भौतिकशास्त्र

(abbr. of giga-) जिगा-

कळयंत्र (न.) apparatus

gauge

१ लाभ (पु.) २ Elec.Comm. Radio etc.(as a general term used to denote an increase in signal power in transmission from one point to another; specif. the ratio of increase of output current, power, or voltage over input - as opposed to loss) वर्धन (न.)

१ लाभ करणे, लाभ होणे २ वर्धन करणे, वर्धन होणे

Radio १ (as an instrument) वर्धन नियंत्री २ (as a process) वर्धन नियंत्रण

Astron.(of or relating to a galaxy) दीर्घिका-

Astron. दीर्घिका (स्त्री.)

Meteor. झंझावात (पु.)

Geol. Min. गॅलीना (पु.)

(after Galileo, Ital. astronomer and physicist) गॅलीलिओ रुपांतरण

१ वीथि (स्त्री.) २ सज्जा (पु.) गॅलरी (स्त्री.)

(as a unit of capacity) गॅलन (पु.)

(as distinguished from faradic) गॅल्व्हानी

Elec. Eng. गॅल्व्हानी घट

जस्तविलेपन (न.)

जस्तविलेपित करणे

जस्तविलेपित

जस्तविलेपित लोखंड

जस्तविलेपन (न.)

Elec.Eng. etc. (as an instrument for measuring small electric current or for detecting its presence) गॅल्व्हानोमीटर (पु.) astatic galvanometer अस्थितिक गॅल्व्हानोमीटर ballistic galvanometer प्रक्षेप गॅल्व्हानोमीटर differential galvanometer भेददर्शी

गॅल्व्हानोमितीय

Elec.Eng.(an instrument for detecting the presence and direction of an electric current, as of feeble intensity) गॅल्व्हानोस्कोप (पु.)

(symbol F or r) गॅमा (पु.) (सं. F किंवा r)

गॅमा किरण पंक्तिदर्शन

गॅमा किरण (पु.अ.व.) ( r किरण) (also r rays)

Nucleonics गॅमा संवेदी

Electronics गॅमा अवकाश (also called phase space)

(after George Gamow, Am.physicist) गॅमोव्ह गुणक

मार्गिका (स्त्री.)

१ अंतराल (न.), मोकळी जागा (स्त्री.) २ Geol. खिंड (स्त्री.), फट (स्त्री.)

अंतराल लांबी

वायु (पु.) degenerate gas अपजनित वायु ideal gas आदर्श वायु inert gas अक्रिय वायु natural gas नैसर्गिक वायु perfect gas ideal gas permanent gas टिकाऊ वायु real gas वास्तव वायु

Chem. वायु स्थिरांक

वायु डायोड

वायु विमोच

Thermionics वाय विमोच नलिका

वायु इलेक्ट्रोड

Cathode Ray Tubes वायु नाभीयन

वायुपात्र (न.)

वायुदीप (पु.)

Chem. etc. वायु मुखपट

गॅस ओव्हन

वायुदाब

वायु टर्बाईन

वायुरुप, वायु-

(as a film in which the molecules move about independently on the surface and their lateral adhension for each other is very small) वायुरुप पटल

वायु रुप

Eng. वायु इंधन, वायुरुप इंधन

वायुरुप अवस्था

वायुधारक (पु.)

गॅसोलीन (न.) (also petrol)

(a laboratory apparatus for holding and measuring gases) वायुमापी (पु.)

द्वार (न.)

द्वार परिपथ

१ संकलित करणे, संकलित होणे, एकत्रित करणे, एकत्रित होणे २ संग्रहित होणे, जमणे

१ संकलन (न.)(as in light gathering power प्रकाश संकलन शक्ति) २ संग्रहण (न.)

(as to measure exactly; to determine precisely the size of, amount of, dimensions or other measurable value of) प्रमापन करणे (also gage)

१ प्रमापी (पु.), गेज (पु.) २ प्रमापन (न.) गेज (पु.) fibre gauge तंतु प्रमापी ionisation gauge आयनिक प्रमापी McLeod gauge मॅक्लीअड प्रमापी, अल्पदाब प्रमापी radiometer gauge प्रारण प्रमापी strain gauge विकार प्रमापी

प्रमापित

Elec.Eng.(after Karl Friedrich Gauss, Ger. mathematician - the cgs electromagnetic unit of magnetic flux density) गाउस (न.) (pl. gauss or gausses)

(after Karl. F.Gauss) गाउसीय वितरण

गाउसीय फल

गाउसीय एकके (न.अ.व.)

जाळी (स्त्री.)

जाळी बसवणे

Eng. गिअर (न.), दंतुरचक्र (न.)

१ गुंतवणे २ गिअरमध्ये टाकणे cone gear शंकु गिअर friction gear घर्षण गिअर toothed gear दातेरी गिअर

गिअरन (न.), गिअरमध्ये टाकणे (न.)

(an experiment carried out by proposing a hypothesis in thought only) विमर्ष प्रयोग (पु.) (विमर्ष deliberation, reasoning) thought experiment काल्पनिक प्रयोग

(as a Geiger counter) गायगर गणित्र (न.)

(after Hans Geiger, Ger. physicist and W. Muller, Ger. physicist - its inventors) गायगर गणित्र (गायगर- म्यूलर) गणित्र (also Geiger-Muller counter)

Elec.Eng.( after Heinrich Geissler, Ger. mechanic - a vacuum tube having a moderate degree of exhaustion so that an electric discharge taking place in it will be brightly luminous but broken up by dark spaces) गायसलर नलिका

रत्न (न.)

१ सामान्य २ सर्वसाधारण normal

सामान्य परिसंचारण

सामान्य सापेक्षता

सामान्य सापेक्षता सिद्धांत (also general theory of relativity)

१ सामान्यीकरण (न.) २ सामान्य विधान (न.)

सामान्यीकरण करणे

सामान्यीकृत

सामान्यीकृत सहनिदशक (पु.अ.व.)

सामान्यीकृत संवेग (पु.अ.व.)

सामान्यीकृत वेग

१ सामान्यता (स्त्री.), सामान्य भाव (पु.) २ (as a general law) सामान्य नियम (पु.)

सामान्यतः, सामान्यपणे

१ जनन करणे २ उत्पन्न करणे

१ जनित २ उत्पन्न केलेला

जनक-, जनन-

Elec.Eng. (वीज) निर्मिति संयंत्र

Elec.Eng. (वीज) निर्मिति केंद्र (न.)

१ जनन (न.) २ पिढी (स्त्री.)

जनन दर

जनन काल

जनन-

१ जनित्र (न.), जनरेटर (पु.) २ Math.(as generatrix) जनक (पु.)

Math. जनिका (स्त्री.)

(relating or applied to or descriptive of all members of a genus, class or group, common to or characteristic of a whole group or class) जातिगत

Nucl. Phys. जातिगत नाम

जातिगत दृष्ट्या

१ (as coming into being of anything) जनन (न.) २ (as origin) उत्पत्ति (स्त्री.)

१ Geol.(as geodetic line) भूपृष्ठमितीय रेषा (स्त्री.) २ Math. (the shortest path between two points on any surface) अल्पांतराली रेषा (स्त्री.)

geodetic

geodetic line

१ (as a branch of applied mathematics that determines by observation and measurement the exact positions of points and the figures and the area of large portions of the earth's surface, the shape and the size of the earth etc.) भूपृष्ठमिति (स्त्री.), भूगणित (न.) २ (as geodetic surveying) भूपृष्ठमितीय सर्वेक्षण (न.)

भूपृष्ठमितीय, भूगणितीय (also geodesic or geodetical)

१ Geol. भूपृष्ठमितीय रेषा २ Math. अल्पांतराली रेषा

भूपृष्ठमितीय सर्वेक्षण

भूपृष्ठमितीय सर्वेक्षण

geodesy

भौगोलिक geographical

भौगोलिक याम्योत्तर, भौगोलिक रेखावृत्त

भूगोल (पु.)

भूशास्त्रविषयक, भूशास्त्रीय

भूशास्त्र (न.)

(dealing with, derived from or relating to terrestrial magnetism; of or relating to geomagnetic field) भूचुंबकीय

भूचुंबकीय विषुववृत्त

भूचुंबकीय क्षेत्र

भूचुंबकीय धुव

भूचुंबक त्व (न.) (also terrestrial magnetism)

भूमितीय geometrical

आकृति केंद्र

भूमितीय त्रुटि

Math. भूमिति माध्य

Light (as a branch of optics that ignores the wave nature of light and treats problems of reflection and refraction from the ray aspect) भूमितीय प्रकाशिकी physical optics भौतिक प्रकाशिकी

Math. भूमिति श्रेढी, गुण श्रेढी (also geometric progression)

भूमितीय दृष्ट्या, भूमिति दृष्ट्या

भूमिति (स्त्री.)

(as an entity consisting of an electromagnetic field held together by the gravitational attraction arising from the energy, and hence mass, of the field) जिऑन (न.)

(an instrument designed to detect vibrations passing through rocks, soil and ice) भूकर्ण (पु.)

भूभौतिक-, भूभौतिकी (स्त्री.)

मिळवणे, मिळणे

Thermionics (as a metallic deposit in a vacuum tube whose function is to absorb residual gas) अवशोषी (पु.), गेटर (न.)

गेटर लावणे, गेटरचा उपयोग करणे

उन्हाळी कारंजे (न.)

१ (as a false image or a faint double image appearing on a television screen) छद्म प्रतिमा (स्त्री.), बनावट प्रतिमा (स्त्री.) २ Met. (as ghost line) छद्म रेषा (स्त्री.)

Light छद्म प्रतिमा, बनावट प्रतिमा

Met. छद्म रेषा (also ghost)

छद्म स्पंद

छद्म संकेत

Eng. धारीपट्टी (स्त्री.)

Thermodynamics (after Josiah Willard Gibbs, Am. mathematician and physicist and Hermann L.F. von Helmholtz, Ger. scientist) गिब्ज हेल्मव्होल्टस समीकरण

९ (in comb.) (a prefix meaning १० abbr. g) जिगा-

(after William Gilbert, Eng. physicist - the cgs unit of magnetomotive force) गिल्बर्ट (न.)

१ सुवर्णविलेपन करणे, सोन्याचा मुलामा देणे २ (as to tinge with a golden colour) सोनेरी छटा आणणे

सुवर्णविलेपन (न.)

Eng. तुळई (स्त्री.)

घेर (पु.)

मतितार्थ (पु.)

१ देणे २ (as heat etc.) सोडणे, बाहेर टाकणे

दिलेला

Geol. हिमवाह (पु.)

Geol. ग्लान्स (न.)

(as the angle ebtween an incident beam as of X rays or electrons and the surface upon which it is incident; the complement of the angle of incidence) स्पर्श कोन

दिपवणे

झळाळी (स्त्री.), तिरीप (स्त्री.)

१ (डोळे इत्यादि) दिपवणारा (as in glaring light दिपवणारा प्रकाश) २ ढळढळीत (as in glaring mistake ढळढळीत चूक)

काच (स्त्री.)

काचफुगारी (पु.)

काचकापी (पु.)

काचवाळू (स्त्री.)

काचकुंतल (न.)

१ काचसदृश २ काचमय

१ चकाकी देणे २ काचरोगण लावणे

१ चमक (स्त्री.), चकाकी (स्त्री.) २ काचरोगण (न.)

चकाकी असणारा

१ गोल (पु.), गोळा (पु.) २ भूमंडल (न.)

गोलाकृति-, गोल-

Astron. गोल गुच्छ

गोलिका (स्त्री.)

चकाकी (स्त्री.) brightness

१ झळकणे २ उजळणे

१ झळकणे २ उजळणे

प्रभा (स्त्री.)

प्रभा विमोच (विद्युन्मोच)

प्रभा दीप

सरस (पु.)

चिकटवणे

(abbr. of gram) ग्रॅ.

उतरणे, कमी होणे

वर जाणे, चढणे, जास्त होणे

सुवर्ण (न.), सोने (न.)

सुवर्णपत्र (न.)

Elec. सुवर्णपत्र विद्युतदर्शी

सुवर्णविलेपित करणे, सोन्याचे पाणी देणे

सुवर्णविलेपित

सुवर्णविलेपन (न.)

(as an instrument for measuring angles) कोनमापी (पु.)

१ सु-, चांगला २ उचित, योग्य

Elec. सुवाहक (पु.)

-चे नियमन करणे

नियमित केलेला

Eng. नियामक (पु.)

(abbr. of gram - a metric unit of mass and weight) ग्रॅ.

श्रेणीकरण (न.), श्रेणीबंध (पु.)

१ (as a step, stage or degree in rank, quality, value etc.) श्रेणी (स्त्री.) २ (as of quality, excellence etc.) प्रत (स्त्री.) ३ Geol. प्रवणन (न.)

१ श्रेणीबद्ध करणे २ प्रतवारी लावणे

१ श्रेणीबद्ध, श्रेणित २ प्रतवारी लावलेला ३ Geol. प्रवणित

(the inclination or the rate of regular or graded ascent or descent; a part that slopes upward or downward) प्रणवता (स्त्री.) (प्रवण - inclined, sloping; प्रवणता - inclination, slope up or down) potential gradient विभव प्रवणता pressure gradient दाब

१ श्रेणीबद्ध करणे (न.) २ प्रतवारी लावणे (न.) ३ प्रवणन (न.)

(an instrument for measuring the gradient of a physical quantity, as of temperature, the earth's magnetic field, a slope) प्रवणतामापी (पु.)

क्रमशः, क्रमाक्रमाने होणारा

क्रमशः

(tomark with degrees as the scale of a thermometer) अंशांकन करणे (अंश- degree अंकन- marking)

अंशांकित

अंशांकित सिलिंडर

अंशांकित पात्र

अंशांकन (न.) calibration अंशशोधन

(as a small particle) कण (पु.)

कणसीमा (स्त्री.)

कणित

कणीयता (स्त्री.)

(a metric unit of mass and weight - abbr. gm. or gr.) ग्रॅम (पु.), ग्राम (पु.) (also gramme)

Chem. (also called gram atomic weight) ग्रॅम अणु (पु.)

ग्रॅम अणुभार

Heat ग्रॅम कॅलरी (स्त्री.)

Chem. ग्रॅम सममूल्य (न.)

ग्रॅमरेणु आकारमान

ग्रॅमरेणु भार

Chem. ग्रॅमरेणु (पु.) (also called gram molecular weight)

ग्रॅमरेणु-

gram

ग्रामोफोन (पु.)

कणीदार, दाणेदार

कणमयता (स्त्री.), कणिकामान (न.)

(to form or crystallise into grains, granules or small masses)कणमय करणे, कणमय होणे

कणमय केलेला, कणमय झालेला

कणिकायन (न.)

(a little grain) कणिका (स्त्री.)

आलेख (पु.) chart

आलेखपत्र (न.), आलेख कागद

१ आलेखी २ (as marked by clear and lively description) रेखीव graphical

आलेखी प्रतिरुपण

Optics (a reticle composed of lines ruled on a transparent plate) रेखाजाल (न.), सूत्रजाल (न.)

(as any frameworkor lattice work consisting of a regular arrangement of bars, rods or other long, narrow objects with interstices between them) जाल (न.)

जाल पंक्तिदर्शी

जाल पंक्तिदर्शन

(as an instrument or device) गुरुत्वमापी

(as to obey the law of gravitation; to move by gravitation) (गुरुत्वाकर्षणाने) ओढले जाणे

गुरुत्वाकर्षण (न.)

गुरुत्वीय, गुरुत्व-

acceleration due to gravity

celestial mechanics

गुरुत्व स्थिरांक

गुरुत्व क्षेत्र

गुरुत्व अभिवाह

गुरुत्वीय बल

गुरुत्वीय तीव्रता

गुरुत्वीय वस्तुमान

गुरुत्वीय विभव

गुरुत्वीय कर्षण

गुरुत्वीय अभिरक्त विस्थापन

बलाची गुरुत्वीय एकके (न.अ.व.)

गुरुत्वीय

Nuclenics गुरुत्वाणु (पु.), ग्रॅव्हिटॉन (पु.)

गुरुत्व (न.)

Elec.Eng. गुरुत्व घट

gravimeter

गुरुत्व तरंग

धूसर (also grey)

धूसर वस्तु

(the glancing angle occurring in grazing incidence) पृष्ठसर्पी कोन

(incidence, as of X rays, at a very small glancing angle) पृष्ठसर्पी आपतन

पृष्ठसर्पी किरण

Light (a simple means of comparing the intensities of two light sources) तैलबिंदु अनुदीप्तिमापी

तेलकट

हरित, हिरवा

gray

Engg. Thermionics, etc. (as a network, an electrode having one or more openings for the passage of electrons or ions) ग्रिड (न.)

ग्रिड नियंत्रित प्रज्योत दिष्टकारी

ग्रिड गलन

ग्रिड आपरिवर्तित प्रवर्धी

पेषण करणे

पेषणी (स्त्री.)

पेषण (न.)

खाच (स्त्री.)

एकूण,स्थूल

ग्रोस (पु.) (बारा डझन)

१ भू (स्त्री.), भूमि (स्त्री.), जमीन (स्त्री.) २ आधार (पु.)

भूमिस्थ करणे

घासलेली काच

भूपृष्ठ परावर्तित तरंग

Nucleonics (as the energy level of an atomic electron system, atomic nucleus etc.) मूल अवस्था (मूल ऊर्जा पातळी अवस्था)

भू तरंग

१ भूमिस्थ २ पेषित, घासलेला

भूमिस्थ ऍन्टेना, भूमिस्थ आकाशग

गट (पु.)

गट करणे, गट पाडणे

Radio गट वेग

गट तरंग

गट केलेला, गट पाडलेला

गट करणे (न.), गटपाडणी (स्त्री.)

वृद्धि (स्त्री.)

वृद्धि सर्पिल

वृद्धि सोपान

१ मार्गदर्शन करणे २ (as to regulate and manage or direct) पथनिर्धारित करणे

१ मार्गदर्शक (पु.) २ (as a contrivance for directing the motion, esp. such a contrivance having a directing edge, surface or channel) देशिनी (स्त्री.)

Electronics देशिनी क्षेत्र

(controllable as to the direction of motion) पथनिर्धारित (as in guided missile पथनिर्धारित क्षेपणास्त्र)

Radio पथनिर्धारित तरंग

गिटार (स्त्री.)

१ (as an apparatus for projecting or forcibly spraying) प्रक्षेपी (पु.) २ बंदुक (स्त्री.) ३ तोफ (स्त्री.)

(to revolve around a central point; to move spirally about an axis) घूर्णन करणे

(as the act or an instance of rotation in a circle or spiral) घूर्णन (न.)

घूर्णनी

घूर्णन दिक्सूचक (पु.)

घूर्णचुंबकीय

घूर्णचुंबकीय परिणाम

घूर्णचुंबकीय गुणोत्तर

घूर्णी (पु.)

घूर्णस्थापी (पु.)

घूर्णस्थितिक