भौतिकशास्त्र

भौतिकशास्त्र

All | A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
There are currently 1196 names in this directory beginning with the letter R.
R branch
R शाखा (स्त्री.)

r-meter
(as any ionisation metering instrument calibrated to read in roentgens) रेंटगेनमापी (पु.)

rabbit
Nuclear Eng.(as a small container usu. moved pneumatically for transferring radio active samples in an atomic energy plant or laboratory) धोटा (पु.) रॅबिट (पु.) (also called shuttle)

Racah coefficient
राका गुणांक

racemic
Chem. बहिःपूरित्र, रेसिमिक

rack and pinion
Eng.(as a method of transforming rotary into linear motion or vice versa)दंतुर दंडचक्र(न.)

racon
(abbr. of radar and beacon) रेकन (न.)

rad
Radioactivity (as a unit of absorbed does of ionising radiation) राड (न.)

radar
Radio रडार (न.)

radar shadow
रडार छाया

radial
१ (relating to or placed like a radius; moving or taking place along a radius; moving or taking place along a radius; having a direction of a radius) त्रिज्य, त्रिज्या- (as in radial velocity त्रिज्य वेग) २ Heat, Optics (issuing in rays; characterised by divergence from or as if from a centre) अरीय (as in radial heat अरीय ऊष्मा)

radial acceleration
त्रिज्य त्वरण

radial distribution method
अरीय वितरण पद्धति

radial equation
१ त्रिज्य समीकरण २ अरीय समीकरण

radial field
(as of a dipole) प्रारण क्षेत्र

radial focusing
अरीय नाभीयन

radial graph
त्रिज्य आलेख

radial quantum number
त्रिज्य क्वांटम अंक

radial transmission line
अरीय पारेषण तारमार्ग

radial wave function
अरीय तरंगफल

radially
(in radial manner) १ त्रिज्य रीतीने, त्रिज्य रीत्या, त्रिज्या- २ अरीय रीत्या, अर-

radially symmetrical
१ त्रिज्या सममित २ अर सममित

radian
Math.(as a unit of plane angular measurement) रेडिअन (न.)

radian frequency
Elec.Comm. रेडिअन वारंवारता

radian measure
रेडिअन माप

radiance
(as a luminous flux radiated per unit area) भास्वरता (स्त्री.) radiancy

radiant
१ (as glowing, brilliant) भास्वर २ (as radiating rays of light; emitted or transmitted by radiation) प्रारित, प्रारण-

radiant emittance
प्रारित उत्सर्जकता

radiant energy
(energy transmitted as electromagnetic radiation) प्रारित ऊर्जा

radiant flux
(as the rate of emission of radiant energy) प्रारित अभिवाह

radiant flux density
(as the radiant energy in a beam of electromagnetic, thermal or acoustic radiation passing through a unit normal section per unit of time)प्रारित अभिवाह घनता (also called intensity of radiation)

radiant heat
(as the heat communicated to a body by radiation as contrasted with that communicated by conduction or convection) प्रारण ऊष्मा

radiant intensity
(the energy emitted per unit time, per unit solid angle about the direction considered) प्रारित तीव्रता

radiant power
प्रारित शक्ति

radiant refiectance
प्रारण परावर्तनांक

radiate
(to send out in or as if in rays; to issue in rays or as if in rays) प्रारित करणे, प्रारित होणे

radiated
प्रारित

radiating
प्रारी, प्रारण-

radiating atom
प्रारी अणु

radiating dipole
प्रारी द्विधुव

radiating element
radiation element

radiating power
प्रारण शक्ति

radiating surface
Heating etc. प्रारी पृष्ठ

radiation
(as the process of emitting radiant energy in the form of waves or particles; also the combined processes of emission, transmission and absorption of radiant energy) प्रारण (न.) blackbody radiation कृष्णिका प्रारण black radiation कृष्ण प्रारण Cerekov

radiation constant
प्रारण स्थिरांक

radiation correction
प्रारण संशुद्धि

radiation counter
प्रारण गणित्र

radiation counter tube
प्रारण गणन नलिका

radiation damping
प्रारण अवमंदन

radiation density
प्रारण घनता

radiation density constant
प्रारण घनता स्थिरांक

radiation detection
प्रारण संसूचन

radiation effect
प्रारण परिणाम

radiation element
(as a basic subdivision of an antenna which in itself is capable of radiating or receiving radiofrequency energy) प्रारी पृष्ठांश (also radiating element)

radiation field
प्रारण क्षेत्र

radiation free space
Nucleonics प्रारणमुक्त अवकाश

radiation intensity
प्रारण तीव्रता

radiation leakage
प्रारण गलन

radiation length
प्रारण लांबी

radiation lobe
प्रारण पालि

radiation of energy
ऊर्जा प्रारण

radiation of heat energy
उष्णता ऊर्जेचे प्रारण, ऊष्मोर्जा प्रारण

radiation of light
प्रकाश प्रारण, प्रकाशाचे प्रारण

radiation oscillator
प्रारण दोलक

radiation pattern
(as a graphical representation of the radiation of the antenna as a function of direction) प्रारण आकृतिबंध

radiation potential
प्रारण विभव

radiation pressure
प्रारण दाब

radiation process
प्रारण प्रक्रिया

radiation pyrometer
(as a pyrometer that measures the intensity of radiation from a body having an extremely high temperature) प्रारण उत्तापमिति

radiation shield
प्रारण परिरक्षी

radiation sickness
Nuclear Warfare प्रारण आजार, प्रारण रुग्णता

radiation temperature
प्रारण तापमान

radiation therapy
Med.(as treatment with any kind of radiation, not necessarily ionising) प्रारण उपचारपद्धति

radiation width
प्रारण प्रसर

radiational
(of or relating to radiation) प्रारणिक, प्रारणात्मक

radiationless
प्रारणहीन, प्रारणरहित

radiationless decomposition
प्रारणरहित संक्रमण radiationless transition

radiative
(of relating to; giving rise to, or exhibiting radiation) प्रारणी, प्रारणिक

radiative capture
Nucleonics (that with immediate gamma radiation) प्रारणी प्रग्रहण

radiative equilibrium
Astron., Nucleonics etc. प्रारणी समतोल

radiator
Acous., Automobiles, Heating etc. (as a device) प्रारी (पु.), रेडिअएटर (पु.) complete radiator संपूर्ण रेडिअएटर, संपूर्ण प्रारी full radiator पूर्ण प्रारी horn radiator शृंग प्रारी ideal radiator आदर्श प्रारी isotropic radiator समदैशिक प्रारी mass

radical
Math. १ (of or relating to a mathematical root) करणी- २ समाक्ष (as in radical centre समाक्ष केंद्र) ३ समस्पर्शिका- (as in radical axis समस्पर्शिका अक्ष)

radical
Math. १ (as a radical expression in mathematics) करणी (स्त्री.) २ समाक्ष (पु.) ३ समस्पर्शिका (स्त्री.) ४ Chem. (as a fundamental constituent of a chemical compound .... etc.) मूलक (न.)

radical plane
समस्पर्शिका प्रतल

radical sign
Math. करणी चिन्ह

radii
त्रिज्या (स्त्री.अ.व.) (sing. radius)

radii vectores
Astron. त्रिज्या सदिश (पु.अ.व.) (sing. radius vector)

radio
रेडिओ (पु.)

radio
रेडिओने पाठवणे

radio channel
(as a band of frequencies) रेडिओ प्रणाल

radio communication
रेडिओ संचारण (न.)

radio communication circuit
रेडिओ संचारण परिपथ

radio detecting and ranging
रेडिओ संसूचन आणि स्थानन

radio echo
रेडिओ प्रतिध्वनि

radio echo observation
रेडिओ प्रतिध्वनि निरीक्षण

radio fade out
रेडिओ अपमंदन

radio field
रेडिओ क्षेत्र

radio field intensity
रेडिओ क्षेत्र तीव्रता (also alled radio field strength)

radio frequency
(as an electromagnetic wave frequency) रेडिओ वारंवारता

radio frequency amplification
Radio रेडिओ वारंवारता प्रवर्धन

radio frequency amplifier
Radio रेडिओ वारंवारता प्रवर्धी

radio frequency energy
रेडिओ वारंवारता ऊर्जा

radio frequency spectrometer
रेडिओ वारंवारता पंक्तिमापी, रेडिओ वारंवारता स्पेक्ट्रोमीटर

radio frequency spectroscopy
रेडिओ वारंवारता पंक्तिदर्शन

radio frequency spectrum
रेडिओ वारंवारता पंक्ति, रेडिओ वारंवारता स्पेक्ट्रम

radio photoluminescence
प्रारण प्रकाशदीप्ति (स्त्री.)

radio photoluminescent
प्रारण प्रकाशदीप्त

radio receiver
रेडिओग्राही (पु.)

radio signal
रेडिओ सिग्नल

radio spectrum
(as the region of electromagnetic spectrum) रेडिओतरंग पंक्ति

radio transmission
रेडिओ पारेषण

radio transmitter
रेडिओ पारेषक

radio valve
रेडिओ व्हाल्व

radio wave
रेडिओ तरंग (पु.)

radio wave propagation
रेडिओ तरंग प्रसारण

radio-
(in comb.) १ (of radiant energy) रेडिओ- २ (as radioactive; as a pfx. denoting an artifically prepared radioactive isotope) किरणोत्सारी, किरणोत्सार- ३ (of radiation) प्रारण- ४ (of X rays, high energy radiation etc.) किरण-

radio-astronomy
(as a branch of astronomy dealing with electromagnetic radiations of radio frequency received from outside of the earth's atmosphere... etc,) रेडिओ खगोलशास्त्र (न.)

radioacoustic
रेडिओध्वनिक

radioacoustic sound ranging
रेडिओध्वनिक स्थानन (रेडिओध्वनिक ध्वनि स्थानन)

radioactie source strength
किरणोत्सारी वस्तु सामर्थ्य (also called curie )

radioactinium
Chem.(as a thorium isotope) रेडिओ ऍक्टिनिअम (पु.) किरणोत्सारी ऍक्टिनिअम (पु.)

radioactivate
(to make radioactie) किरणोत्सारी करणे

radioactive
(of relating to, caused by or exhibiting radioactivity) किरणोत्सारी, किरणोत्सार-

radioactive chain
किरणोत्सारी साखळी, किरणोत्सारी शृंखला (also called radioactive series)

radioactive clock
किरणोत्सारी कालमापी

radioactive constant
किरणोत्सारी स्थिरांक

radioactive decay
किरणोत्सारी क्षय, किरणोत्सारी ऱ्हास

radioactive decay law
किरणोत्सारी क्षय नियम, किरणोत्सारी ऱ्हास नियम

radioactive disintegration
किरणोत्सारी विघटन

radioactive disintegration series
किरणोत्सारी विघटन श्रेणी

radioactive element
किरणोत्सारी मूलद्रव्य

radioactive emanations
(as radioactive gases given off by certain radioactive elements) किरणोत्सारी प्रसर्ग

radioactive equilibrium
किरणोत्सारी समतोल

radioactive heat
किरणोत्सारी उष्णता

radioactive isotope
किरणोत्सारी समस्थानिक, किरणोत्सारी समप्रोटॉन (also called radioisotope)

radioactive nuclide
किरणोत्सारी केंद्रकाभ, किरणोत्सारी न्यूक्लाइड

radioactive series
(as a succession of nuclides, each of which tranforms by radioactive disintegration into next until a stable nuclide results) किरणोत्सारी श्रेणी

radioactive source
किरणोत्सारी वस्तु, किरणोत्सारी उद्गम, किरणोत्साराचे उत्पत्तिस्थान

radioactive standard
किरणोत्सारी मानक

radioactive strength
किरणोत्सार सामर्थ्य

radioactivity
१ (as the emission of radiant energy) किरणोत्सार (पु.), किरणोत्सारण (न.) २ (as the property, possessed by some elements as radium etc. of spontaneously emitting alpha or beta rays and sometimes also gamma rays by the disintegration of nuclei) किरणोत्सारिता (स्त्री.)

radioactivity log
किरणोत्सार क्रमलेख

radioautogram
autoradiograph

radioautograph
autoradiograph

radioautographic
autoradiographic

radiobroadcasting
रेडिओ परिक्षेपण (न.) रेडिओ प्रसारण (न.)

radiocarbon dating
रेडिओकार्बनी दयमापन

radiochemistry
(the chemistry of radioactive substances and phenomena including tractor studies) किरणोत्सार रसायनशास्त्र (न.) (also called nuclear chemistry)

radioelement
(as a radioactive element whether formed naturally or produced artificially) किरणोत्सारी मूलद्रव्य (न.)

radiogenic
(produced by radioactivity) किरणोत्सारज (as in radiogenic lead किरणोत्सारज शिसे)

radiogenic heat
किरणोत्सारज उष्णता, किरणोत्सारज ऊष्मा

radiogenic isotope
किरणोत्सारज समस्यानिक, किरणोत्सारज समप्रोटॉन

radiogram
radiograph

radiograph
प्रारणचित्र (न.), रेडिओचित्र (न.)

radiographic
प्रारणचित्रीय

radiographic contrast
प्रारणचित्रीय वैधम्र्य

radiographic density
प्रारणचित्रीय घनता

radiographically
प्रारणचित्रीय दृष्ट्या, रेडिओचित्रीय दृष्ट्या

radiography
(an art, act or process of making radiographs) प्रारणचित्रण (न.)

radioisotope
Nucleonics किरणोत्सारी समस्थानिक (पु.) किरणोत्सारी समप्रोटॉन (पु.) (also alled radioactive isotope)

radiolead
(lead formed in the disintegration of radium; esp. a radioactive isotope of lead) किरणोत्सारी शिसे (न.)

radiolocation
रेडिओ स्थाननिश्चयन (न.)

radiolocator
radar

radiologic
१ (of or relating to radiology) किरणोपयोजनशास्त्रीय २ (of or relating to esp. nuclear radiation) प्रारण शास्त्रीय radiological

radiological weapon
Nuclear Phys. न्यूक्लीयप्रारणिक शास्त्र

radiologically
किरणोपयोजन दृष्ट्या

radiology
१ (the science of radioactive substances, X rays and other high energy radiations) किरणोपयोजनशास्त्र (न.) (किरणोत्सारी वस्तु उपयोजनशास्त्र) २ (as a science of X rays) क्ष किरणशास्त्र (न.)

radiolucence
(the quality or state of being radiolucent) प्रारण अंशपार्यता (स्त्री.) (also radiolucency)

radiolucent
(partly or wholly permeable to X rays or other forms of radiation - contrasted with radiopaque) प्रारण अंशपार्य

radioluminescence
१ (as luminescence excited by the impact of radioactive particles) किरणोत्सारदीप्ति (स्त्री.) २ (a luminescence excited by either electromagnetic or corpuscular radiation) प्रारणदीप्ति (स्त्री.)

radioluminescent
१ किरणोत्सारदीप्त २ प्रारणदीप्त

radiomagnetic
रेडिओचुंबकीय

radiometallography
(as the study of metals and alloys by X rays; the determination of their structures by X-rays) किरण धातु आलेखन (न.)

radiometer
(an instrument for detecting and measuring the intensity of electromagnetic or acoustic radiation) प्रारणमापी (पु.)

radiometer effect
प्रारणदाब परिणाम

radiometer gauge
प्रारण प्रमापी

radiometric
प्रारणमितीय

radiometric magnitude
Astron.(of a star) प्रारणमितीय प्रत

radiometrically
प्रारणमितीय दृष्ट्या

radiometry
१ (as the measurement of radiation) प्रारणमिति (स्त्री.) २ (as the use of raidometer) प्रारणमापी उपयोजन (न.)

radiomicrometer
प्रारण सूक्ष्ममापी (पु.)

radionuclide
(a radioactive nuclide) किरणोत्सारी न्यूक्लाइड (पु.), किरणोत्सारी केंद्रकाभ (पु.)

radiopacity
(the quality or state of being radiopaque) प्रारणापार्यता (स्त्री.)

radiopaque
(being opaque to X rays or other forms of radiation - contrasted with radiolucent) प्रारणापार्य

radioph are
(a radiotelegraphic station used for determining the position of ships) रेडिओ दीपस्तंभ (पु.)

radiophone
radiotelephone

radiophoto
रेडिओफोटो (पु.) (also radiophotograph)

radiosensitive
(sensitive to the effects of radiant energy) प्रारण संवेदी

radiosensitivity
प्रारण संवेदिता (स्त्री.)

radiotelegraph
रेडिओ दूरलेखी (पु.)

radiotelegraphic
(of, relating to, or transmitted by means of radiotelegraphy) रेडिओ दूरलेखनी, रेडिओ दूरलेखन-

radiotelegraphy
रेडिओ दूरलेखन (न.)

radiotelephone
रेडिओ दूरध्वनि (पु.) (also radiophone)

radiotherapy
१ (the treatment of disease by means of X rays or radioactive substances) किरणोपचार (पु.) २ किरणोपचार पद्धति (स्त्री.)

radiothermoluminescence
प्रारण तापानुदीप्ति (स्त्री.)

radiothorium
Chem.(as the radioactive isotope of thorium) रेडिओथोरिअम (पु.), किरणोत्सारी थोरिअम (पु.)

radium
Chem. रेडिअम (पु.)

radium emanation
radon

radius
Math. त्रिज्या (स्त्री.) (अ.व. त्रिज्या) (pl. radii or radiuses)

radius of curvature
वक्रता त्रिज्या

radius of gyration
घूर्णन त्रिज्या

radius of inversion
व्यस्तन त्रिज्या

radius of the universe
विश्वत्रिज्या (स्त्री.)

radius vector
Astron. त्रिज्या सदिश (पु.) (अ.व. त्रिज्या सदिश) (pl. radii vectores)

radon
Chem. रेडॉन (पु.) रेडिअम इमॅनेशन (न.) (also radium emanation)

railway engineering
रेल्वे अभियांत्रिकी

rain
१ Meteor. पाउस (पु.), पर्जन्य (पु.), वर्षा (स्त्री.) २ (in pl.) पावसाळा (पु.)

rain bearing cloud
वर्षामेघ (पु.)

rain cloud
पावसाळी ढग (पु.), पर्जन्य मेघ (पु.)

rain gauge
वर्षाप्रमापी (पु.)

rainbow
Meteor. इंद्रधनुष्य (न.) primary rainbow प्रथम इंद्रधनुष्य secondary rainbow द्वितीयक इंद्रधनुष्य

raindrop
वर्षाबिंदु (पु.)

rainfall
१ पाऊस (पु.) २ (the quantity of rain falling within a given area in a given time) पर्जन्यमान (न.)

rainproof
पर्जन्यरोधी

rainwater
पावसाचे पाणी (न.)

rainy
पावसाळी

rainy season
पावसाळा (पु.), वर्षा ऋऋतु

raise
१ उंच करणे २ वर चढवणे, उत्थित करणे ३ उभारणे, उभारणी करणे

Raman effect
Light, Optics (after Sir Chandrashekhara V Raman, Indian physicist- as a phenomenon involved in the scattering of light from the molecules of transparent gases, liquids and solids) रामन परिणाम (विकीर्ण तरंगलांबी परिवर्तन परिणाम)

Raman frequency
रामन वारंवारता

Raman jump
रामन प्लुति, रामन उडी

Raman lines
रामन रेखा (स्त्री.अ.व.)

Raman spectrum
(as the characteristic array of frequencies of light - after Sir C V Raman, Indian physicist) रामन पंक्ति, रामन स्पेक्ट्रम

Raman tube
रामन नलिका

rancid
खवट

rancidity
खवटपणा (पु.)

random
१ (as lacking or seeming to lack a regular plan, purpose or pattern) यादृच्छिक, यदृच्छा-, स्वैर- २ (as marked by absence of bias) न्याय्य यादृच्छिक ३ Math. Stat. (having the same probability of occuring as every other member of a set) समसंभाविक (at randum यादृच्छिकतः)

random coincidence
१ यादृच्छिक संपात २ यादृच्छिक संपतन

random error
(as a statistical error that is wholly due to chance and does not recur - oppose to systematic error) यादृच्छिक त्रुटि

random event
न्याय्य यादृच्छिक घटना

random fluctuation
यादृच्छिक चढौतार

random motion
यादृच्छिक गति

random noise
यादृच्छिक कुरव

random operated cloud chamber
यदृच्छाचालित अभ्र कक्ष

random orientation
स्वैर दिशानिदेशन

random sample
Math. Stat. न्याय्य यादृच्छिक प्रतिदर्श

random sampling
Math. Stat. न्याय्य यादृच्छिक प्रतिदर्श चाचणी

random selection
Math. Stat. न्याय्य यादृच्छिक वरण, न्याय्य यादृच्छिक निवड

random space orientation
यादृच्छिक अवकाश दिशानिदेशन

random variable
Math. न्याय्य यादृच्छिक चल

random walk
यादृच्छिक भ्रमण

randomisation
१ यादृच्छिकीकरण (न.) २ Math. Stat. न्याय्य यादृच्छिकीकरण (न.)

randomise
(as to distribute by or use randomisation on) यादृच्छिक करणे

randomised
१ यादृच्छिकीकृत २ न्याय्य यादृच्छिकीकृत

randomness
१ यादृच्छिकता (स्त्री.) २ Math. Stat. न्याय्य यादृच्छिकता(स्त्री.)

range
१ (as the horizontal distance to which a shot or other projectile is or may be propelled) पल्ला (पु.), टप्पा (पु.), आवाका (पु.) परास (पु.) (परास range of anything thrown) २ (as the average distance radioactive or other projected particles of a given type

range
१ रांगेत लावणे, रांगेत असणे २ पल्ला असणे, आवाका असणे, परास असणे ३ (to extend, to run in a line) पसरणे ४ (to vary between limits) कमीजास्त होणे aural range श्रवण टप्पा, श्रवण परास effective range प्रभावी पल्ला, प्रभावी टप्पा frequency range वारंवारता परास,

range chart
पल्ला तक्ता, परास तक्ता

range energy relation
(as a relation between the distance a particle will travel through matter before giving up all of its energy and its initial energy) परास ऊर्जा संबंध

range finder
परास वीक्षणी (स्त्री.)

range mark
पल्ला चिन्ह, परास चिन्ह

range of action
क्रिया व्याप्ति, क्रियेची व्याप्ति

range of audibility
श्राव्यतेची व्याप्ति

range of temperature
तापमानाची व्याप्ती, तापव्याप्ति (स्त्री.)

range straggling
Nucleonics (as the variation in the range of particles that are all of the same initial energy)परास विचरण

ranging
(as the determination of distance and direction) स्थानन (न.)

rank
Math. कोटि (स्त्री.)

Rankine
(after William J M Rankine, Scot.engineer and physicist - as relating to an absolute temperature scale on which the unit of measurement equals a Fahrenheit degree) रँकीन

Rankine cycle
Eng. रँकीन चक्र

Rankine efficiency
Eng. रँकीन कार्यक्षमता

Rankine temperature
रँकीन तापमान

Rankine temperature scale
रँकीन तापमान मापनश्रेणी

rapid
शीघ, द्रुत

rapid beats
शीघ विस्पंद (पु.अ.व.)

rapid evaporation
शीघ बाष्पन

rapid rectilinear lens
Optics शीघ सरळलेखी भिंग

rapidity
शीघता (स्त्री.), द्रुतता (स्त्री.)

rapidity of lenses
भिंगांची शीघता

rare
१ (characterised by wide separation of component particles; thin) विरल २ (seldom occuring or appearing) दुर्मिळ

rare earth elements
Chem. रेअर अर्थ मूलद्रव्ये (न.अ.व.)

rare earths
Chem. रेअर अर्थस् (न.अ.व.)

rare gas
दुर्मिळ वायु

rare isotope
दुर्मिळ समस्थानिक, दुर्मिळ समप्रोटॉन

rarefaction
(the act or process of rarefying; the quality or state of being rarefied) विरलन (न.)

rarefied
विरलित

rarefied gas
विरलित वायु

rarefy
(as to make rare, thin, porous or less dense) विरलन करणे (also rarify)

rarefying
विरलकारी

rarely
विरळा, क्वचित

rareness
विरलता (स्त्री.) (also rarity)

rarify
rarefy

rarity
rareness

rate
१ दर (पु.) २ (as a ratio or proportion) प्रमाण (न.)

rate measurer
दरमापी (पु.)

rate of change
परिवर्तन दर

rate of decay
ऱ्हास प्रमाण

rate of evaporation
बाष्पनाचे प्रमाण

rate of fission
विखंडन प्रमाण

rated
१ क्षमतानिर्देशित २ मूल्यमापित

rated horsepower
क्षमतानिर्देशित अश्वशक्ति

rating
१ (a stated operating limit ofa machine expressible in power units as in horsepower of a motor, kilowattsof a direct current generator, etc. or in characteristics as speed, voltage, frequency etc.) क्षमतानिर्देशन (न.) २ (as relative estimate or evaluation) मापन (न.), मूल्यकरण (न.) ३ Math. निर्दिष्ट दर (पु.), मूल्यकरण (न.)

ratio
Math. गुणोत्तर (न.), अनुपात (पु.)

rational
१ तर्कसंगत २ Math. परिमेय

rational number
Math. परिमेय संख्या

rationalisation
Math. परिमेयन (न.), परिमेयकरण (न.)

rationalise
Math. परिमेय करणे

rationalised
परिमेयित, परिमेयीकृत

rationality
परिमेयता (स्त्री.)

raw
कच्चा

ray
किरण (पु., न.) actinic ray क्रियाशील करण alpha rays आल्फा किरण Becquerel rays बेकेरेल किरण beta rays बीटा किरण canal rays positive rays cathode ray कॅथोड किरण convergent rays अभिसारी किरण cosmic ray विश्वकिरण delta ray डेल्टा किरण divergent rays अपसारी

ray acoustics
किरण ध्वनिकी (स्त्री.)

ray optics
किरण प्रकाशिकी (स्त्री.)

ray tracing
किरण अनुरेखन

ray velocity
किरण वेग

Rayleigh criterion of resolving power
(after Baron John W S Rayleigh; Eng. physicist) रॅलीचा वियोजन शक्तीचा निकष, रॅली वियोजन शक्ति निकष

Rayleigh disc
Acous.(after Baron John W.S. rayleigh, Eng. physicist) रॅलीची चकती, रॅली चकती

Rayleigh refractometer
Light रॅलीचा अपवर्तनांकमापी, रॅली अपवर्तनांकमापी

Rayleigh sacttering
रॅली विकिरण

rayon
रेयॉन (न.)

re-
(used in comb.) १ (again) पुनः, पुन्हा २ (back, reversed) प्रति-

re-entry
पुनःप्रवेश (पु.)

re-evaporate
पुनर्बाष्पित करणे, पुनर्बाष्पित होणे

reach
पोचवणे, पोचणे

reach
आटोका (पु.)

react
१ (as to exert a reciprocal or conteracting, force or influence) प्रतिक्रया करणे, प्रतिक्रिया होणे २ Chem. (as to cause a chemical reaciton) अभिक्रिया करणे, अभिक्रिया होणे

reactance
१ Elec.Eng., Radio etc.(the part of the impedance of an alternating current circuit that is due either to capacitance or inductance or to both) प्ररोध (पु.) २Acous.(as acoustic reactance) ध्वनि प्ररोध (पु.) acoustic reactance ध्वनि प्ररोध capacitative

reactance coil
Elec.Eng. प्ररोध कुंडल

reactant
Chem. अभिकारक (पु.)

reactant
१ प्ररोधकारी २ अभिक्रियाकारी

reaction
१ (as exertion of reciprocal or counteracting force or influence) प्रतिक्रिया (स्त्री.) २ Chem.(as a chemical transformation or change; the reversible or irreversible interaction of molecules, atoms, ions, etc. to form one or more new substances) अभिक्रिय

reaction chain
chain reaction

reaction cross section
Nucleonics अभिक्रिया परिक्षेत्र

reaction curve
१ अभिक्रिया वक्र २ अभिक्रिया आलेख

reaction energy
अभिक्रिया ऊर्जा

reaction isobar
समभार अभिक्रिया रेषा

reaction principle
Geol. अभिक्रिया तत्त्व

reaction product
Chem. (the substance formed in a chemical reaction) अभिक्रिया उत्पाद

reaction series
अभिक्रिया श्रेणी

reaction turbine
Eng. प्रतिक्रिया टर्बाइन

reactivate
अभिक्रियित करणे, अभिक्रियित होणे

reactivated
अभिक्रियित

reactivation
(the act or process of reactivating or the condition of being reactivated) अभिक्रियाशीलन (न.)

reactivation of a filament
तंतूचे अभिक्रियाशीलन

reactive
१ अभिक्रियाशील २ प्रतिरोधी

reactive component
Elec.Eng.(of current) प्रतिरोधी घटक

reactive current
Elec.Eng. प्रतिरोधी धारा

reactive factor
Elec.Eng. प्रतिरोधी गुणक

reactive load
Elec.Eng. प्रतिरोधी भार

reactive power
Elec.Eng. प्रतिरोधी शक्ति (also called reactive voltamperes)

reactive volt amperes
Elec.Eng. प्रतिरोधी व्होल्ट ऍम्पिअर (पु.अ.व.) (also called reactive power)

reactivity
(the quality or state of being reactive; the rate of nuclear disintegration in a reactor) अभिक्रियाशीलता (स्त्री.)

reactor
१ क्रियाधानी (स्त्री.)( as in boiling water reactor उत्कली जल क्रियाधानी) २ (an apparatus in which a chain reaction of fissionable material is initiated and controlled - also called atomic furnace, atomic pile, nuclear reactor, pile) न्यूक्लीय क्रियाधानी (स्त्री.), (commonly) अणुभट्टी (स्त्री.)

read
१ वाचन करणे, वाचणे २ Computers (as to sense the meaning as of information in recorded and coded form as in a storage; to acquire information usu. from some form of storage) वाचन करणे

reading
१ वाचन (न.) २ वाचनांक (पु.) (as in pilot reading पथदर्शी वाचनांक)

reading glass
(as a large magnifying lens) वाचन भिंग

readjust
पुनरनुयोजन करणे, पुन्हा अनुयोजन करणे

readjustable
पुनरनुयोज्य

readjusted
पुनरनुयोजित

readjustment
पुनरनुयोजन (न.)

ready reckoner
सिद्ध गणक

reagent
Chem. अभिक्रियाकारक (पु.)

reagent bottle
अभिक्रियाकारक बाटली

real
वास्तव, वास्तविक

real axis
वास्तव अक्ष

real expansion
Heat Thermodynamics वास्तविक प्रसरण

real focus
Light वास्तव नाभि

real gas
वास्तव वायु

real image
Light वास्तव प्रतिमा

real number
Math. वास्तविक संख्या

real plane
वास्तविक प्रतल

realise
प्रत्यक्षात आणणे, वास्तवरुप करणे

reality
१ वास्तवता (स्त्री.) २ वस्तुस्थिति (स्त्री.)

reallotment
फेरवाटप (न.)

reappear
१ पुन्हा प्रकट होणे २ पुन्हा उपस्थित होणे ३ पुन्हा दिसुन येणे

reappearance
पुन्हा प्रकट होणे (न.)

rear
पश्च (न.), पिछाडी(स्त्री.)

rear
पश्च, मागचा

rearrange
पुनर्मांडणी करणे, पुनर्रचना करणे

rearrangement
पुनर्मांडणी (स्त्री.) पुनर्रचना (स्त्री.)

reason
१ कारण (न.) २ तर्कशक्ति (स्त्री.)

reasonable
१ वाजवी, योग्य २ सयुक्तिक

reasonably
सयुक्तिकपणे, सयुक्तिकरीत्या

reasoning
१ युक्तिवाद (पु.) २ तर्क (पु.)

rebound
उसळणे, प्रतिस्कंदित होणे

rebound
उसळी (स्त्री.), प्रतिस्कंद (पु.)

rebut
खंडन करणे

rebuttal
खंडन (न.)

recalculate
पुन्हा परिगणन करणे, पुर्नगणन करणे

recalculation
पुनर्गणन (न.), पुन्हा परिगणन करणे (न.)

recalescence
Met.(the increase in temperature when the rate of heat liberation during transformation exceeds the rate of heat dissipation while cooling metal through a transformation range) पुनरुष्मोत्सर्जन (न.) decalescence

recalescent
पुनरुष्मोत्सर्जी

recalescent point
पुनरुष्मोत्सर्जनांक (पु.)

recapitulate
थोडक्यात उजळणी करणे, पुन्हा थोडक्यात सांगणे

recapitulation
उजळणी (स्त्री.), पुन्हा थोडक्यात सांगणे (न.)

recast
१ नवा घाट देणे २ नवी मांडणी करणे

recede
१ (to move back or away) पश्चसरण होणे, मागे सरणे, मागे हटणे २ कमी होणे, ओसरणे

receding
पश्चसर

receive
ग्रहण करणे

received
ग्रहण केलेला

receiver
ग्राही (पु.)

receiving
ग्राही, ग्रहण-

receiving antenna
ग्राही ऍन्टेना, ग्राही आकाशग

receiving flask
ग्राही चंबू

receiving point
ग्राही बिंदु, ग्रहण बिंदु

receiving station
१ ग्रहण स्थानक २ ग्रहण केंद्र

receptacle
पात्र (न.), धारकपात्र (न.)

reception
ग्रहण (न.)

receptive
ग्रहणक्षम, ग्रहणशील

receptivity
ग्राहिता(स्त्री.), ग्रहणक्षमता (स्त्री.)

receptor
ऋ  receiver

recession
पश्चसरण (न.)

recessive
१ (tending to go back; receding) पश्चसर २ (as opposed to dominant) अप्रभावी

recessive character
अप्रभावी लक्षण

recharge
Elec. पुनःप्रभारित करणे

recharging
पुनःप्रभारण (न.)

reciprocal
१ (as inversely related) व्यस्त, व्युत्क्रमी २ (corresponding to each other) अन्योन्य

reciprocal
Math. (a reciprocal term, expression etc.) व्यस्त, व्युत्क्रम (पु.)

reciprocal centimetre
व्युत्क्रमी सेंटिमीटर

reciprocal element
व्युत्क्रमी घटक

reciprocal function
व्युत्क्रमी फल

reciprocal lattice
व्युत्क्रमी जालक

reciprocal velocity region
व्युत्क्रमी वेग प्रदेश

reciprocate
व्युत्क्रमण साधणे

reciprocating
व्युत्क्रमी

reciprocating motion
व्युत्क्रमी गति

reciprocation
व्युत्क्रमण (न.)

reciprocity
१ अन्योन्यता (स्त्री.) २ व्युत्क्रमता (स्त्री.)

reciprocity law
अन्योन्यता नियम

reciprocity theorem
अन्योन्यता प्रमेय

reckon
गणन करणे calculate

reckoner
१ गणक (पु.) २ (as, ready reckoner) सिद्ध गणक (पु.)

reckoning
गणना (स्त्री.), गणती (स्त्री.)

recoil
(to fall or draw back under the impact of force or pressure; to spring back; to rebound) प्रतिक्षिप्त होणे

recoil
प्रतिक्षेप (पु.)

recoil atom
प्रतिक्षिप्त अणु

recoil electron
प्रतिक्षिप्त इलेक्ट्रॉन

recoil factor
प्रतिक्षेप गुणक

recoil nucleus
प्रतिक्षेप न्यूक्लिअस

recoil particle
प्रतिक्षिप्त कण

recoiled
प्रतिक्षिप्त

recombination
पुनःसंयोजन (न.)

recombination rate
पुनःसंयोजन दर

recombination velocity
पुनःसंयोजन वेग

recombine
पुनःसंयोजन करणे, पुनःसंयोजन होणे

reconcile
मेळ घालणे, मेळ बसवणे adapt

reconciliation
मेळ (पु.)

recondition
पूर्वप्राय करणे

reconditioning
पूर्वप्रायकरण (न.)

reconnaissance
(as exploratory or preliminary survey) पूर्वपाहणी (स्त्री.)

reconstruct
पुनर्रचना करणे

reconstruction
पुनर्रचना (स्त्री.)

reconstruction
पुनर्रचना (स्त्री.)

recontrol
पुनर्नियंत्रित करणे

recontrol
पुनर्नियंत्रण (न.)

record
१ (as to cause sound, visual images to be transferred to and registered on something by mechanical usu. electronic means) अभिलिखित करणे २ (as to set down in writing; to make a written account or note of) नोंद करणे, नोंदणे, लिहून ठेवणे

record
१ अभिलेख (पु.) २ (फोनोची) रेकॉर्ड (स्त्री.) ३ नोंद (स्त्री.)

record changer
रेकॉर्ड परिवर्ती

recorded
१ अभिलिखित २ नोंद ठेवलेला, नोंद केलेला

recorder
अभिलेखी (पु.)

recording
अभिलेखी, अभिलेखन-

recording
१ अभिलेखन (न.) २ नोंद करणे (न.)

recording circuit
अभिलेखी परिपथ

recording head
अभिलेखन अग्र

recording instrument
अभिलेखन उपकरण

recording of sound
ध्वनि अभिलेखन

recoupling
पुनर्युग्मी

recoupling transformation
पुनर्युग्मी रुपांतरण

recover
१ (as to regain a former or normal state) पूर्ववत होणे, पूर्वस्थितीस येणे २ (to acquire or to find out again, to reclaim) पुनःप्राप्त करणे, पुनःप्राप्त होणे, - ची उपलब्धी होणे

recovery
१ पूर्वभवन (न.) २ पुनःप्राप्ति (स्त्री.), उपलब्धि (स्त्री.)

recovery time
Nucleonics पूर्वभवन काल

recrystallisation
पुनःस्फटन (न.)

recrystallise
पुनःस्फटन करणे, पुनःस्फटन होणे

rectangle
Math. आयत (पु.), काटकोन चौकोन (पु.)

rectangular
आयताकृति-, काटकोन चौकोनी

rectangular coordinates
आयत सहनिर्देशक (पु.अ.व.)

rectifiable
Math. दीर्घत्वमेय (as in rectifiable curve दीर्घत्वमेय वक्र)

rectification
१ Chem. परिशोधन (न.) २ दोषनिरसन (न.) ३ दुरुस्त करणे (न.) ४ Elec.Eng.(the conversion of alternating to direct current) दिष्टकरण (न.) ५ Math. दीर्घत्वमापन (न.)

rectification conductance
दिष्टकरण प्रवहन

rectification factor
Elec.Eng. दिष्टकरण गुणक

rectified
१ परिशोधित २ दोषनिरसित ३ दुरुस्त केलेला ४ दिष्टकृत

rectified current
Radio दिष्टकृत धारा

rectified index number
दिष्टकृत निर्देशांक

rectified spirit
परिशोधित स्पिरीट

rectifier
१ Elec.Eng. दिष्टकारी (पु.) २ Chem.परिशोधक (पु.) barrier layer rectifier रोधिक स्तर दिष्टकारी electrolytic rectifier विद्युत अपघटनी दिष्टकारी linear rectifier रेखीय दिष्टकारी magnetron rectifier मॅग्नेट्रॉन दिष्टकारी mechanical rectifier यांत्रिक

rectifier instrument
Elec.Eng. दिष्टकारी उपकरण

rectifier voltmeter
दिष्टकारी व्होल्टतामापी

rectify
१ Chem.(to purify esp. by repeated or fractional distillation) परिशुद्ध करणे २ (as to correct by removing errors or mistakes) दोषनिरसन करणे ३ (as to remedy or amend) दुरुस्त करणे ४ Elec. (to make an alternating current unidiretional) दिष्टकरण करणे ५ Math.(as to determine the length as of an arc of a curve) दीर्घत्वमापन करणे

rectifying
दिष्टकारी

rectifying valve
Radio, Thermionics दिष्टकारी झडप, दिष्टकारी व्हाल्व

rectigon
(a relatively high pressure thermionic-cathode gas-diode used primarily for battery charging) रेक्टिगॉन (पु.)

rectilinear
(as moving in a straight line etc.) सरळरेखी

rectilinear figure
सरळरेखी आकृति

rectilinear motion
(as of a particle) सरळरेखी गति

rectilinear propagation
सरळरेखी प्रसारण

rectilinear system
सरळरेखी पद्धति

rectilinear trend
Math. सरळरेखी प्रवृत्ति

rectilinear velocity
सरळरेखी वेग

recur
आवर्तन होणे, पुन्हा पुन्हा घडणे

recurrence
आवर्तन (न.), पुन्हा पुन्हा घडणे (न.) cycle

recurrence rate
आवर्तन दर

recurrent
आवर्ती

recurring
आवर्ती

recurring period
आवर्ती काल

recurring series
आवर्ती श्रेणी

recycling
पुनश्चक्रण (न.)

red
रक्त, लाल, तांबडा

red
लाल रंग (पु.), तांबडा रंग (पु.)

red giant
(a star of low surface temperature and absolute magnitude about zero having many times the sun's diameter) तांबडा राक्षस (पु.)

red heat
रक्तोष्णता (स्त्री.), रक्तोष्मा (पु.), लालभडक उष्णता (स्त्री.)

red hot
रक्तोष्ण, लालभडक

red light
१ लाल दिवा २ धोक्याचा दिवा

red shift
(as a displacement of a spectrum toward longer wavelengths; as a displacement; toward the red end of the spectrum, of familiar absorption lines in spectra of the light of stars nebulae etc.) अभिरक्त विस्थापन (न.) gravitational red shift गुरुत्वीय अभिरक्त

redeposit
(to deposit again) पुनर्निक्षेपित करणे

redeposit
पुनर्निक्षेप (पु.)

redeposition
(formation into a new accumulation) पुनर्निक्षेपण (न.)

redirect
- कडे पुन्हा वळवणे

redistil
१ (to distil again or repeatedly) पुन्हा ऊर्ध्वपातन करणे, पुनरुर्ध्वपातन करणे २ -चे पुन्हा आसवन करणे

redistillation
१ पुनरुर्ध्वपातन (न.) पुन्हा ऊर्ध्वपातन करणे (न.) २ पुनरावसन (न.)

redistribute
पुनर्वितरण करणे

redistribution
पुनर्वितरण (न.)

reduce
१ कमी करणे, कमी होणे २ (to convert to other form) - रुपांतर करणे (as in reduced to liquid द्रवात रुपांतर झालेला; to reduce hours to minutes तासांचे मिनिटांमध्ये रुपांतर करणे) ३ (as to condense; to draw together or to cause to converge) लघुरुप देणे, संक्षेप करणे, संकुचित करणे ४ Chem. क्षपण करणे

reduced
१ कमी केलेला, कमी झालेला २ रुपांतरित ३ संक्षेपित, संकुचित ४ लघुकृत, लघुरुपित ५ -च्या अनुसार समानीत (as in pressures reduced to seal level values समुद्रसपाटीच्या मानानुसार समानीत दाब) ६ Chem. क्षपित

reduced equation of state
लघुरुपित अवस्था समीकरण

reducibility
१ लघुरुपणक्षमता (स्त्री.) २ समानेयता (स्त्री.) ३ Chem. क्षपणक्षमता (स्त्री.)

reducible
१ लघुरुपक्षम २ समानेय ३ Chem. क्षपणक्षम

reducing
१ Chem. क्षपणकारी २ लघुकारी, संक्षेपकारी

reducing agent
Chem. क्षपणक (पु.) (क्षपणकारी कारक)

reducing flame
क्षपणकारी ज्योत

reduction
१ घट (स्त्री.) २ लघूकरण (न.), संक्षेपण (न.) ३ रुप देणे (न.), रुपण (न.) ४ Chem क्षपण (न.)

reduction formula
रुपण सूत्र

reduction index
Chem. क्षपण निर्देशांक

reduction potential
घट विभव

redundance
अतिरिक्तता (स्त्री.) redundancy

redundant
(exceeding what is necessary or normal; surplus) अतिरिक्त

reed
Acous. Music (of musical instrument) रीड (न.), जिव्हिका (स्त्री.)

reed instrument
Music रीड वाद्य

reef
Geol. १ (as a chain or range of rocks or ridge of sand lying at or near the surface of the water) प्रवाली (स्त्री.) २ (of ore deposits) प्रशीर (स्त्री.)

reel
रीळ (न.)

reemission
(act or process of emitting a new) पुनरुत्सर्जन (न.)

reemit
पुनरुत्सर्जित करणे

reenter
पुन्हा प्रवेश करणे

reentrant
(directed inward; having its ends closed on itself) अंतःप्रवेशी

reentrant angle
अंतःप्रवेशी कोन

reevaporation
पुनर्बाष्पन (न.)

reference
संदर्भ (पु.) (as in circle of reference संदर्भ वृत्त)

reference axis
संदर्भ अक्ष

reference circle
संदर्भ वृत्त

reference cycle
संदर्भ चक्र

reference datum
संदर्भ दत्त

reference electrode
संदर्भ इलेक्ट्रोड

reference frame
frame of reference

reference plane
संदर्भ प्रतल

reference point
संदर्भ बिंदु

reference station
संदर्भ स्थानक

reference time
संदर्भ काल

reference volume
संदर्भ आकारमान, संदर्भ आयतन

refill
पुन्हा भरणे, पुन्हा पूरित करणे

refine
परिष्करण करणे

refined
परिष्कृत fine

refinement
परिष्करण (न.)

refiner
परिष्कारक (पु.)

refinery
परिष्करणी (स्त्री.)

refining
परिष्करण (न.)

refining of metals
Met. धातूंचे परिष्करण

reflect
(to turn, throw or bend off or backward at an angle) परावर्तित करणे, परावर्तित होणे

reflectance
१ (also called reflection coefficient, reflection factor) (as the fraction of the total luminous flux incident upon a surface that is reflected and that varies according to the wavelength distribution of the incident light) परावर्तनांक (पु.) २ परावर्तकता

reflected
परावर्तित

reflected wave
परावर्तित तरंग

reflectie
(capable of throwing back light, images, sound waves; reflecting) परावर्ती

reflecting
(that reflects or caues reflection) परावर्ती, परावर्तन-

reflecting barrier
१ परावर्ती अवरोध २ परावर्ती रोधिका

reflecting galvanometer
Elec.Eng. परावर्ती गॅल्व्हानोमीटर

reflecting goniometer
परावर्ती कोनमापी

reflecting grating
परावर्ती जाल

reflecting layer
Radio परावर्ती स्तर

reflecting power
परावर्तन शक्ति

reflecting surface
परावर्ती पृष्ठ

reflecting telescope
Astron. परावर्ती दूरदर्शी (also called reflector)

reflection
परावर्तन (न.) abnormal reflection अपसामान्य परावर्तन diffuse reflection विसरित परावर्तन internal reflection आंतरिक परावर्तन irregular reflection अनियमित परावर्तन mirror reflection specular reflection दर्पणी परावर्तन multiple reflection गुणित परावर्तन

reflection coefficient
परावर्तन गुणांक (also called reflectance, reflection factor)

reflection factor
reflection coefficient

reflection grating
(a diffraction grating whose lines are fuled on a mirror surface) परावर्तन जाल concave reflecting grating अंतर्वक्र परावर्तन जाल Rowland arranement reflection grating रोलँडची परावर्तन जाल मांडणी

reflection layer
परावर्तन स्तर

reflection loss
परावर्तन हानि

reflection magnetometer
परावर्तन चुंबकत्वमापी

reflection plane
परावर्तन प्रतल

reflection power
परावर्तन शक्ति

reflectional
परावर्तन-

reflectivity
(ability to reflect beams or rays; reflective power) परावर्तकता (स्त्री.)

reflectometer
Electronics, Optics etc. परावर्तनमापी (पु.)

reflector
१ Light, Nucleonics, Optics परावर्तक (पु.) २ (as reflecting telescope) परावर्ती दूरदर्शी (पु.) parabolic reflector अन्वस्तीय परावर्तक paraboloidal reflector अन्वस्तजीय परावर्तक

reflex
१ (of, relating to, or produced by stimulus without necessarily the intervention of consciousness) प्रतिक्षेपी, प्रतिक्षिप्त २ (as reflected) परावर्तित ३ Math.(of an angle - greater than two or less than four right angles) प्रविशाल

reflex
(as reflex action) प्रतिक्षेप (क्रिया इ.)

reflex action
प्रतिक्षेप क्रिया

reflex angle
Math. प्रविशाल कोन

reflex camera
Photog.(a camera in which the image formed by the lens is reflected by a mirror onto a ground glass screen for focusing and composition) रिफ्लेक्स कॅमेरा, प्रतिक्षेप रुपित्र

reflexed
प्रतिक्षिप्त

reflexed
प्रतिक्षिप्त

reflux
(as a flowing back) पश्चवाह (पु.)

reflux
पश्चवाही

reflux condenser
पश्चवाही संघनित्र

refluxed
पश्चवाहित

refract
(to subject rays of light to refraction) अपवर्तन करणे, अपवर्तित करणे

refracted
अपवर्तित

refracted ray
अपवर्तित किरण

refracted wave
अपवर्तित तरंग

refracting
अपवर्तनी, अपवर्तन-

refracting angle
(the dihedral angle as of a prism included between the planes of the two sides through which the refracted beam passes) अपवर्तनी कोन

refracting power
Optics अपवर्तन शक्ति

refracting telescope
Astron. अपवर्तनी दूरदर्शी (also called refractor)

refraction
Light, Optics अपवर्तन (न.) atmospheric refraction वातावरणीय अपवर्तन atomic refraction अणु अपवर्तन conical refraction शंकु अपवर्तन double refraction द्वि-अपवर्तन external conical refraction बाह्य शंकु अपवर्तन internal conical refraction आंतरिक शंकु अपवर्तन

refraction angle
१ Light (as angle of refraction) अपवर्तन कोन २ (as the difference between the geometrical and observed altitude of a celestial body that is produced by atmospheric refraction) अपवर्तन कोन

refractive
(having or exhibiting the property of refraction) अपवर्तन-

refractive dispersivity
अपवर्तन अपस्करणता

refractive index
Light अपवर्तनांक (पु.) (सं. आu) complex refractive index संमिश्र अपवर्तनांक relative refractive index सापेक्ष अपवर्तनांक  (also index of refraction)

refractivity
(as refractive power) अपवर्तकता (स्त्री.)

refractometer
Light (an instrument for measuring indices of refraction) अपवर्तनांकमापी (पु.)

refractometric
१ (of or relating to refractometry) अपवर्तनांकमितीय २ अपवर्तनांकमापीयोजन-

refractometry
१ (the art or process of measuring indices of refraction) अपवर्तनांकमापन (न.) २ (as the use of refractometer) अपवर्तनांकमापीयोजन (न.)

refractor
१ अपवर्तक (पु.) २ Astron.(as a refracting telescope) अपवर्तनी दूरदर्शी (पु.)

refractory
१ (as capable of enduring or resisting high temperature) उत्तापसह (as in refractory clay उत्तापसह माती, उत्तापसह मृत्तिका) २ (as difficult to fuse, corrode, reduce or draw out) दुर्द्राव्य (as in refractory metal दुर्द्राव्य धातु) ३ Geol. प्रतीप (as in refractory ore प्रतीप धातुक)

refractory brick
उत्तापसह वीट

refractory furnace
उत्तापभट्टी (स्त्री.) (उत्तापसह भट्टी)

refrangibility
(the quality or state of being refrangible) अपवर्तनशीलता (स्त्री.)

refrangible
(capable of being refracted) अपवर्तनशील (as in refrangible rays अपवर्तनशील किरण)

refrigerant
प्रशीतक

refrigerate
(to make or keep cold or cool; specif. to freeze or chill for preservation; to extract heat from; to become cool or cold) प्रशीतित करणे, प्रशीतित होणे

refrigeration
प्रशीतन (न.)

refrigerator
Eng. प्रशीतनी (स्त्री.)

refringence
१ (refractivity) अपवर्तकता (स्त्री.) २ (as refraction) अपवर्तन (न.) (also refringency)

refringent
(refractive, refracting) अपवर्तनी, अपवर्तन-

refringerant
(a substance as ice, ammonia, carbon dioxide used in refrigeration) प्रशीतक (पु.)

refuel
पुन्हा इंधन टाकणे, पुन्हा इंधन घेणे

regain
१ परत मिळवणे २ (as to recover) पूर्ववत होणे

regelate
(to freeze together again; to undergo regelation) पुनर्घट्टन होणे, पुनर्हिमायन होणे

regelation
Heat (the process by which ice melts when subjected to pressure and freezes again when pressure is removed) पुनर्घट्टन (न.), पुनर्हिमायन (न.)

regenerate
पुनर्जनन करणे, पुनर्जनित होणे

regenerated
पुनर्जनित, पुनर्जात

regeneration
१ पुनर्जनन (न.) २ Radio (as the process by which part of the power in the output circuit of an amplifying device is caused to act upon the input circuit so as to increase the amplification) पुनर्जनन (न.) ३ (as the utilisation by special devices of heat or other products that would ordinarily be lost) पुनर्याएजन (न.)

regenerative
१ पुनर्जननी २ पुनर्जननात्मक ३ पुनर्याएजी

regenerative amplifier
पुनर्जननी प्रवर्धी

regenerative chamber
Eng. पुनर्याएजी कक्ष

regenerative cooling
(as a cryogenic method in which the rapid expansion of a portion of a gas to be liquefied is utilised to lower the temperature of the remainder) पुनर्याएजी शीतन

regenerative feedback
पुनर्जननी पश्चप्रदाय

regenerative furnace
Eng.Met.(as a gas burning furnace equipped with regenerator) पुनर्याएजी भट्टी

regenerator
१ पुनर्जनित्र (न.) २ Eng. Met. etc. पुनर्याएजित्र (न.)

region
१ (generally) प्रदेश (पु.) २ (as a sphere subject to expressed or implied forces, field) क्षेत्र (न.) ३ Math.(as a mathematical aggregate consisting of the totality of all values of an aggregate of continuous variables each varying over an interval) प्रदे

region of limited proportionality
मर्यादित समानुपातता क्षेत्र, मर्यादित समान अनुपाततेचे क्षेत्र

region of superheat
अतिताप प्रदेश

regional
प्रादेशिक

register
१ पुस्तक (न.) २ नोंदवही (स्त्री.)

register
नोंदणी करणे, नोंदणी होणे

Regnault method
(after Henri V Regnault, Fr.Chemist and physicist) रेन्यो पद्धति

Regnault's formula
(after Henri V Regnault, Fr. Chemsit and physicist- an empirical formula giving the specific enthalpy of steam) रेन्यो सूत्र

Regnault's hygrometer
रेन्यो आर्द्रतामापी

REgnault's law
रेन्यो नियम

regress
(as going back) परागति (स्त्री.)

regress
परागति होणे

regression
परागमन (न.)

regressive
परागामी

regrowth
पुनर्वृद्धि (स्त्री.)

regular
१ (as formed, built, arranged or ordered according to some established rule, law, principle or type) नियमित २ (as harmonious in form, structure or arrangement) नियमित आकाराचा ३ (ordinary, normal) साधारण, नेहमीचा

regular array
नियमित विन्यास

regular crystal
नियमित आकाराचा स्फटिक

regularity
नियमितता (स्त्री.), नियमितपणा (पु.)

regularly
नियमितपणे

regulate
(as to adjust an apparatus or mechanism to get the desired effect; to fix the time, amount, degree or rate of) चे नियमन करणे

regulated
नियमन केलेला, नियमनित

regulating
नियामक, नियामी

regulating resistance
नियामक रोध

regulation
नियमन (न.)

regulative
नियामी

regulator
नियामक (पु.)

reheat
(to heat again) पुन्हा तापवणे, पुनःतापन करणे

reheat
पुनःतापन (न.)

reheat factor
पुनःतापन गुणक

reignite
पुन्हा प्रज्वलित करणे, पुन्हा पेटवणे

reignited
पुनःप्रज्वलित

reignition
पुनःप्रज्वलन (न.)

reignition voltage
पुनःप्रज्वलन व्होल्टता

reinforce
१ प्रबलित करणे २ पुनर्बलित करणे (also reenforce)

reinforced
१ प्रबलित २ पुनर्बलित

reinforced concrete
Civil Eng. प्रबलित काँक्रीट

reinforcement
१ प्रबलन (न.) २ पुनर्बलन (न.) (as in sound reinforcement ध्वनि पुनर्बलन)

reinsert
पुनर्निविष्ट करणे, पुन्हा आत टाकणे

reinsertion
पुनर्निवेशन (न.)

reinstate
१ (as to replace in an original or equivalent state) पुनःस्थापित करणे २ (as to restore to proper condition) यथापूर्व करणे

reinstating
१ पुनःस्थापन (न.) २ यथापूर्वकरण (न.)

reject
१ (as not admitting) अस्वीकार करणे २ (as to throw or cast back) -चे त्यजन करणे

rejected
त्यक्त

rejected heat
त्यक्त ऊष्मा

rejection
अस्वीकार (पु.), त्यजन (न.)

rejector circuit
अस्वीकारी परिपथ

rejoin
पुन्हा सांधणे, पुन्हा जोडणे

rejoining
पुन्हा सांधणे(न.), पुनःसांधण (न.) पुन्हा जोडणे(न.)

rejuvenate
Geol. etc.(as to develop youthful features of topography in) पुनर्युवीकरण करणे, पुनर्युवीभवन होणे

rejuvenated
पुनर्युवीकृत, पुनर्युवीभूत

rejuvenation
पुनर्युवीकरण (न.), पुनर्युवीभवन (न.)

relate
- शी संबंध लावणे, - शी संबंध असणे

related
संबंधित, संबद्ध

related angle
संबद्ध कोन

relation
संबंध (पु.)

relative
(as not absolute or independent; resulting from or existing in connection with or reference to something else; expressed as the ratio of the specified quantity to the total magnitude or to the mean of all the quantities involved) सापेक्ष

relative aperture
सापेक्ष द्वारक

relative density
Chem. सापेक्ष घनता

relative efficiency
I.C. Eng. सापेक्ष कार्यक्षमता

relative error
सापेक्ष त्रुटी

relative humidity
सापेक्ष आर्द्रता

relative mass
सापेक्ष वस्तुमान

relative motion
सापेक्ष गति

relative personal equation
सापेक्ष व्यक्तिविशिष्ट त्रुटि

relative position
१ सापेक्ष स्थान २ सापेक्ष स्थिति

relative precision
सापेक्ष परिशुद्धता

relative quantity
१ सापेक्ष राशि २ सापेक्ष परिमाण

relative refractive index
सापेक्ष अपवर्तनांक

relative specific ionisation
सापेक्ष विशिष्ट आयनन

relative to
-च्या सापेक्षतेने

relative to each other
परस्पर सापेक्ष

relative velocity
सापेक्ष वेग

relative viscosity
सापेक्ष विष्यंदिता

relatively
सापेक्षतेने

relatively to
- च्या सापेक्षतेने

relativistic
(of, relating to, or characterised by relatively) सापेक्षिकीय

relativistic correction
सापेक्षिकीय संशुद्धि

relativistic effect
सापेक्षिकीय परिणाम

relativistic invariance
सापेक्षिकीय निश्चरता

relativistic mass equation
सापेक्षिकीय वस्तुमान समीकरण

relativistic mechanics
१ सापेक्षिकीय स्थितिगतिशास्त्र २ सापेक्षिकीय यांत्रिकी

relativistic particle
सापेक्षिकीय कण

relativistic quantum mechanics
सापेक्षिकीय क्वांटम स्थितिगतिशास्त्र

relativity
(as the study of the relative motion of bodies and of the associated phenomena) सापेक्षता (स्त्री.)

relativity of motion
गतीची सापेक्षता

relativity theory
सापेक्षता सिद्धांत general relativity theory सामान्य सापेक्षता सिद्धांत special relativity theory विशिष्ट सापेक्षता सिद्धांत

relax
शिथिल करणे, शिथिल होणे

relaxation
(as the adjustment of a system to a state of equilibrium or steady state following the abrupt removal of some influence as a magnetic force etc.) शिथिलन (न.)

relaxation method
शिथिलन पद्धति

relaxation oscillation
Radio, Television शिथिलन दोलन

relaxation time
शिथिलन काल

relaxed
शिथिल केलेला, शिथिल झालेला

relay
१ Elec.Comm., Elec.Eng.(as a device for remote or automatic control) रिले (पु.) २ सहक्षेपण (न.)

relay
सहक्षेपित करणे

release
१ सोडून देणे २ मुक्त करणे

release
मुक्ति (स्त्री.)

released
१ सोडून दिलेला, सोडलेला २ मुक्त

released minerals
मुक्त खनिजे (न.अ.व.)

relevance
प्रस्तुतता (स्त्री.) relevancy

relevant
प्रस्तुत

reliability
विश्वसनीयता (स्त्री.)

reliability coefficient
विश्वसनीयता गुणांक

reliable
विश्वसनीय

relief
१ (projection or standing out from general surface, ground or level) उठाव (पु.) २ (a sculpture or other work of art executed in relief) उठावचित्र (न.)

relief map
उठावाचा नकाशा

reluctance
Elec.Eng.(as a quantity in a magnetic circuit analogous to the resistance of an electric circuit or conductor, specif. the ratio of the magnetic potential difference to the corresponding flux) अभिरोध (पु.) (अभिवाह रोध)

reluctivity
Elec.Eng.(as the measure of the ability of a magnetic material to conduct magnetic flux) अभिरोधिता (स्त्री.)

remain
१ उरणे, राहणे २ (to continue in the same place or condition) राहणे

remainder
Math. १ शेष (पु.), उर्वरित (न.) २ बाकी (स्त्री.)

remainder
शेष, उर्वरित

remained
उरलेला, राहिलेला

remaining
अवशिष्ट, शेष

remanence
Elec.Eng.(as the magnetic induction remaining in a magnetised substance when the external magnetising force has become zero) (चुंबकीय) शेष प्रवर्तन (न.)

remanent
(as remaining, residual) शेष

remanent
शेष (पु.)

remanent induction
शेष प्रवर्तन

remanent magnetism
शेष चुंबकत्व

remnant
अवशेष (पु.)

remnant
अवशेष-

remote
सुदूर, दूरचा

remote control
सुदूर नियंत्रण, दूरचे नियंत्रण

remote location
सुदूर स्थान

remoteness
सुदूरता (स्त्री.)

remould
नव्याने आकार देणे

removable
हलवण्यासारखा

removal
१ (change of place, transference) हलवणे (न.) २ काढून टाकणे (न.), दूर करणे (न.)

removed
१ हलवलेला २ काढून टाकलेला, दूर केलेला

remtron
(as a gas tube frequently employed in computers and counters) रेमट्रॉन (स्त्री.)

renew
(to make new or to restore to original) नवीकरण करणे

renewal
नवीकरण (न.)

renewed
नवीकृत

reniform
(kidney shaped) वृक्काकार

renormalisation
पुनःसामान्यीकरण (न.)

renormalise
पुनःसामान्यीकरण करणे

renovate
नूतनीकरण करणे

renovation
नूतनीकरण (न.)

reorient
१ पुनर्दिशाभिमुख करणे, पुनरभिमुख करणे २ पुनर्दिशानिदेशित करणे

reorientation
१ पुनर्दिशाभिमुख करणे(न.), पुनरभिमुख करणे (न.) २ पुनर्दिशानिदेशन (न.)

repeat
पुनरावृत्ती करणे, पुनरावृत्ती होणे

repeat
पुनरावृत्ति (स्त्री.)

repeat distance
पुनरावृत्ति अंतर

repeatability
पुनरावृत्तिक्षमता (स्त्री.)

repeatable
पुनरावृत्तिक्षम

repeated
पुनरावृत्त

repeater
पुनरावर्तक (पु.)

repeating
पुनरावृत्ती होणारा, पुनरावृत्ति-

repel
(as to force away or apart) प्रतिकर्षित करणे, प्रतिकर्षित होणे

repelling
प्रतिकर्षी

repetition
पुनरावृत्ति (स्त्री.)

replace
प्रतिस्थापन करणे

replaceability
प्रतिस्थापनीयता (स्त्री.)

replaceable
प्रतिस्थापनीय

replaced
प्रतिस्थापित

replacement
प्रतिस्थापन

replacement load
प्रतिस्थापन भार

replacing
प्रतिस्थापी

replete
(fully or abundantly provided; well supplied; filled) भरपूर, भरपूर असलेला

replica
प्रतिकृति (स्त्री.)

replica grating
प्रतिकृति जाल

repose
विश्राम (पु.) (as in angle of repose) विश्राम कोन)

represent
१ (as to give, make a picture, sign, symbol of) प्रतिरुपित करणे २ (as to make clear, point out) दर्शित करणे

representation
(as a picture, model or other reproduction) प्रतिरुपण (न.) model

representative
(serving as an example) प्रातिनिधिक, प्रतिनिधि-

representative sample
प्रतिनिधि प्रतिदर्श

represented
प्रतिरुपित

reproduce
पुनरुत्पादन करणे, पुन्हा उत्पन्न करणे

reproduced
पुनरुत्पादित, पुन्हा उत्पन्न केलेला

reproducibility
पुनरुत्पादनीयता (स्त्री.)

reproducible
पुनरुत्पादनीय

reproducing
पुनरुत्पादन-, पुनरुत्पादक

reproducing head
Acous. पुनरुत्पादन अग्र

reproduction
पुनरुत्पादन (न.)

reproduction constant
multiplication factor

reproduction factor
multiplication factor

reproductive
पुनरुत्पादक

repulse
(as to repel) प्रतिकर्षित करणे

repulsed
प्रतिकर्षित

repulsion
प्रतिकर्षण (न.)

repulsive
प्रतिकर्षी

repulsive force
प्रतिकर्षी बल

repulsive potential
प्रतिकर्षी विभव

required
आवश्यक

requisite
१ आवश्यकता (स्त्री.) २ आवश्यक वस्तु (स्त्री.)

requisite
आवश्यक

research
संशोधन (न.)

resemblance
सादृश्य (न.), साम्य (न.)

resemble
सारखा दिसणे, सदृश असणे

reserve
१ निचय (पु.) २ राखीव (वस्तु वगैरे)

reservoir
आशय (पु.), संचय (पु.)

reservoir energy
संचय ऊर्जा

reservoir of heat
ऊष्मा आशय, ऊष्मा संचय

residual
अवशिष्ट, उरलेला

residual charge
अवशिष्ट प्रभार

residual constant
अवशिष्ट स्थिरांक

residual current
Chem. अवशिष्ट धारा

residual dispersion
अवशिष्ट अपस्करण

residual electricity
अवशिष्ट विद्युत

residual errors
(errors which remain in an observation despite all attempts to eliminate them) अवशिष्ट त्रुट्या (स्त्री.अ.व.)

residual field
Elec.Eng.(the magnetic field remaining in a magnetic circuit after the removal of the magnetising force) अवशिष्ट चुंबक क्षेत्र

residual ionisation
अवशिष्ट आयनन

residual magnetism
Elec.Eng. अवशिष्ट चुंबकत्व

residual modulation
अवशिष्ट आपरिवर्तन

residual radiation
अवशिष्ट प्रारण

residual range
अवशिष्ट परास, अवशिष्ट पल्ला

residual ray
अवशिष्ट किरण

residual resistance
अवशिष्ट रोध

residual spectrum
१ अवशिष्ट पंक्ति २ अवशिष्ट मानपंक्ति

residual treatment effect
अवशिष्ट उपचार परिणाम

residue
अवशेष (पु.)

residue theorem
अवशेष प्रमेय

resilence
१ (as capability of a strained body to recover its size and shape after deformation) लवचिकपणा (पु.) २ Eng.(as the recoverable potential energy of an elastic solid body or structure due to its having been subjeted to stress not exceeding the elastic limit; as stored energy of a strained material) विकार उर्जा (स्त्री.)

resiliency
(the property of being resilient) लवचिकता (स्त्री.)

resilient
लवचिक

resist
(as to exert to counteract; to withstand the force or effect of) रोध करणे

resistance
१ Elec.Eng. Radio etc.(as the property of a body whereby it opposes and limits the passage through it of a steady eletric current) रोध (पु.) २ Acous.(as acoustic resistance) ध्वनि रोध (पु.) ३ (commonly) प्रतिकार (पु.) acoustic resistance ध्वनि रोध

resistance antenna
रोध ऍन्टेना, रोध आकाशग

resistance arm
रोध भुजा

resistance box
Elec.Eng.(an instrument for measuring and comparing electrical resistances) रोध पेटी decade resistance box दशकीय रोध पेटी dial resistance box तबकडी रोध पेटी plug resistance box निग रोध पेटी post office resistance box पोस्ट ऑफिस रोध पेटी

resistance coupled
रोध युग्मित

resistance coupled amplifier
Radio रोध युग्मित प्रवर्धी

resistance coupling
Radio रोध युग्मन

resistance pyrometer
Elec.Eng. रोध उत्तापमापी

resistance thermometer
Elec.Eng. रोध तापमापी

resistant
रोधी (पु.)

resistant
रोधी (also resistent)

resisting medium
रोधी माध्यम

resistive
(tending to resist) रोधशील

resistivity
Elec.Eng. रोधिता (स्त्री.), रोधकता (स्त्री.)

resistor
Elec.Eng.(as a device possessing electrical resistance) रोधित्र (न.)

resnatron
(a high powr wide frequency electron tube used esp. in World War II to jam enemy radar) रेझ्नॅट्रॉन (पु.)

resolution
Chem., Optics (as the process of separating closely related forms or entities) वियोजन (न.)

resolution of forces
Mech. बल वियोजन, बलांचे वियोजन

resolution of velocities
वेगांचे वियोजन

resolution range
वियोजन परास

resolution time
वियोजन काल

resolvability
वियोजनीयता (स्त्री.)

resolvable
Math. १ अवयव पाडता येण्याजोगा २ गुणनखंड पाडता येण्याजोगा ३ वियोजनीय

resolve
१ (to split up, as a force or velocity into two or more components; to find a component of; to become separated into components) वियोजित करणे, वियोजित होणे २ Math.(as into factors) (गुणक, गुणनखंड, अवयव वगैरे) पाडणे

resolved
वियोजित

resolved part
वियोजित भाग

resolving
वियोजन-

resolving power
Light, Optics वियोजन शक्ति chromatic resolving power वर्ण वियोजन शक्ति high resolving power उच्च वियोजन शक्ति low resolving power निम्न वियोजन शक्ति

resolving time
Nucl.Phys. वियोजन काल

resonance
Acous., Chem.,Eng., Light, Radio etc.(as one or more natural vibration frequencies that every physical system has in general as the characteristic of the system itself) संस्पंदन (न.) amplitude resonance आयाम संस्पंदन cyclotron resonance सायक्लोट्रॉन

resonance absorption
संस्पंदी अवशोषण

resonance acceleration
Nucleonics संस्पंदी त्वरण

resonance accelerator
Nucleonics संस्पंदी त्वरक

resonance capture
संस्पंदी प्रग्रहण

resonance curve
संस्पंदन वक्र

resonance dip
Nucleonics संस्पंदन नति

resonance disintegration
Nucleonics संस्पंदी विघटन

resonance energy
संस्पंदन ऊर्जा

resonance energy peak
resonance peak

resonance escape probability
Nucleonics संस्पंदन मोचन संभवनीयता

resonance frequency
संस्पंदन वारंवारता

resonance interaction
Nucleonics संस्पंदी अन्योन्यक्रिया

resonance level
संस्पंदन पातळी

resonance line
संस्पंदन रेषा, संस्पंदन रेखा

resonance method
संस्पंदन पद्धति

resonance neutron
Nucleonics (those whose energies correspond to resonance cross-section of a nuclide) संस्पंदी न्यूट्रॉन

resonance peak
Nucleonics संस्पंदन ऊर्जा शिखर resonance energy peak

resonance penetration
Nucleonics संस्पंदी वेधन

resonance potential
संस्पंदी विभव

resonance radiation
संस्पंदी प्रारण

resonance scattering
Nucleonics संस्पंदी विकिरण

resonance series
संस्पंदन श्रेणी

resonance spectral lines
संस्पंदन पंक्ति रेषा (स्त्री.अ.व.)

resonance spin
संस्पंदी आभ्रास

resonance state
(as a state from which an atom can return directly to the normal energy level through radiation) संस्पंदी अवस्था (also called resonance level)

resonance tube
संस्पंदन नलिका

resonant
संस्पंदी

resonant scattering
संस्पंदी विकिरण

resonator
Acous., Radio etc. संस्पंदी (पु.)

resorption
Geol. पुनःशोषण (न.)

resort
अवलंब करणे

resources
१ साधनसंपत्ति (स्त्री.अ.व.) २ साधने (न.अ.व.)

respective
आपापला, ज्याचा त्याचा

respectively
अनुक्रमे, यथाक्रम

respond
प्रतिसाद देणे

response
Elec.Comm.etc.(of a device or system, a quantitative expression of the output as a function of the input) प्रतिसाद (पु.)

responsive
प्रतिसादी

responsiveness
प्रतिसाद (पु.) (as in acoustic responsiveness ध्वनि प्रतिसाद)

rest
१ विराम (पु.) २ (as a remainder) शेष (पु.) ३ (as a support) आधार (पु.) (at rest विरामित, विराम अवस्थेत)

rest energy
Nucleonics विराम ऊर्जा

rest frame
विराम चौकट

rest mass
विराम वस्तुमान

restitution
(an act of restoring or a condition of being restored) प्रत्यवस्थान (न.)

restoration
पुनःस्थापन (न.)

restore
पुनःस्थापन करणे

restoring
पुनःस्थापी

restoring force
पुनःस्थापी बल

restrict
निर्बंधित करणे

restricted
निर्बंधित

restriction
१ निर्बंध (पु.) २ (as act or process) निर्बंधन (न.)

restrictive
निर्बंधी

result
परिणाम (पु.)

resultant
परिणामी

resultant couple
१ परिणामी युग्म २ परिणामी बलयुग्म

resultant displacement
परिणामी विस्थापन

resultant force
परिणामी बल

resultant moment
परिणामी आघूर्ण

resultant vector
परिणाम सदिश

resulting motion
परिणामी गति

retain
(as to hold; continue to hold) धारण करणे, ठेवून घेणे

retainable
धारण करता येण्याजोगा, ठेवून घेण्याजोगा

retained
धारण केलेला, ठेवून घेतलेला, धारित

retaining
धारक, धारण-

retard
१ (as compared with damping and decelerating) मंदन करणे, मंदन होणे २ (commonly) (गति, वेग इत्यादि) मंद करणे

retardation
(as negative acceleration) मंदन (न.)

retarded
मंदित

retarded field
मंदित क्षेत्र

retarded potential
Radio मंदित विभव

retarder
(as contrasted with fader) मंदक (पु.)

retarding field
Thermionics मंदन क्षेत्र

retention
१ धारण करणे (न.) २ धारणशक्ति (स्त्री.)

retentive
धारक, धारण-

retentive power
धारण शक्ति

retentivity
Elec.Eng., Magn. धारणक्षमता (स्त्री.), धारणशीलता (स्त्री.)

reticle
Optics (as a network of fine lines, wires, or the like placed in the focus of the objective of telescope or other optial instrument) रेटिकल (न.)

reticular
(as resembling a net in appearance or structure; reticulated) जालकरुप, जालिका-

reticular density
(as the number of points per unit area in a network, as in that of a plane in a crystal lattice) जालिका घनता

reticulate
(resembling network; having the form or appearance of a net) जालिकारुपी, जालिका--, जाळीदार

reticulated
(having the form of a network) जालाभ

retina
Anat. दृष्टिपटल (न.) (pl. retinae or retinas)

retort
Chem.(as a vessel in which substances are subjected to distillation etc.) बकपात्र (न.)

retrace
१ (as to trace over again or renew the outline of) पुनर्रेखन करणे २ (as to go back; to go over again usu. in a reverse direction) प्रत्यागमन करणे

retrace
(as the return of the electron beam to the starting point in a cathode ray tube; as flyback) प्रत्यागमन (न.)

retracement
१ प्रत्यागमन (न.) २ पुनर्रेखन (न.)

retrance line
Cathode Ray Tubes प्रत्यागमन रेखा

retro engine
पुच्छ इंजिन (न.)

retro-
(in comb. - backward, back, situated behind) पश्च-, पुच्छ-

retroaction
पश्चक्रिया (स्त्री.)

retrograde
पुच्छगामी, पश्चगामी

retrograde motion
Astron. पुच्छगामी गति, पश्चगामी गति

retrograding
पुच्छगामी

retrogression
पुच्छगमन (न.), पश्चगमन (न.)

retrogressive
पुच्छगामी, पश्चगामी

retrorocket
पुच्छ रॉकेट (न.), पाठीमागचा अग्निबाण (पु.)

return
Elec.etc. (of electric current, electrons etc.) प्रत्यागमन (न.)

return
परतणे, परत येणे, परत जाणे

return electrons
Cathode Ray Tubes प्रत्यागमन रेषा

return trace
प्रत्यागमन अनुरेख

reveal
प्रकट करणे, प्रकट होणे

reverberate
१ (to return or send back; to become driven or sent back) प्रतिक्षेपण करणे, प्रतिक्षेपित होणे २ Acous.(to continue or become repeated in or as if in series of echoes) निनादणे

reverberated
१ प्रतिक्षेपित २ निनादित

reverberation
१ निनाद (पु.) २ प्रतिक्षेपण (न.)

reverberation absorption factor
निनाद अवशोषण गुणक (also called reverberation absorption coefficient)

reverberation time
Acous. निनाद काल (also called reverberation period)

reverberatory
प्रतिक्षेपी

reverberatory furnace
Met. प्रतिक्षेपी भट्टी

reversal
प्रतिक्रमण (न.) व्युत्क्रमण (न.)

reversal of current
धारेचे प्रतिक्रमण

reversal of phase
प्रावस्था प्रतिक्रमण

reversal of spectrum lines
Light पंक्तिरेषांचे प्रतिक्रमण

reversal process
Photog.व्युत्क्रमण प्रक्रिया

reversal temperature
प्रतिक्रमण तापमान

reversal time
प्रतिक्रमण काल

reverse
प्रतिक्रम, व्युत्क्रम, उलटा

reverse feedback
negative feedback

reversed
प्रतिक्रमित, उलटा केलेला, उलटा

reversibility
प्रतिक्रमणीयता (स्त्री.), व्युत्क्रमणीयता (स्त्री.)

reversibility principle
principle of reversibility

reversible
प्रतिक्रमी, व्युत्क्रमी

reversible cell
व्युत्क्रमी घट

reversible change
व्युत्क्रमी परिवर्तन, व्युत्क्रमी बदल

reversible cycle
व्युत्क्रमी चक्र

reversible engine
व्युत्क्रमी इंजिन

reversible operation
Math. व्युत्क्रमी परिकर्म

reversible path
व्युत्क्रमी पथ

reversible pendulum
व्युत्क्रमी दोलक

reversible permeability
व्युत्क्रमी पार्यता

reversible process
व्युत्क्रमी प्रक्रिया

reversible reaction
Chem. व्युत्क्रमी अभिक्रिया

reversing
व्युत्क्रमी

reversing layer
व्युत्क्रमी स्तर

revolution
१ (as a progressive motion of a body around a centre or axis) परिभ्रमण (न.) २ (as a motion of any figure about a centre or axis) घूर्णन (न.) ३ Geol. भूक्रांति (स्त्री.)

revolution counter
घूर्णन गणित्र

revolve
१ (as to move in a curved path around a centre or axis) परिभ्रमण करणे, भोवती फिरणे २ (as to turn or roll around on or as if on an axis like a wheel; as to rotate) घूर्णन करणे, घूर्णन होणे

revolving
परिभ्रमी, परिभ्रमण-

revolving axis
परिभ्रमण अक्ष

revolving drum
परिभ्रमी ड्रम

revolving line
परिभ्रमी रेखा, परिभ्रमी रेषा

rheostat
Elec.Eng.(as a resistor in which the value of the resistance in circuit may be varied) रोधानुयोजी(पु.)

rheostatic
रोधानुयोजी-

rho
(symbol P or p) रो (पु.) (सं.P किंवा p)

rhombic
Math. समचतुर्भुज-, समचतुर्भुजाकृति-

rhombus
Math. समचतुर्भुज (पु.)

rhythm
लय (स्त्री.)

rib
फासळी (स्त्री.)

ribbon
फीत (स्त्री.)

ribbon loudspeaker
फीत ध्वनिक्षेपक

ribbon microphone
रिबन मायक्रोफोन, फीत सूक्ष्मश्रवणी

rich
समृद्ध,संपन्न (as in neutron rich न्यूट्रॉन समृद्ध, न्यूट्रॉन संपन्न) (also - rich in comb.)

right
१ बरोबर,ठीक २ उचित ३ उजवा, दक्षिण

right and left handedness
दक्षिण वामहस्तता (स्त्री.)

right angle
Math. काटकोन (पु.), लंबकोन (पु.) (is at right angles - शी लंब असणे)

right angled
काटकोन केलेला, काटकोन-, लंब-

right angled triangle
काटकोन त्रिकोण

right circular cone
लंब वृत्तशंंकु

right circular cylinder
लंब वृत्तचिति

right hand rule
उउजव्या हाताचा नियम, दक्षिणहस्त नियम

right handed
दक्षिणहस्त-

right handedness
दक्षिणहस्तता (स्त्री.)

right prism
लंब प्रिझम

right section
लंब छेद

rightward
उजवीकडे rightwards

rightward
उजवीकडचा

rigid
दृढ

rigid body
दृढ पदार्थ

rigid dynamics
दृढ गतिकी

rigidity
दृढता (स्त्री.)

rim
(as of wheel) धाव (स्त्री.)

ring
१ वलय (न.) २ कडे (न.) (as in anchor ring लंगर कडे)

ring stand
कडीची बैठक

ring winding
Elec.Eng. वलय कुंडलन (also called toroidal winding)

rings and brush
वलय आणि बश

riometer
(as a device for the continuous measurement of ionospheric absorption) रिओमीटर(पु.)

ripple
१ (a small wave propagated by both surface tension and gravity) ऊर्मिका (स्त्री.) २ Elec.Eng.(as a slight fluctuation in the intensity of an otherwise steady electrical current) ऊर्मिका (स्त्री.)

ripple percentage
Elec.Eng. ऊर्मिका टक्केवारी (also called per cent ripple)

ripple tank
ऊर्मिका टाकी

ripple voltage
Elec.Eng. ऊर्मिका व्होल्टता

rise
१ रोह (पु.) (as in capillary rise केशिका रोह) २ वर्धन (न.)

rise
१ वाढणे २ उद्भवणे

rise time
Nucleonics वर्धन काल

rising
वाढता, चढता

rising
Astron.(as of heavenly body) उदय (पु.)

rivet
Eng. रिबिट (न., पु.)

rivet
(to fasten with rivets) रिबिट करणे

riveted
रिबिट केलेला

RMS
(abbr. of root-mean-square) व.मा.व. (वर्गमाध्य वर्गमूळ) (also rms)

road
सडक (स्त्री.), रस्ता (पु.), मार्ग (पु.)

roast
भाजणे

roasting
Met. भाजणे (न.)

roasting furnace
Met. भाजणपट्टी (स्त्री.)

rock
Geol. १ शिला (स्त्री.) २ खडक (पु.)

rock crystal
स्फटिकरुप गारगोटी, स्फटिक गारगोटी

rocket
रॉकेट (न.), अग्निबाण (पु.)

rocket
(to convey by mekans of a rocket) रॉकेटच्या साहाय्याने सोडणे

rocket action
रॉकेट क्रिया

rocket powered
रॉकेट बलित

rocky
१ शिलामय २ खडकाळ

rod
१ दंड (पु.), कांब (पु.), कांडी (स्त्री.) २ दांडा (पु.)

roentgen
(after Wilhelm Conrad Rontgen, Ger. physicist- as international unit of X-radiation or gmma radiation) रेंटगेन (न.) (also rontgen)

Roentgen ray
(after Wilhelm Conrad Rontgen, Ger. physicist) रेंटगेन किरण (also X ray)

roll
१ गुंडाळी (स्त्री.) २ रुळ (पु.)

roll
१ गुंडाळी करणे, गुंडाळणे, गुंडाळला जाणे २ घरंगळणे

roll sulphur
कांडी सल्फर, कांडी गंधक

roller
रुळ (पु.), रोलर (पु.)

rolling
लोटण (न.)

rolling friction
लोटण घर्षण

rolling surface
लोटण पृष्ठ

rontgen
roentgen

room
१ खोली (स्त्री.) २ (space enclosed or set apart) कक्ष (पु.) (as in control room नियंत्रण कक्ष) ३ (necessary or available space) जागा (स्त्री.)

room temperature
खोलीचे तापमान, खोली तापमान

root
१ मूळ (न.) २ Math. मूळ (न.)

root-mean-square
Math.(abbr. RMS or rms) (the square root of the arithmetical mean of the squares of a set of numbers) वर्गमाध्य वर्गमूळ (पु.) (व.मा.व.)

root-mean-square deviation
Math. वर्गमाध्य वर्गमूळ विचलन (व.मा.व. विचलन) (also called standard deviation)

root-mean-square velocity
वर्गमाध्य वर्गमूळ वेग

rope
रज्जु (पु.), दोर (पु.)

ropeway
रज्जुमार्ग (पु.)

rot
नासणे, कुजणे, सडणे

rotary
(as resembling the motion of a rotating body; of, relating to or resembling a wheel turning on its axis) घूर्णनी, घूर्णन-

rotary convertor
Elec.Eng. घूर्णनी रुपांतरित्र

rotary dispersion
घूर्णन अपस्करण

rotary drilling
घूर्णनी वेधन

rotary inertia
घूर्णनी जडत्व

rotary motion
घूर्णन गति

rotary movement
१ घूर्णनी गतिमानता २ घूर्णनी हालचाल

rotary power
घूर्णन शक्ति

rotate
१ (as to turn about an axis or a centre) घूर्णन करणे, घूर्णन होणे २ (of mirrors etc.) परिवलन करणे, परिवलन होणे

rotating
घूर्णी

rotating anode tube
Electronics घूर्णी ऍनोड नलिका

rotating coil
घूर्णी कुंडल

rotating crystal method
Crystal. घूर्णी स्फटिक रीति

rotating cylinder method
घूर्णी चिति रीति, घूर्णी सिलिंडर रीति

rotating disc
घूर्णी चकती

rotating electrode
घूर्णी इलेक्ट्रोड

rotating field
Elec.Eng. घूर्णी क्षेत्र

rotating magnetic field
Elec.Eng. घूर्णी चुंबकीय क्षेत्र

rotating sector photometer
घूर्णी दल अनुदीप्तिमापी

rotation
१ (the act of turning about an axis or a centre) घूर्णन (न.) २ (of mirrors etc.) परिवलन (न.)

rotation axis
घूर्णन अक्ष

rotation band
घूर्णन पट्ट

rotation of plane of polarisation
धुवण प्रतल घूर्णन

rotational
घूर्णी, घूर्णन-

rotational analysis
घूर्णन विश्लेषण

rotational Brownian movement
घूर्णन बाउनी हालचाल, घूर्णन बाउनी गति

rotational constant
घूर्णन स्थिरांक

rotational energy
घूर्णन ऊर्जा (also energy of rotation)

rotational flow
घूर्णन प्रवाह

rotational impedance
घूर्णन संरोध

rotational inertia
घूर्णन जडत्व

rotational level
घूर्णन पातळी

rotational line
घूर्णन रेखा

rotational model
घूर्णन प्रतिकृति

rotational motion
घूर्णन गति

rotational movement
घूर्णी हालचाल

rotational multiplicity
घूर्णन गुणितता

rotational quantum number
घूर्णन क्वांटम अंक

rotational reactance
घूर्णी प्ररोध

rotational reaction
घूर्णन प्रतिक्रिया

rotational resistance
घूर्णन रोध

rotational specific heat
घूर्णन विशिष्ट ऊष्मा

rotational spectrum
घूर्णन स्पेक्ट्रम, घूर्णन पंक्ति

rotational temperature
घूर्णन तापमान

rotational vector
घूर्णी सदिश

rotational velocity
घूर्णन वेग

rotational wave
घूर्णन तरंग

rotator
घूर्णक (पु.) asymmetric rotator असममित घूर्णक symmetric rotator सममित घूर्णक (pl. rotators or rotatores)

rotatory
(of or relating to rotation; rotary; producing rotation) घूर्णी, घूर्णन-

rotatory dispersion
घूर्णन अपस्करण

rotatory motion
घूर्णन गति

rotatory pump
घूर्णी पंप

roton
(as one of the hypothetical energy quanta that are concerned along with the phonons in the behaviour of liquid helium II) रोटॉन (न.)

rotor
Elec.Eng.(as the rotating portion of adynamo or of any other machine, such as a centrifuge) घूर्णी (पु.)

rotor armature
घूर्णी आर्मेचर

rotor field
घूर्णी क्षेत्र

rotten
नासलेला, सडलेला, कुजलेला

rough
१ अमसृण, खडबडीत (as in rough surface अमसृण पृष्ठ, खडबडीत पृष्ठ) २ स्थूल, ठोकळ (as in rough values स्थूल मूल्ये, ठोकळ मूल्ये)

rough approximation
स्थूलमान (न.)

rough figure
स्थूल आकृति

roughly
स्थूलमानाने, ठोकळमानाने

round
१ गोल, वाटोळा २ (as number) शून्यांक

round
भोवती

round
१ फेरी (स्त्री.), फेर (पु.) २ परिक्षेत्र (न.) ३ गोल (पु.)

round
(as figure) पूर्णांकात देणे

round bottomed
गोल बुडाचा

round bottomed flask
गोल बुडाचा चंबू

rounded
गोलित, गोलाकार

rounding
१ Math. स्थूलांकन (न.) २ गोलन (न.)

roundness
गोलाई (स्त्री.)

routine
नित्यक्रम (पु.),परिपाठी (स्त्री.)

routine
नित्याचा, नित्यक्रमाचा, परिपाठी

row
पंक्ति (स्त्री.), ओळ (स्त्री.)

row lines
पंक्तीय रेषा (स्त्री.अ.व.)

Rowland arrangement reflection grating
रोलँडची परावर्तन जाल मांडणी

Rowland circle
Light रोलँड वृत्त

rub
१ घासणे २ रगडणे ३ पुसणे

rubbed string
Acous. Music घर्षित तंतु

rubber
रबर (न.)

ruby
Min. माणिक (न.), रुबी (न.)

rudimentary
प्राथमिक

rule
नियम (पु.)

rule
आखणे

ruled
रेखित, आखलेला

ruled grating
रेखित जाल

ruled grating spectrometer
रेखित जाल पंक्तिमापी

ruled surface
रेखित पृष्ठ

ruling
रेखन (न.), आखणे (न.)

rumpf
core

rumpf of the atom
core of the atom

rupture
फूट पाडणे, फाटणे

rupture
फूट (स्त्री.), फाटणे (न.), भंजन (न.)

Russell's paradox
रसेलचा विरोधाभास

Ruterford atom
(after Baron Ernest Rutherford- as the atom consisting of a small dense positively charged nucleus surrounded by planetary electrons) रुदरफर्ड अणु

rutherford
(after Baron Ernest Rutherford, Brit. physicist - unit of radioactivity) रुदरफर्ड (न.)

Rutherford scattering
रुदरफर्ड विकिरण

Rydberg
(after Johannes R Rydberg, Swedish physicist - as the Rydberg constant esp. when expressed in energy terms) रिडबर्ग (न.)

Rydberg constant
रिडबर्ग स्थिरांक