युमिलिअम पत्र विद्युतदर्शी

Chem. (mixture of a metal with mercury) पारदमिश्र (न.) (पारद पारा)

अव्यवसायी (पु.)

अव्यवसायी-

(one of the bands of frequencies used by radio amateurs for communication) अव्यवसायी पट्ट

Min. ऍम्बर (न.)

Elec. (an instrument for measuring electric current in amperes) ऍम्पिअरमापी (पु.) ऍमीटर (पु.) hot wire ammeter उष्ण तार ऍम्पिअरमापी, उष्ण तार ऍमीटर moving coil ammeter चल कुंडल ऍम्पिअरमापी, चल कुंडल ऍमीटर moving iron ammeter चल लोह ऍम्पिअरमापी, चल लोह

Elec.Eng. ऍमीटर पार्श्वपथ

Radio, Thermionics (rectification dependent on the curvature of the anode current versus grid voltage characteristic) ऍनोड नमन दिष्टकरण (also anode rectifiction)

१ (without real or apparent crystalline form; without crystal structure- as opposed to crystalline) अस्फटिकी, अस्फटिक- २ (having no determined form) अनियतरुप ३ (shapeless, formless) अनाकृति-

अस्फटिक पदार्थ

Elec.Eng. (abbr. of ampere) ऍम्प

Elec.Eng. (the strength of electric current expressed in amperes) ऍम्पिअरता (स्त्री.)

Elec.Eng.(abbr. A or a or amp.) (after French physicist Ampere- a unit of intensity of electric current) ऍम्पिअर (पु.)

Elec.Eng. ऍम्पिअर तुला (स्त्री.)

Elec.Eng. ऍम्पिअर वाहके (पु.अ.व.) (also amperewires)

Elec.Eng. (a practical unit of quantity of electricity) ऍम्पिअर तास (पु.)

Elec.Eng. ऍम्पिअर तास क्षमता

Elec.Eng. ऍम्पिअर तास कार्यक्षमता

Elec.Eng.(a meter which records the ampere hours flowing in a circuit) ऍम्पिअर तासमापी

Elec.Eng. ऍम्पिअर मिनिट (न.)

Elec.Eng. ऍम्पिअर सेकंद (पु.)

Elec.Eng.( a unit of magnetomotive force - as of a coil or winding in ampere turns) ऍम्पिअर वेढा (पु.) abbr. a.t. or A.T.

ampere conductors

Elec.Eng. ऍम्पिअरचा सिद्धांत

Elec.Eng. ऍम्पिअरचा नियम

Elec.Eng.(a theory based on the assumption that the magnetic property of a magnet is due to currents circulating in the molecules of the magnet) ऍम्पिअर चा चुंबकन सिद्धांत

ammeter

(the act or product of amplifying, as enlargement) प्रवर्धन (न.) cascade amplification सोपानी प्रवर्धन class A amplification A वर्ग प्रवर्धन class B amplification B वर्ग प्रवर्धन class C amplification C वर्ग प्रवर्धन linear amplification रेखीय प्रवर्धन

Thermionics (symbol u) प्रवर्धनांक (पु.) (सं. u) amplification factor

प्रवर्धित

Elec.Comm. प्रवर्धी (पु.) balanced amplifier संतुलित प्रवर्धी bandwidth amplifier पट्टरुंदी प्रवर्धी bidirectional amplifier द्विदिशिक प्रवर्धी booster amplifier वर्धक प्रवर्धी bridging amplifier सेतु प्रवर्धी broad band amplifier विस्तृतपट्ट प्रवर्धी

(to utilise as, the input of voltage, current or power so as to obtain an output of greater magnitude) प्रवर्धित करणे, -चे प्रवर्धन होणे

प्रवर्धनी, प्रवर्धन-

प्रवर्धनी घटक उपकरण

१ (the maximum value of a periodically varying quantity during a cycle e.g. the maximum displacement from its position of rest of a vibrating particle, or the maximum value of an alternating current) परमप्रसर (पु.), आयाम (पु.) २ Math. (angle or argument of a complex number) कोनांक (पु.)

Elec. परमप्रसर विकृति, आयाम विकृति

Elec.Eng. आयामांक (पु.) (also crest factor or peak factor)

आयाम वारंवारता प्रतिसाद लक्षण

आयाम आपारिवर्तित संसूचक

आयाम आपारिवर्तित कुरव

Radio आयाम आपारिवर्तन

आयाम आपारिवर्तन ग्राही

कंपन आयाम, कंपनाचा आयाम

आयाम संस्पंदन

आयाम प्रतिसाद

आयाम वरणित्र

सदृश similar

सादृश्य (न.)

विश्लेषणीय

विश्लेषण करणे

विश्लेषित

विश्लेषक (पु.)

विश्लेषण (न.)

वैश्लेषिक, विश्लेशी, विश्लेषण- analytical

वैश्लेषिक भूमिति

विश्लेषण पद्धति

Optics (not astigmatic - used esp. of lenses that are able to form approximately point images of object points) अनबिंदुक (अन् + बिंदुक) (अनबिंदुक नाभि-) (also anastigmat)

अनबिंदुक भिंग

Optics अनबिंदुकता (स्त्री.) (अनबिंदुक नाभिता)

(लंगराचे वगैरे) कडे (न.)

Elec.Eng. ऍन्डरसन बिज, ऍन्डरसन सेतु

(an instrument for measuring the velocity of the wind) पवनमापी (पु.)

(containing no liquid or actuated without the use of liquid) निर्द्रव-

(an aneroid barometer) निर्द्रव हवादाबमापी (पु.)

निर्द्रव हवादाबमापी

Math. कोन (पु.) (अ.व. कोन)

Astron. विपथन कोन

(the angle between the line of propagation of a radio wave and the earth's surface at the point of reception) आगमन कोन

स्पर्श कोन

दिक्पात कोन

Light विचलन कोन

Geol. नति कोन, नमन कोन

अपसरण कोन

उन्नति कोन, उन्नमन कोन

Optics निर्गमन कोन

Eng. घर्षण कोन

हेलिक्स कोन

आघात कोन

Acous. Light आपतन कोन

Elec.Eng. पश्चता कोन

Elec.Eng. अग्रता कोन

Light न्यूनतम विचलन कोन

Light धुवण कोन

प्रक्षेप कोन

Acous.Light परावर्तन कोन

Light अपवर्तन कोन

१ (also angle of rest) (the angle that the plane of contact between two bodies makes with the horizontal when the upper body is just on the point of sliding) विश्राम कोन २ (the angle whose tangent is the coefficient of friction between two bodies) घर्षण कोन

परिक्रमण कोन

घूर्णन कोन

सर्पण कोन

Mech. मोटन कोन (also angle of twist)

पूर्ण परावर्तन कोन

angle of torsion

(as the variation in the direction of motion of particles after passing through a certain thickness of matter) कोन विचरण

(named after the Swedish physicist A.J. Angstrom - the unit employed for expressing the wavelengths of light, ultra violet radiations and x rays) ँगस्ट्रॉम एकक (सं. A किंवा A.U.)

कोनीय

कोनीय त्वरण

कोनीय विचलन

कोनीय विस्थापन

कोनीय गति

कोनीय वियोजन

कोनीय वेग

Elec.etc.(in an eletrolyte, the ion which carries the negative charge and which migrates towards the anode under the influence of an applied potential difference - opposed to cation) ऍनायन (पु.)

विषमदैशिकता (स्त्री.)

anisotropic

(to heat and then cool slowly) अनुशीतन करणे, सावकाश निववणे

अनुशीतन (न.), सावकाश निववणे (न.)

अनुशीतन कक्ष

१ (as to destroy totally to reduce to nothing) नाशन करणे २ (to cause to be of no effect, nullify) परिशून्यन करणे

dematerialisation

(of or relating to a ring, forming a ring, shaped like a ring) वलयाकृति-, कंकणाकृति-

Astron. कंकणाकृति ग्रहण

वलयाकृति चुंबकीय पंक्तिलेखी

Elec. १ (the electode at which electrons leave a device to enter the external circuit - opposed to cathode) ऍनोड (पु.) २ Thermionics (also called plate - any electrode in a thermionic tube which acts as a collector of electrons) ऍनोड (पु.)

ऍनोड नमन दिष्टकारी

Thermionics (the current flowing to the anode of a multi-electrode thermionic tube) ऍनोड धारा (also plate current)

Elec. Eng. (a term used in electrolysis to denote the sudden drop in current due to the formation of a film of gas on the surface of the anode) ऍनोड परिणाम

ऍनोड भरण

ऍनोड निविष्टि शक्ति

ऍनोड भार

Radio ऍनोड आपरिवर्तन (also plate modulation)

ऍनोड आपरिवर्तित्र

anode bend rectification

(of, at or relating to an anode - opposed to cathodic; of a chemical element - tending to form an anode in an electrochemical cell in relation to another element) ऍनोडी

(to subject as a metal to electrolytic action by making it the anode of a cell before coating with a protective or decorative film) ऍनोडन करणे

ऍनोडनकारी

(as deviating from a general rule, method or anlogy or from the strict characteristics of the type) असंगत

पाण्याचे असंगत वर्तन

असंगत वर्तन

Light असंगत अपस्करण

पाण्याचे असंगत प्रसरण

Elec.Eng.(an irregular distribution of magnetisation in which consequent poles exist as well as two main poles) असंगत चुंबकन

(as an exceptional valence) असंगत संयुजा

असंगति (स्त्री.)

(before) -पूर्व

Eng.अंतःकक्ष (पु.) (also called precombustion chamber)

Radio (an elevated and or extended system of conductors used for the transmission and or reception of electromagnetic waves) ऍन्टेना (पु.), आकाशग (पु.) artificial antenna dummy antenna कृत्रिम ऍन्टेना, कृत्रिम आकाशग beam antenna शलाका ऍन्टेना, शलाका

Radio (a group of two or more ntennae spatially arranged to have particular directional radiating and or receiving properties) ऍन्टेना विन्यास, आकाशग विन्यास (also called beam antenna)

Radio (the action of a loop antenna in picking up signals from directions in which it is not normally responsive, due to asymmetrical distribution of capacitance of earth) आकाशग परिणाम

आकाशग खाच

Radio (the whole of the equipment of a radio transmitter or receiver associated with the antenna to earth circuit) ऍन्टेना संहति

ऍन्टेना (पु.अ.व.), आकाशग (पु.अ.व.) (sing. antenna)

(a spectrum line of radiation not conformed to Stokes' law) प्रतिस्टोक्स रेषा

१ (of the same kind but situated opposite; exerting energy in opposite direction etc.; one that is opposite in kind to) प्रति- २ -निवारक , - विघातक, -विरोधी, - प्रतिबंधक

प्रतिकॅथोड (पु.)

प्रतिघटि (short for प्रतिघटिवत, घटि clock) (also counter-clockwise)

प्रतिसंपात (पु.)

प्रतिसंपाती परिपथ

प्रतिवात्या (पु.)

प्रतिफेरो चुंबकत्व (न.)

Nucleonics (particle presumed to be emitted during radio active decay by positron emission or electron capture) प्रतिन्यूट्रिनो (पु.)

Nucleonics (recently discovered particle which can mutually annihilate a neutron, with the evolution of vast energy) प्रतिन्यूट्रॉन (पु.)

Acous., Radio etc. प्रतिनिस्पंद (पु.)

प्रतिकण (पु.)

१ प्रतिआवर्ती २ प्रतिआवर्त-

१ (on a sphere, e.g. the earth, points on the surface at either extremity of a diameter) प्रतिविन्यासी (पु.) २ Math. प्रतिव्यासांत (पु.)

Nucleanics (negative proton postulated for some time and recently demonstrated) प्रतिप्रोटॉन (पु.)

प्रतिसंस्पंदन (न.)

प्रतिपरिणामी

(exhibiting properties as, velocity of light transmission, conductivity of heat or electricity, compressibility, with different values when measured along axes in different directions) विषमदैशिक, विषमदिक (also anisotropous or aeolotropic)

प्रतिसममित

प्रतिसममित तरंगफल

१ अनावर्ती २ अनावर्त-

१ अनावर्तिता (स्त्री.) २ अनावृत्तिता (स्त्री.)

१ छिद्र (न.) २ Optics (as any opening through which radiation or particle fluxes may pass) द्वारक (न.)

छिद्र प्रतिपूरण

छिद्र विरुपण

(the top or pointed end of anything) अग्र (न.), शिखाग्र (न.) vertex

Optics (an aplanatic lens) अविपथी भिंग (न.)

Optics (said of an optical system which produces an image free from spherical aberration) अविपथी (गोलीय विपथनरहित)

अविपथी नाभि

aplanat

अविपथनता (स्त्री.)

Optics (said of a microscope objective in which spherical and chromatic aberrations have been corrected with the greatest possible completeness) अतिअवर्णी

अतिअवर्णी भिंग

उपकरण (न.), उपकरण संच (पु.) accessory उपसाधन appliance उपयंत्र contrivance यंत्रक device साधन gadget कळयंत्र implement अवजार instrument उपकरण tool हत्यार

आभासी

आभासी द्युति

आभासी द्विक

Heat Thermodynamics आभासी प्रसरण

Astron. आभासी प्रत

आभासी गति

Elec. Eng.(a term occasionally used to denote the volt amperes in an a.c. circuit) आभासी शक्ति

आभासी द्रावणीयता

वरवर पाहता, आभासी रीत्या

१ उपस्थित होणे २ दिसून येणे ३ प्रकट होणे

१ उपस्थिति (स्त्री.) २ (as what something appears to be) स्वरुप (न.),दिसून येणे (न.) ३ प्रकट होणे (न.)

Radio (after Sir Edward Appleton, Eng. physicist) ऍपलटन स्तर (also called F layer)

१ उपयंत्र (न.) २ (as device) साधन ३ (as instrument) साधित्र (न.) apparatus

१ (act of applying) प्रयुक्ति (स्त्री.), प्रयुक्त करणे (न.) २ (something applied or used in applying or capacity of being practically applied or used) उपयोजन (न.)

१ प्रयुक्त २ (as opposed to pure) उपयोजित (as in applied chemistry उपयोजित रसायनशास्त्र)

१ (to bring into action; to put into effect) प्रयुक्त करणे, प्रयुक्त होणे, लागू करणे, लावणे, लागू होणे २ (to use or employ for particular purpose) उपयोजन करणे

निकट, जवळजवळ, अदमासे

१ (to bring near or close to; to come close) आसन्न करणे, आसन्न होणे, निकट होणे २ (to come near to) जवळपास येणे, जवळपास होणे

निकट प्राक्कलन

निकटतः, जवळजवळ, अदमासे

१ निकटन (न.) २ (as rough approximation) स्थूलमान (न.)

Anat. (of an eyeball) नेत्रोद (न.)

ऍरगो चकती

Elec.Eng. ऍरगो घूर्णने (न.अ.व.)

यादृच्छिक

यादृच्छिक स्थिरांक

१ (as a luminous discharge of electricity through an ionised gas) प्रज्योत (स्त्री.) २ Math. (as a portion of a circle or of any other conic section) चाप (पु.)

प्रज्योत पिझाळण

Elec.Eng. प्रज्योत नियंत्रण साधन

प्रज्योत विमोच (विद्युन्मोच)

Elec.Eng. प्रज्योत भट्टी

प्रज्योती (स्त्री.)

Elec.Eng. प्रज्योत दिष्टकारी

Light (a spectrum originating in non-ionised atoms of an element) प्रज्योत पंक्ति spark spectrum

Elec.Eng. प्रज्योत व्होल्टता

Elec.Eng. प्रज्योत वितळजोड, प्रज्योत वितळजोड लावणे

आर्किमिडिजचे तत्त्व

१ (any particular extent of space or surface etc.) क्षेत्र (न.) २ Math. (as a surface measure - it applies to things measurable in two dimensions or directions only) क्षेत्रफळ (न.) magnitude

१ (of, relating to, or involving an area) क्षेत्रीय २ क्षेत्र फलीय

Astron. etc. क्षेत्रीय वेग

Elec.Eng. Math.(after Jean Robert Argand, Fr. mathematician) आरगॅन आकृति

Math. १ (as one of the independent variables upon whose value that of a function depends) चलनांक (पु.), चलमूल्य (न.)

वास्तु अभियांत्रिकी

अंकगणित (न.)

अंकगणितीय, गणित- arithmetical

Math. (a quantity formed by adding quantities together in any order and then dividing by their number) गणित माध्य, समांतर माध्य

Math. गणित श्रेढी, समांतर श्रेढी

गणित एकक

अंकगणितीयदृष्ट्या, गणित दृष्ट्या

भुजा (स्त्री.), बाहु (पु.)

बलभुजा (स्त्री.)

कोनभुजा (स्त्री.)

Elec.(as a moving part in a magnetic circuit) आर्मेचर (न.)

Elec.Eng. आर्मेचर कुंडल

Elec.Eng.(the magnetomotive force produced in the magnetic circuit of an electric machine by the armature currents) आर्मेचर प्रतिक्रिया

१ (to put in correct, convenient or desired order; to adjust properly) मांडणी करणे, रचना करणे २ व्यवस्था करणे

१ मांडणी केलेला, रचना केलेला २ व्यवस्था केलेला

१ (the act or action of arranging or putting in correct, convenient or desired order) मांडणी (स्त्री.), रचना (स्त्री.) २ व्यवस्था (स्त्री.) alignment (or alinement) संरेखन array विन्यास configuration आविन्यास constitution घटना, घडण structure संरचना

Elec. समांतर मांडणी (समांतर परिपथसरयुक्त मांडणी)

Elec. एकसरी मांडणी (एक परिपथसरयुक्त मांडणी)

१ (as a regular and imposing grouping or arrangement) विन्यास (पु.) २ Math. Stat. (as a number of mathematical elements arranged in rows and columns) मांडणी (स्त्री.) ३ Radio (as antenna array) ँन्टेना विन्यास (पु.), आकाशग विन्यास (पु.) arrangement

विन्यास करणे, विन्यासित करणे

विन्यसित

(as to put a stop to a process or movement) थोपवणे, खुंटवणे, अटकाव करणे

थोपवलेला, खुंटवलेला, खुंटलेला, अटकाव केलेला

रक्षक (पु.) (as in lightning arrester तडित रक्षक) (also arrestor)

आगमन (न.)

(as a mark to indicate direction as in vectors etc.) बाण (पु.) (---)

युक्ति (स्त्री.)

कृत्रिम

Radio (also dummy antenna) कृत्रिम ँन्टेना, कृत्रिम आकाशग

(transmutation of nonradioactive substances brought a by the bombardment of the nuclei of their atoms by high velocity particles) कृत्रिम विघटन

कृत्रिम क्षितिज

Elec.Comn. कृत्रिम तारवर्ग (पु.अ.व.)

कृत्रिम चुंबक

(the radioactivity of artificially produced radioelements) प्रेरित किरणोत्सारिता, कृत्रिम किरणोत्सारिता (also induced radio activity)

कृत्रिम रीत्या

ऍसबेस्टॉस (पु.) (also asbestus)

आरोहण करणे, वर चढणे, वर जाणे, चढणे

१ आरोही २ चढता

आरोही क्रम

१ आरोह (पु.) (as a process) आरोहण (न.) २ चढ (पु.), चढण (स्त्री.)

अगोलीय aspherical

अगोलीय भिंग

(as the removal of fluids or gases from the body by suction) चूषण (न.)

चूषण तापमापी

Chem. (a device for drawing a system of air or liquid through an apparatus by suction) चूषित्र (न.)

धातुपरीक्षा करणे

१ (as to join) सहचारी बनणे, सहचारी होणे २ (as to connect) संबंध जोडणे, संबंध असणे

१ सहचारी २ संबंधित असलेला

सहचरण (न.)

गृहीत धरणे

गृहीत (न.)

(having little or no tendency to take a fixed or definite position or direction; not static) अस्थितिक

Elec.Eng. अस्थितिक गॅल्व्हानोमीटर

अस्थितिक सूचि

Elec.Eng.(an arrangement of two or more magnetic needles on a single suspension so that in a uniform magnetic field, there is no resultant torque on the suspension) अस्थितिक मांडणी, अस्थितिक संहति

अस्टटान (न.)

Optics अबिंदुक (अबिंदुक नाभि-)

अबिंदुक भिंग

Optics (a defect in an optical system on account of which, instead of a point image being formed of a point object, two short line images - focal lines- are produced; a defect in an eye or lens that prevents correct focusing) अबिंदुकता (स्त्री.) (अबिंदुक नाभिता)

Electronics (after Francis W Aston, Eng. chemist physicist - in a glow dischare device, a narrow dark region immediately adjoining the cathode) ऍस्टन अदीप्त प्रदेश

उत्पथ, आडवाटेने

खगोलीय, खगोल-

खगोल दूरदर्शी

खगोलशास्त्र (न.)

खगोल भौतिकीय

(a branch of astronomy dealing principally with the physical and chemical natures of the heavenly bodies and their origin and evolution) खगोल भौतिकशास्त्र (न.)

(as not symmetrical) असममित asymmetrical

असममित घूर्णक

असममित रीतीने, असममित रीत्या

असममिति (स्त्री.)

असममिति विभव

(not concurrent in time - opposed to synchronous) असंकालिक synchronous

Elec.Eng. असंकालिक चलित्र

यादृच्छिक

विरामित, विराम अवस्थेत

(in a perpendicular direction) - शी लंब दिशेने

वातावरण (न.) environment पर्यावरण

वातावरणाचा, वातावरणीय atmospherical

वातावरणीय विक्षोभ (पु.अ.व.)

वातावरणीय कुरव

(the pressure exerted in every direction at any given point by the weight of atmosphere) वातावरणीय दाब

वातावरणीय अपवर्तन

Radio (disturbances produced in radio receiving apparatus by atmospheric electrical phenomena as electrical storms) तडितक्षेप (पु.)

अणु (पु.)

अणु भंजी

अणु-, अणुक, आण्विक

अणु युग

अणु कालदर्शी

(the arrangement in space of the atoms of a molecule) अणु संरुपण, अणुंचे संरुपण

अणु विघटन (न्यूक्लीय विघटन)

आण्विक उत्सर्जन

अणु ऊर्जा, न्यूक्लीय ऊर्जा (also nuclear energy)

अणुभट्टी (स्त्री.) (अणु न्युक्लीय क्रियाधानी) (also called atomic pile, nuclear reactor pile or reactor)

Chem.(the quantity of heat required to raise the temperature of one gram atom of an element by १ deg.C) अणु ऊष्मा

(the mass of an atom) अणु वस्तुमान, अणूचे वस्तुमान

Nucleonics अणु वस्तुमान एकक (also atomic weight unit; abbr. a.m.u. or a.w.u)

आण्विक स्थानांतरण

अणु केंद्रक

(a number characteristic of an element and taken to represent the positive charge on the nucleus of an atom of the element) अणु अंक

अणु न्युक्लीय क्रियाधानी (also called atomic furnace, nuclear reactor, pile or reactor)

अणु शक्ति

Chem.(the contribution made by a gram-atom of an element to the molecular refraction of a compound) अणु अपवर्तन

अणु घूर्णन

अणु पंक्ति

अणु संरचना, अणुची संरचना

अणु सिद्धांत

Chem. (the volume occupied by one gram atom of an element) अणु आकारमान

१ अणुभार (पु.) २ (Chem.) (the relative weight of an atom of an element when referred to some element taken as a standard e.g. when the weight of an atom of oxygen istake as १६.०००) अणुभारांक

atomic mass unit

Chem.(the number of atoms contained in a molecule of an element) अणुता (स्त्री.), आण्विकता (स्त्री.)

कणन (न.)

(as to reduce to minute particles) कणन करणे

कणित्र (न.)

संलग्न करणे, संलग्न होणे, जोडणे

संलग्न, जोडलेला

१ (to lessen the amount, force or value of; to reduce the severity of) क्षीणन करणे, क्षीणन होणे २ (to render less viscid or dense; to rarefy) विरलन करणे, विरलन होणे

१ क्षीणित २ विरलित

१ क्षीणित २ विरलित

१ (Elec.)(diminuation of force or intensity etc; weakening) क्षीणन (न.) २ विरलन (न.) current attenuation धारा क्षीणन line attenuation रेखा क्षीणन voltage attenuation व्होल्टता क्षीणन

क्षीणन पट्ट

क्षीणन गुणांक

१ Elec. क्षीणन स्थिरांक २ (as decay constant) ऱ्हास स्थिरांक

क्षीणन विकृति

Elec.Comm. क्षीणन समकारी

क्षीणनांक (पु.)

क्षीणन गुणोत्तर

Elec. क्षीणक (पु.)

आकर्षित करणे

आकर्षण (न.)

गुरुत्वाकर्षण (न.)

आकर्षण बल

१ (inherent quality) धर्म (पु.), अंगगुण (पु.) २ गुणविशेष (पु.) quality

१ (to refer the effect to its cause) संबंध लावणे २ (to ascribe) (कारण, कर्ता, मूळ वगैरे म्हणून) निर्देश करणे

Acous. श्राव्यता (स्त्री.)

श्राव्य

श्रोतृवर्ग (पु.)

Elec.Comm. श्रवण वारंवारता

श्रवण वारंवारता चोक

श्रवण कोलाहलित्र

श्रवण ध्वनिमान नियंत्रण

(of hearing) श्रवण-

Acous. श्रवणमापी (पु.)

श्रवणमिति (स्त्री.)

१ श्रवण (न.) २ श्रवण चाचणी (स्त्री.)

Acous.(specif. the enclosure in which an audience gathers for hearing the original or reprouced sounds) श्रोतृगृह (न.) (pl. auditoriums or auditoria)

(of the sense of hearing) श्रवणेंद्रियविषयक, श्रवण-

आवर्धित करणे, आवर्धित होणे

आवर्धन (न.) addition

श्राव्य, श्रवण-

श्रवण टप्पा, श्रवण परास

(the redness of the sky just before the sun rises) धुवप्रकाश (पु.), अरुणप्रकाश (पु.)

Thermionics स्वयं उत्सर्जन (न.)

automatic gain control

स्वयं-, स्व-

स्वसमांतरी

स्वसमांतरी पंक्तिलेखी

स्वसमांतरण (न.)

स्वसमांतरी पंक्तिमापी

स्वसमांतरित्र (न.)

स्वयं आयनन (न.)

स्वयंचलित

Radio स्वयंवर्धन नियंत्रण (also called automatic volume control)

Elec.Eng. स्वयंचलित संकेतन

स्वयंचलित संकालक

Radio स्वयंचलित ध्वनिमान नियंत्रण (also called automatic gain control)

स्वयंचलन (न.)

स्वयंचलित्र (न.)

autoradiograph

किरणोत्सारचित्रीय

(the process of making autoradiograph) किरणोत्सारचित्रण (न.)

(as, an image produced on a photographic film or plate by the radiations from a radioactive substance) किरणोत्सारचित्र (न.) (also autoradiogram or radioautograph)

Elec.Eng. स्वयंपरिवर्तित्र (न.)

साहाय्यकारी प्रज्योत

Elec.Eng.(as additional electrode placed in an electrolytic cell for the purpose of making potential measurements) साहाय्यकारी इलेक्ट्रोड

साहाय्यकारी, साहाय्यक

उपलब्धता (स्त्री.)

उपलब्ध

उपलब्ध ऊर्जा

उपलब्ध शक्ति

(any sudden great or overwhelming rush or flood) अवधाव (पु.)

सरासरी (स्त्री.)

Elec.Eng. सरासरी धारा

(of a radioactive substance) सरासरी आयुष्य (also called mean life)

सरासरी चाल, सरासरी द्रुतता

सरासरी वेग

अक्ष (पु.अ.व.) (sing. axis)

Math. सहनिर्देशक अक्ष (पु.अ.व.)

अक्षीय, अक्ष-

direct stress

१ (also called pseudovector) अक्षीय सदिश २ Crystal. अक्षीय सदिश

Math.(a self evident and generally accepted principle; an assumption or pustulate) गृहीतक (न.) principle

(a line, usu. imaginary, which has a peculiar importance in relation to a particular problem or a set of circumstances) अक्ष (पु.) (्अ.व. अक्ष) (pl. axes)

(in plane cartesian coordinates - the axis parallel to which abscissas are measured) भुजाक्ष (पु.)

(in plane Cartesian coordinates - the axis parallel to which ordinates are measured) कोटिअक्ष (पु.)

ऋ  procession axis

घूर्णन अक्ष

(a line about which a geometrical figure or drawing is symmetric) सममिति अक्ष

Eng.etc. अक्षदंड (पु.)

Elec.Eng. आयर्टन पार्श्वपथ

Astron. (the azimuth of a line or celestial body is the angle between the vertical plane containing the line or celestial body and the plane of the meridian) दिगंश (पु.)

(of or relating to aximuth) दिगंशीय

नभोनील

नभोनील रंग (पु.)

Elec.Comm.(abbr. of bel) बेल

Elec.Comm.(abbr. of bel) बेल

Elec.Comm. B प्रवर्धी (बी प्रवर्धी)

Elec. B बॅटरी (स्त्री.) (बी बॅटरी)

Radio B स्तर (पु.)

beta particle

Magn. (i.e. broadside on position) B स्थिति (स्त्री.) (पार्श्व आस्थिति)

beta rays

उत्कलनांक (सं. b.p.) (abbr. for boiling point)

Light (a device used, in conjunction with a Nicol prism, for the analysis of elliptically polarised light) बॅबिनेचा प्रतिपूरक

Light बॅबिनेचे तत्त्व

पृष्ठ (न.), पाठ (स्त्री.), पाठीमागचा भाग (पु.)

१ पाठीमागचा, मागील २ पश्च-

Elec.Eng.(an electromotive force which opposes the normal flow of current in a circuit - sometimes called counter e.m.f.) विरोधी विद्युतगामक (विरोधी इ.एम.एफ.) back e.m.f.

पश्च विकिरण

पार्श्वभूमि (स्त्री.)

Acous. पश्च कुरव

(a sudden oft. violent backward movement or recoil; an action or reaction in a reverse direction suggesting such a backward movement or recoil etc.) विगति (स्त्री.)

पश्चग तरंग

१ वाईट, खराब २ सदोष

Elec. दुर्वाहक (पु.)

१ Acous. etc. (something for deflecting, checking or otherwise regulating- as a flow) बाधिका (स्त्री.) २ व्यारोध (पु.)

१ (to equal or equalise in weight, number, form or proportion; to weigh in or as if in a balance) संतुलित करणे, संतुलित होणे, समतोल असणे २ (as to bring to a state or position of equipoise) तोलून धरणे, तोल सांभाळणे, संतुलणे

१ समतोल (पु.) २ (act of balancing) संतुलन (न.) ३ तुला (स्त्री.), तराजू (पु.) chemical balance रसायन तुला hydrostatic balance द्रवस्थितिक तुला physical balance भौतिक तुला spring balance स्प्रिंग तुला torsion balance मोटन तुला

तोलचक्र (न.)

१ संतुलित २ समतोल- (balanced by - ने संतुलित केलेला)

संतुलित प्रवर्धी

Elec.Comm. संतुलित परिपथ

Elec. संतुलित तारमार्ग

Chem. संतुलित अभिक्रिया (अपूर्ण अभिक्रिया) (also incomplete reaction)

Elec.Eng.(as a device used on polyphase or ३ wire system to equalise the voltages between the phases or the sides of the system, when unbalanced loads are being delivered) संतुलक (पु.)

संतुलक संच

Elec.Eng. संतुलक परिवर्तित्र

संतुलक

संतुलन (न.)

संतुलक द्रव स्तंभ

Elec.Comm. संतुलन परिवर्तित्र (also called matching transformer)

१ बॉल (पु.), गोलक (पु.) २ गोळी (स्त्री.) ३ छर्रा (पु.)

Eng. बॉल बेअरिंग (न.), गोलक धारवा (पु.)

(of or relating to ballistics or to a body in motion when the characteristics of such motion are determined by the laws of ballistics) प्राक्षेपिक, प्रक्षेप-

Elec.Eng. प्रक्षेप गॅल्व्हानोमीटर

Mech. प्रक्षेप दोलक

Mech.(the science of projectiles) प्रक्षेपिकी (स्त्री.)

बलून (न.), फुगा (पु.)

पट्ट (पु.), पट्टा (पु.)

ऋपट्ट निरास निस्यंदक band rejection filter

ऋपट्ट निरास निस्यंदक band rejection filter

Elec.Comm. पट्ट पारक निस्यंदक

band elimination filter

Light (a typeof spectrum consisting of broad bands, each usu. having one sharp edge) वर्णाली (स्त्री.) (वर्ण colour; आली row or continuous line)

Radio पट्ट प्रसार

band elimination filter

घन पदार्थांचा पट सिद्धांत

पट्टित

पट्टन (न.)

पट्टरुंदी (स्त्री.)

पट्टरुंदी प्रवर्धी

१ दंड (पु.) दंडिका (स्त्री.) २ पट्टी (स्त्री.) ३ (as a unit of pressure)बार (न.) ४ Math. दंडिका (स्त्री.) (as in a- ) बार (पु.)

पट्टी चुंबक, दंड चुंबक

दंड दोलक

Meteor.(a self registering barometer) हवादाब आलेखी (पु.)

Meteor. हवादाबमापी (पु.)

(made or indicated by a barometer) हवादाबमितीय, हवादाब

हवादाबमिति (स्त्री.)

Meteor.(an instrument giving rough indications of changes in atmospheric pressure) हवादाबदर्शी(पु.)

१ पिंप (पु.) २ (बंदुकीची वगैरे) नळी (स्त्री.)

Light Optics (a type of distortion produced by a lens by which the image of a square appears with sides curved outwards giving a sort of barrel shape) मध्यवर्धित विरुपण pincushion distortion मध्य आकुंचित विरुपण

१ (as any obstruction) अवरोध (पु.), २ रोधिका (स्त्री.) ३ (as a material object or set of objects that separates, keeps apart or demarcates or serves as a barrier) प्राचीर (न.) (as in potential barrier विभव प्राचीर) (प्राचीर an enclosure, fence or wall)

१ Elec.(the surface of contact between a semiconductor and a metal that acts as an alternating current rectifier) रोधिका स्तर २ Electronics प्राचीर स्तर

रोधिका स्तर घट

रोधिका स्तर दिष्टकारी

बॅरिऑन (पु.) hyperon हायपरान meson मेसॉन

१ पाया (पु.) २ आधार (पु.) ३ Math.(as in logarithms) आधारांक (पु.) ४ तळ (पु.) ५ Chem. आम्लारि (पु.)

आधार रेषा

आधार सदिश

१ मूळ, मूलभूत २ पायाभूत ३ Chem. आम्लारिधर्मी ४ Geol. अल्पसिलिक

(as a quantity of material destined for one operation) घाणा (पु.)

(a vessel containing a medium as water, oil, sand etc. for regulating the temperature of something placed in or upon it and used esp. in chemistry) मज्जनी (स्त्री.) cold bath शीत मज्जनी hot bath उष्ण मज्जनी oil bath तैल मज्जनी sand bath वालुका मज्जनी

Geol. बॅथिस्फिअर (पु.), गभीरगोल (पु.)

Elec.(a group of two or more primary cells or accumulators, electrically connected in series or in parallel) बॅटरी (स्त्री.), विजेरी संच (पु.) primary battery प्राथमिक बॅटरी storage battery संचयी बॅटरी voltaic battery व्होल्ट बॅटरी

अनेकसरी घट बॅटरी

एकसरी घट बॅटरी

मणी (पु.)

मणी थर्मिस्टर

चंचुपात्र (न.)

चोचदार चंचुपात्र

१ शलाका (स्त्री.), दंड (पु.) २ (as a collection of nearly parallel rays, as of light or X rays) किरणशलाका (स्त्री.), किरणपुंज (पु.) (as of particles such as electrons) कणपुंज (पु.) ३ (a light ray) प्रकाशकिरण (पु.), कवडसा (पु.) ४ (of a balance) (तराजूची) द

Radio शलाका ँन्टेना, शलाका आकाशग (also called antenna array)

तुलादंड (पु.) तराजूची दांडी

प्रकाश किरणशलाका, प्रकाश किरणपुंज

१ Eng. बेअरिंग (न.), धारवा (पु.) २ (relative position or directions- oft. pl.) दिशा (स्त्री.), संबंध (पु.)

बेअरिंग प्रतिबल

१ (each of the pulsations of amplitude recurring at regular intervals produced by the union of sound waves etc.) विस्पंद (पु.) २ (as,one swing of the pendulum etc.) ढोल (पु.) ३ ठोका (पु.)

१ (as to hit or strike repeatedly) ठोकणे २ विस्पंदन होणे

Radio विस्पंद वारंवारता

विस्पंदी स्वर

विस्पंदन (न.)

(after Antoine H Becquerel, Fr. physicist - rays emitted by a radioactive substance - used before adoption of terms alpha rays, beta rays and gamma rays) बेकेरेल किरण (पु.अ.व.)

१ Geol. .. etc. स्तर (पु.) २ (as of a river) पात्र (न.)

वर्तन (न.) (as in anomalous behaviour of water पाण्याचे असंगत वर्तन)

(abbr.b) Elec.Comm. (after Alexander Graham Bell - a unit ten times the size of the more frequently used decibel) बेल (न.)

घंटा (स्त्री.), घंटी (स्त्री.)

घंटापात्र (न.)

भाता (पु.)

पट्टा (पु.)

मंच (पु.)

१ वाकवणे, वाकणे २ (to causeto turn at an angle or on a curve from a straight line, course or pattern or to deflect) नमन करणे, नमन होणे

१ बाक (पु.) २ नमन (पु.)

नमन (न.)

नमन-

Eng. नमन आघूर्ण (also bending torque)

नमन प्रतिबल

bending moment

बर्नुली समीकरण

बर्नुली प्रमेय

१ (symbol or B) बीटा (पु.) २ (as beta particle) बीटा कण (पु.) ३ (as beta ray) बीटा किरण (पु.)

Nucleonics (a radioactive transformation of atomic uncleus in which the atomic number is increased or decreased by १ by the simultaneous emission of a beta particle, etc. as, the delay of an unstable elementary particle in which an electron or positron is emitted) बीटा ऱ्हास

बीटा कण ( B कण) (also B particle)

बीटा किरण पंक्तिदर्शन

बीटा किरण ( B किरण) (also B rays)

(an apparatus for imparting high velocities to electrons) बीटाट्रॉन(पु.)

Math.(the quality or state of being between two others in an ordered series) अंतरात्व (न.) region

Electronics (a measure of energy- billion electron volts) बेव्ह (न.) (also BEV or BeV)

Nucleonics (it accelerates protons - it is so called because it produces energies in bevs) बेव्हाट्रॉन(पु.)

(abbr. of brake horse power)बी एच पी (BHP) (रोधक अश्वशक्ति, बेक अश्वशक्ति) (also B.H.P.)

(in comb. - two) द्वि- mon- (also di-)

अभिनति (स्त्री.) (अ.व. अभिनती) (pl. biases)

binaural

(having two axes) द्विअक्षीय, द्विअक्ष- biaxial

(a crystal having two optic axes) द्विअक्षीय स्फटिक

Elec. बायक्रोमेट घट (बायक्रोमेट विद्युतघट)

(concave on both sides) द्विअंतर्वक्र

(convex on both sides) द्विबहिर्वक्र

Math.(having two paths, one for each of two moving points- used of a curve) द्विपथी unicursal

(reactive or functioning in two usu. opposite directions) द्विदिशिक

द्विदिशिक प्रवर्धी

(composed of or employing two threads or wires) द्वितंतुक

द्वितंतुक दोलक

(the suspension of a body by two parallel verticle wires or threads which gives a considerable controlling torque) द्वितंतुक निलंबन

(having two focal lengths) द्विनाभिक

द्विनाभिक भिंग

द्विधातुक

द्विधातुक तापमापी

१ (compounded or consisting of two parts, characterised by two) द्विअंगी २ Astron. (of stars etc.) द्वैती ३ Math. द्विवर्णक, द्विवर्णी

१ (something that is constituted of two figures, things or parts) द्विअंगी (न.) २ (as binary star) द्वैती तारा (पु.)

द्विअंगी संमिश्र

Astron. १ (a system of two stars that revolve around each other under their mutual gravitation) द्वैती तारा २ (as system) द्वैती संहति (also binary system)

१ Met. etc. द्विअंगी प्रणाली २ Astron. (as a system of binary stars) द्वैती संहति

Accus.(of or relating to two ears, involving the use or function of two ears) द्विकर्णी, द्विकर्ण- (also biaural)

द्विकर्ण स्थाननिश्चयन

१ बद्ध करणे, बद्ध होणे, बांधणे, बांधून घेणे २ (to form a usu. hard lump or mass) घट्ट होणे

बंधनकारी, बंधन

Nucleonics (total energy required to separate the protons and neutrons in a nucleus) बंधन ऊर्जा

द्विनेत्री (स्त्री.), (अ.व. द्विनेत्री) (also binoculars n.pl.)

द्विनेत्री

द्विनेत्री दृष्टि

(the application of physical principles and methods to biological problems; the physics of living organisms) जीव भौतिकी (स्त्री.)

द्विप्रिझम (पु.)

बायक्वार्टझ (पु.)

Math. समद्विभाजन करणे, अर्धित करणे

समद्विभाजन (न.) अर्धन (न.)

Math. समद्विभाजक (पु.) अर्धक (पु.)

Elec.Eng. बिस्मथ सर्पिल

द्विसंयुजी

(capable of twofold variation; having two degrees of freedom) द्विचल

काळा, कृष्ण

कृष्ण प्रारण (also full radiation or total radiation)

(a body which, when raised to incandescence, emits a continuous spectrum of light rays, approximated to by carbon and tungsten) कृष्णिका (स्त्री.)

(the characteristic thermal radiation emitted by a blackbody when heated) कृष्णिका प्रारण (also called Planckian radiation)

(the temperature at which a blackbody would emit the same radiation as it emitted by a given radiator at a given temperature) कृष्णिका तापमान

१ (as air under pressure blown into a furnace; as a stream of air used tointensify heat in a furnace etc.) झोत (पु.) २ (as the ignition of detonation of an explosive charge) उत्स्फोट (पु.) explosion

(to blow up by an explosive)उत्स्फोट करणे, सुरुंग लावून फोडणे

Met. (as a type of smelting furnace in which an air blast is used) झोतभट्टी (स्त्री.)

-चे विरंजन करणे, विरंजित करणे, विरंजित होणे

१ (the act or process of whitening or lightening the colour of something) विरंजन (न.) २ (as a chemical or preparation used in bleaching) विरंजक पदार्थ (पु.)

विरंजनीयता (स्त्री.), विरंजनक्षमता (स्त्री.)

विरंजनीय

विरंजित

विरंजक (पु.)

विरंजन (न.)

विरंजक चूर्ण

Elec.Comm. स्त्रावी रोध

अंध

Radio etc. अंधबिंदु (पु.)

अंधता (स्त्री.)

खंड (पु.), खंडक (पु.)

१ (a perspective diagram of three dimensional object used orig. for physiographic illustration of parts of the earth's surface but later adapted to other uses) त्रिमिति आकृति, खंडकाकृति (स्त्री.) २ (a drawing in which labelled squares, rectangles and other arbitrary figures represent the relative position and functions of the parts of an apparatus) स्थूल आरेख

शोषक कागद (पु.), टिपकागद (पु.)

१ फुंकणे २ फुगवणे ३ (to destroy by an explosion) उडवून देणे

१ भाता (पु.) २ फुगारी (पु.) (as in glass blower काचफुगारी)

फुंकनळी (स्त्री.)

नील, निळा green हरित, हिरवा indigo आकाशी, अस्मानी infrared अवरक्त orange नारिंगी red रक्त, लाल, तांबडा ultraviolet जंबुलातीत, पराजंबु violet जंबु, जांभळा yellow पीत, पिवळा

अभिनील विस्थापन

अभिनीलन (पु.)

घोडचूक (स्त्री.) error

अस्पष्ट करणे, अस्पष्ट होणे

(as a confused or indistinct effect) अस्पष्ट परिणाम (पु.)

१ अस्पष्ट २ पुसट

फलक (पु.)

नौका (स्त्री.), नाव (स्त्री.)

(a boll or weight esp. at the end of something) गोळा (पु.)

रीळ (न.), बॉबिन (स्त्री.)

Elec.Eng. रीळ कुंडलन

१ वस्तु (स्त्री.) (as in celestial body खवस्तु) २ पदार्थ (पु.) (as in elastic body प्रत्यास्थी पदार्थ) ३ काय (पु.) (as in one body model एककाय प्रतिकृति)

(of a space lattice- having like points at both ends of every vector paallel and equal to that between the corner and the centre of the unit cell; having identical atoms or atomic groupings at and about the corners and the centre of the unit cell) अंतःकेंद्रित

Crystal. अंतःकेंद्रित घनाकृति संरचना

अंतःकेंद्रित संरचना

(after Neils H D Bohr, Dan.physicist - the atom as described by the Bohr theory) बोहर अणु

(a theory of the structure of the hydrogen atom that was later elaborated to apply to atoms of other elements) बोहर सिद्धांत

उत्कलन करणे, उकळवणे, उत्कलन होण, उकळणे

१ उत्कलनित्र (न.) २ Eng.(as in engines) बॉयलर (पु.)

Heat उत्कलन (न.) bubbling बुद्बुदन ebullition उत्क्वथन effervescence प्रबुद्बुदन

उत्कली, उत्कलन-, उकळता, उकळणारा

Heat, Chem. उत्कलनांक (पु.) (abbr. b.p.)

उत्कली जल क्रियाधानी

Elec.Eng. Heat (a very sensitive resistance thermometer used in the detection and measurement of feeble thermal radiation and esp. adapted to the study of infrared spectra) बोलोमीटर (पु.)

Eng. etc. बोलट (पु.), कडी (स्त्री.)

बॉम्बगोळा (पु.), बॉम्ब (पु.)

Heat (a form of apparatusused for determining the calorific values of fuels) बॉम्ब कॅलरीमापी

(to subject a body or substance to the impact of rapidly moving paticles, as electrons or alpha rays) भडिमार करणे, वर्षाव करणे, मारा करणे

भडिमार करणारा, वर्षाव करणारा, मारा करणारा

भड्मार (पु.) वर्षाव (पु.) मारा करणे (न.)

१ (as chemical bond - unit of force joining two atoms together in a molecule - generally consisting of a pair of shared electrons) बंध (पु.) २ (generally) बंध (पु.) (अ.व. बंध)

बंध ऊर्जा

बंध ऊर्जा

बंध प्रतिबल

बंधन (न.)

बंधक

बंधक

बंधन (न.)

बंधक इलेक्ट्रॉन

आकर्षण बंध (पु.अ.व.), आकर्षणाचे बंध (पु.अ.व.)

(to increase or amplify) वर्धन करणे

वर्धी (पु.)

वर्धन-, वर्धक

वर्धक प्रवर्धी

१ तट (पु.) २ सीमा (स्त्री.), किनार (स्त्री.), काठ (पु.)

विंधणे

छिद्र (न.)

छिद्रक (पु.), वेजी (पु.)

विंधण (न.)

बॉर्नचे निकटन

(after Satyendra Nath Bose, Indian physicist and Albert Einstein, Am. Physicist) बोस आइनस्टाईन क्वांटम सांख्यिकी

बोस आइनस्टाईन सांख्यिकी

Nucleonics (a particle described by Bose-Einstein statistics) बोसान (पु.)

Eng.Geol. वृत्तस्कंध (पु.), वशिंड (न.)

१ बाटली (स्त्री.), कुपी (स्त्री.) २ Elec.Comm.(a colloquialism for thermionic valve) बॉटल (स्त्री.)

बाटलीत भरुन ठेवणे, कुपीभरण करणे

बाटलीत भरुन ठेवणे (न.), कुपीभरण (न.)

तळ (पु.), बूड (न.)

बद्ध, बांधलेला

सीमा (स्त्री.) (are bound together एकमेकांशी बद्ध असतात)

Elec.Eng. Magn.( an induced electrostatic charge which is bound by the presence of the charge of opposite polarity which induced it) बद्ध प्रभार

बद्ध मुक्त संक्रमण

बद्ध कण

सीमा (स्त्री.)

(the region of retarded flow in a fluid close to the surface of a body past whichthe fluid flows) सीमा स्तर

Eng. सीमा वंगणन

(as in thermal conduction in solids) सीमा विकिरण

सीमित, सीमाबद्ध

सीमक, सीमा -

गज (पु.), धनु (पु.)

गजाहत तंतु

धनुतंतु (पु.)

पेटी (स्त्री.), पेटिका (स्त्री.)

पेटिकाकृति-, पेटीच्या आकाराचा

(after Robert Boyle, Brit. physicist) बॉईलचा नियम

१ Math. कंस (पु.) २ (as a projecting support for a shelf or other part) बॅकेट (पु.)

Light बॅकेट श्रेणी

Eng. etc.(as a device for applying resistance to the motion of a body) रोधक (पु.), बेक (पु.) hydraulic brake द्रविक रोधक, द्रविक बेक vacuum brake निर्वात रोधक, निर्वात बेक

(abbr. BHP) Eng.(the power of an engine or other motor as calculated from the force exerted on a friction brake or absorption dynamometer applied to the flywheel orthe shaft) रोधक अश्वशक्ति, बेक अश्वशक्ति (बी एच पी)

Hyd.(after J Bramah Eng.engineer) बामाचे दाबयंत्र (also hydraulic pres)

शाखा (स्त्री.)

शाखित

शाखन (न.)

(after Karl F. Braun, Ger. physicist - an evacuated glass vessel fitted with electrodes for producing a narrow beam of cathode rays that form a bright spot on a fluorescent screen placed at the end of the tube) बाऊन नलिका

(to solder with an alloy of brass and zinc) पिझाळणे (पितळेने झाळणे)

पिझाळलेला

पिझाळण (न.)

रुंदी (स्त्री.)

रुंदीच्या बाजूने

१ (as to separate or split into smaller units or parts) वियोजित करणे, वियोजन करणे, - चे वियोजन होणे २ भंग पावणे, तोडणे, तुटणे, फोडणे, फुटणे

१ खंड (पु.) २ वियोजन (न.) ३ भंग (पु.), फूट (स्त्री.)

१ भंग (पु.) विभंजन (न.) २ खंड (पु.)

Elec. भंजी डायोड

Elec.Eng. भंजी व्होल्टता

Elec.Eng.(a device or instrument that breaks - a term commonly used to denote circuit breaker) वियोजी (पु.)

१ वियोजन (न.) २ विभंजन (न.)

१ विभागणी (स्त्री.) २ (as disruption or dissolution into component parts) वियोजन (न.)

Nuclear Eng.(to produce a fissionable element, asplutonium, from nonfissionable element, as uranium २३८ by bombardment with neutrons from radioactive element so that more fissionable material is produced that is used up) प्रजनित करणे, - चे प्रजनन करणे, प्रजनित होणे (अ.क्रि.)

Nuclear Eng. (as breeder reactor) न्यूक्लीय प्रजनक (पु.)

Nuclear Eng.(a reactor in which the breeding of fissionable material takes place) प्रजनक क्रियाधानी (न्युक्लीय प्रजनक क्रियाधानी) (also breeder or converter)

Nuclear Eng. (the number of fissionable atoms produced per fissionable atom destroed) प्रजनन गुणोत्तर

Light (after Sir David Brewster, Scot. physicist) बूस्टर कोन (also Brewster's angle)

Light बूस्टर बिंदु

Light (the angle of polarisation at the surface of a medium is the angle whose tangent is equal to the refractive index of the medium) बूस्टरचा नियम

वीट (स्त्री.)

१ (something suggesting a bridge to serving the function of connecting) सेतु (पु.) २ Elec.Eng.(an electrical instrument or network for measuring or comparing resistances, impedances, inductances etc.) सेतु (पु.), बिज (पु.) ३ Civ.Eng. पूल (पु.), सेतु (पु.)

सेतु-

Elec.Comm. सेतु प्रवर्धी

द्युतिमान, द्युति-

द्युतिरेषा पंक्ति (द्युतिरेषा वर्णपंक्ति)

दीप्त रक्त

द्युति (स्त्री.) brilliance द्युति, चमक fluorescence प्रतिदीप्ति gloss चकाकी incandescence तापदीप्ति iridescence वर्णदीप्ति luminescene दीप्ति lustre (or luster) तेज phosphorescene स्फुरदीप्ति thermoluminescene ताप अनुदीप्ति

द्युति (स्त्री.), चमक (स्त्री.) brightness

द्युतिमान, चमकदार

(abbr. B.T.U. or B.Th.U.) Heat (the amount of heat required to raise the temperature of one pound of water one Fahrenheit degree) बिटिश औष्णिक एकक (बी.टी.यू)

ठिसूळ

ठिसुळपणा (पु.)

१ (having extension from side to side of a specified dimension) रुंद २ (marked by ample extent from side to side; not narrow) विस्तृत

विस्तृतपट्ट प्रवर्धी

१ (to send out from a transmitting station for an unlimited number of receivers) परिक्षेपण करणे, प्रसारित करणे २ Radio ध्वनिक्षेपण करणे

१ परिक्षेपण (न.), प्रसारण (न.) २ Radio ध्वनिक्षेपण (न.)

१ परिक्षेपण (न.), प्रसारण (न.) २ Radio ध्वनिक्षेपण (न.)

परिक्षेपण स्थानक, प्रसारण स्थानक

परिक्षेपण कलागार, प्रसारण कलागार

(with the side or longer dimension foremost) पार्श्व आस्थित (पार्श्व - side, आस्था - to stand or remain on or by)

पार्श्व आस्थित चुंबक

Magn. पार्श्व आस्थिति (पार्श्व आस्थित स्थिति) (B स्थिति) (also B position)

(after Robert Brown, Scot. botanist- as the peculiar random movement exhibited by microscopic particles of both organic and inorganic substances when suspended in liquids or gases that is caused by the impact of molecules of fluid surrounding the particle

Elec.Eng.(a conductor commonly in the form of a bundle of copper strips or wire gauze etc. arranged to mke electrical contact between a stationary, and moving surface) बश (पु.), कुंचा (पु.)

Elec.Eng.etc. कुंचा विमोच (विद्युन्मोच), बश विमोच (विद्युन्मोच)

(abbr. of British Thermal Unit) बी.टी.यु.(बिटीश औष्णिक एकक) (also B.Th.U.)

बुडबुडा (पु.), बुद्बुद (पु.)

बुद्बुद कक्ष

बुद्बुद दाब

बुद्बुदन (न.) boiling

बादली (स्त्री.)

(any of various devices etc. designed primarily to reduce shock due to contact) उभयरोधी (पु.), बफर (पु.)

१ उभयरोधन करणे २ Chem. (to treat as an acid solution with a buffer) उभयरोधी योजन करणे

Elec. Comm. उभयरोधी प्रवर्धी, बफर प्रवर्धी

उभयरोधित

उभयरोधन (न.)

उभयरोधी

फुगा (पु.)

फुगवटा (पु.)

फुगट होणे

(as spatial dimension, volume or magnitude, esp. great extent) आयतन (न.)

आयतन प्रत्यास्थता

(the ratio of the intensity of stress to the volume strain produced by stress - used of an elastic medium subjected to volume compression) म

प्रत्यास्थतेचा आयतन मापांक (also volumetric modulus of elasticity)

गुच्छ (पु.) (अ.व. गुच्छ)

इलेक्ट्रॉनांचे गुच्छ (पु.अ.व.)

गुच्छन (न.)

संभार (पु.), पूल (पु.) (अ.व. पूल) (पूल- taken from Skt. means a bundle)

किरण संभार, किरण पूल

Chem. (after Robert Wilhelm Bunsen, Ger. chemist) बुनसेन ज्वालक

बुनसेन ज्योत

(to keep afloat on a liquid; to keep floating in the air - usu. used with up) प्लावित करणे (प्लु- प्लवते itself means float प्लावित kept afloat, and hence the pfx. उत् is unnecessary) (is buoyed up प्लावित केला जातो, प्लावित होतो)

Hyd. etc.(the property of floating on surface of liquid or in a fluid the property of a fluid by which it exerts an upward force on a body placed in it) प्लावकता (स्त्री.) buoyancy (pl. buoyances; buoyancies)

प्लावक, प्लावी

प्लावक बल, प्लावी बल

Chem. मोजनळी (स्त्री.), ब्यूरेट (स्त्री.)

जाळणे, जळणे, ज्वलन करणे, ज्वलन होणे

ज्वालक (पु.)

ज्वलन (न.) combustion

जळता

प्रस्फोट (पु.) explosion

प्रस्फोट करणे, प्रस्फोट होणे

१ (a usu. removable lining or sleeve of metal or other material that is inserted or screwed into an opening to limit its size, resist wear or erosion etc.) अस्तर (नलिका वगैरे) २ Elec. Eng.(as an insulating sleeve inserted in an opening in a metal plate or case to protect a through conductor from abrasion and possible short circuit) अस्तरण (न.), बुशिंग (न.)

गुंजक (पु.), बझर (पु.)

गुंजन-

गुंजन (न.)

गुंजन ध्वनि

(a passage to one side; an auxiliary passage; a path for shunting part or all of an electric current around one or more elements of circuit) उपमार्ग (पु.), पार्श्वसारी (मार्ग वगैरे)

पार्श्वसारण करणे

Radio etc. पार्श्वसारी, संधारित्र

Elec.Comm. पार्श्वसारी निस्यंदक

उपौत्पादन (न.), आनुषंगिक पदार्थ (पु.)

१ Elec.(symbol for capacitance) C धारिता २ Heat (when used after a number of degrees as ४५ deg.C- the symbol means a temperature on centigrade scale) C (सें.ग्रे.) (सेंटिग्रेड)

Elec. C बॅटरी (स्त्री.) (सी बॅटरी)

Elec. C अभिनति (स्त्री.) (सी अभिनति)

Radio C स्तर (पु.)

१ Eng.etc.(a general term for a strong rope) रज्जु (पु.) तारदोर (पु.) २ Elec. Eng.(as a collection of a number of circuits in a lead sheath for burying in the ground) केबल (न.) ३ (commonly) समुद्रतार (स्त्री.)

Met. Nucleonics (a white metallic element characterised by high absorption of neutrons, and hence used for controlling nuclear reactors) कॅडमिअम (पु.)

कॅडमिअम काट

Elec.Eng. कॅडमिअम इलेक्ट्रोड

कॅडमिअम गुणोत्तर

Light (the source chosen for comparing optical wavelength with standards of length such as the standard metre etc.) कॅडमिअम रक्त रेखा

कॅलरी (abbr. of calorie)

Min. (a natural hexagonal crystal of calcium carbonate) कॅल्साइट(न.) (also calcspar)

(as the distance between diffracting surfaces in calcite crystals used in X ray diffraction) कॅल्साइट जाल अंतर

Min. कॅल्कस्पार (न.) (also calcite)

परिगण्य

१ (to ascertain or determine by mathematical processes esp. of some intricacy - used in ref. to more complex, difficult and lengthy processes executed with precision and care) परिगणन करणे २ (commonly) गणना करणे, मोजणे, हिशेब करणे compute संगणन करणे

१ परिगणित २ गणनागत

गणनागत मूल्य

calculator

१ (the action or process of calculating; the result of an act of calculating) परिगणन (न.) २ गणन (न.)

१ (as calculating machine) परिगणन यंत्र (न.) २ (as a person who calculates)परिगणक (सा.)

(as an electrical instrument) कॅलिओमीटर (न.)

१ (to determine or mark the capacity or graduation of) अंशन करणे २ (to rectify the graduations of or to standardise as a measuring instrument) अंशशोधन करणे (अंश degree शोधन exact determination)

१ अंशित २ अंशशोधित

१ अंशन (न.) २ (the process of determining experimentally the absolute values corresponding to the graduations on an arbitrary or inaccurate scale of an instrument) अंशशोधन (न.) ३ (as a set of graduations marked to indicate the values - usu. used in pl.) अंशशोधित(न.) (as in pressure calibrations on the steam gauges वाफेच्या प्रमापींवरील दाबासंबंधी अंशशोधिते)

(oft. used in pl. and usu. with pair of hinged legs, used to measure external and internal dimensions) कैवार (पु.) inside callipers अंतःकैवार outside callipers बाह्यकैवार vernier callipers व्हर्निअर कैवार calliper

ऊष्मादीप्त

Heat, Light (the incandescence of a body produced by incidence upon it of infrared rays which are thus converted indirectly into radiant energy of shorter wavelength) ऊष्मादीप्ति (स्त्री.)

(in comb.) कॅलरी-, ऊष्मा-

(of or relating to heat; of or relating to calories) कॅलरिक

कॅलरिक सिद्धांत

Heat (as a unit quantity of heat) कॅलरी (स्त्री.) (also calory) (abbr. cal.)

ऊष्मीय

Heat ऊष्मीय तीव्रता

Heat (the number of heat units obtained by the complete combustion of unit mass of a fuel) ऊष्मीयमान (न.) (also calorific power)

Heating (an apparatus for heating a fluid by circulating it past usu. steam filled heating coils) ऊष्मक (पु.)

Heat(as the vessel containing the liquid used in calorimetry) ऊष्मामापी (पु.), कॅलरीमापी (पु.)

(of or relating to calorimetry) ऊष्मामितीय, कॅलरीमितीय calorimetrical

कॅलरीमितीय गुणांक

ऊष्मामितीय एंट्रॉपी

Heat (measurement of thermal constants, such as specific heat, latent heat or calorific value) ऊष्मामिति (स्त्री.), कॅलरीमिति (स्त्री.)

calorie

(an electromagnetic appartus for separating isotopes according to their masses on the principle of mass spectrograph) कॅल्युट्रॉन (पु.)

कॅमेरा (पु.), रुपित्र (न.) photographic camera camera कॅमेरा, रुपित्र pinhole camera सूचिछिद्र कॅमेरा, सूचिछिद्र रुपित्र powder camera चूर्ण कॅमेरा, चूर्ण रुपित्र

Optics (a device for facilitating the drawing of an image seen in a microscope or other optical instrument) कॅमेरा ल्यूसिडा (pl. camera lucidas)

(to preserve by putting in a can which is then hermetically sealed) डबाबंद करणे

डबा (पु.)

१ कालवा (पु.) २ नाल (पु.)

positive rays

१ (as to neutralise) (- चा परिणाम, प्रभाव) शून्य करणे, नाहीसा करणे २ काटणे, रद्द करणे

१ शून्यन (न.), नाहीसा करणे (न.) २ Math. अपवर्तन (न.)

मेणबत्ती (स्त्री.), कॅन्डल (स्त्री.)

(as the luminous intensity as of an electric lamp expressed in candles) कॅन्डल शक्ति (स्त्री.)

डबाबंद

डबाबंद करणे (न.) डबाबंदकरण (न.)

(as a general standard or principle by which something is judged) सिद्धांत (पु.)

प्रमाणभूत

प्रमाणभूत गति समीकरणे (न.अ.व.)

प्रमाणभूत रुपांतरण

प्रमाणभूततः सैद्धांतिक दृष्ट्या

प्रमाणभूततः संयुग्मी चल (पु.अ.व.)

टोपण (न.), पिधान (न.), आच्छद (न.) (्आ + च्छद to cover; आच्छद a cover, covering)

समर्थता (स्त्री.)

समर्थ

(symbol C) Elec. १ (as the property of an electric nonconductor that permits the storage of an electric energy) धारिता (स्त्री.) २ (as radio) धारिता गुणांक (पु.)

(of or relating to the capacitance) धारितीय

धारितीय प्ररोध

Elec. Eng.( device for storing electric charges) संधारित्र (न.) (also canned condenser)

१ क्षमता (स्त्री.) २ (the power or ability to hold or receive) धारकता (स्त्री.) ३ (as capacitance) धारिता (स्त्री.)

ऊष्णता धारकता

विद्युत संधारित्र धारिता (विद्युत संधारित्राची धारिता)

भांड्याची धारकता

कार्यक्षमता (स्त्री.)

(as a phenomenon associated with surface tension and angle of contact) केशिकत्व (न.)

(as a tube of minute or hairlike diameter) केशिका (स्त्री.)

(resembling hair or hairlike or thin as a hair) केशिकीय, केश-

केशिका क्रिया

केशाकर्षण (न.)

केशिका संशुद्धि

Chem. केशिका विद्युन्मापी

केशिका प्रतिकर्षण

केशिका रोह

केशनलिका (स्त्री.)

टोपण लावणे (न.), पिधानन (न.)

टोपण-, पिधान-

Nucleonics (the coalescene of an atomic nucleus with an elementary particle as a neutron or electron that may result in an emission as of gamma rays from the nucleus or in fission of nucleus) प्रग्रहण (न.)

(to bring about a capture of) प्रग्रहण करणे K capture K electron capture K इलेक्ट्रॉन प्रग्रहण radiative capture प्रारणी प्रग्रहण

प्रग्रहण परिणाम

(the Y rays emitted as a result of the capture of a particle by a nucleus) प्रग्रहण गॅमा किरण (पु.अ.व.)

(any of various units of weight for precious stones) कॅरट (न.) (also karat)

Chem. कार्बन (पु.)

Elec.Eng.(an arc between carbon electrodes) कार्बन प्रज्योत

Chem. काजळी (स्त्री.)

Biol. कार्बन चक्र

कार्बन इलेक्ट्रोड

कार्बन तंतु

कार्बन तंतु दीप

कार्बनची कांडी

(relating to, containing or composed of carbon) कार्बनमय, कार्बनी

Chem. कार्बाएनेट (न.)

- चे कार्बाएनेटन करणे

कार्बाएनेटित

Chem. (the process of carbonating) कार्बाएनेटन (न.)

-चे कार्बाएनेटमध्ये रुपांतर होणे (न.)

Chem. (the process of carbonising) कार्बनन (न.)

-चे कार्बनन करणे, कार्बनित करणे, कार्बनित होणे

कार्बनित

कार्बनित तंतु

(of basic importance; central, basic or critical to any system, construction, organisation or framework) प्रधान

Light (in a lens, planes perpendicular to the principal axis and passing through the cardinal points of the lens) प्रधान प्रतल

१ Astron. (as the name given to the four principal points of the horizon - north, south, east and west) दिक् बिंदू (पु.अ.व.) २ (as of a compass) दिक् बिंदू (पु.अ.व.) ३ Light (as in a lens or in a system of lenses) प्रधान बिंदू (पु.अ.व.)

१ काळजी (स्त्री.) २ सावधगिरी (स्त्री.) ३ जपणूक (स्त्री.)

काळजीपूर्वक

Eng.(after N.L.S. Carnot, Fr. physicist) कार्नाए चक्र (also Carnot's cycle)

Thermodynamics कार्नाए प्रमेय

कार्नाए व्युत्क्रमी चक्र

Elec. Comm. Radio etc. वाहनिक (पु.)

Radio वाहनिक धारा

वाहनिक घनता