भौतिकशास्त्र

भौतिकशास्त्र

All | A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
There are currently 564 names in this directory beginning with the letter F.
F
(abbr. of farad) फॅरॅड (सं. f )

f
(abbr. of farad) फॅरॅड (सं. f )

F layer
Radio F स्तर (पु.)

fabricate
(to construct a whole by uniting different parts oft. made elsewhere) पूर्वरचना करणे

fabricated
पूर्वरचित

Fabry and Perot etalon
Optics (a multiple reflection instrument of very high resolving power) फॅबी पेरो एटलॉन

Fabry Perot interferometer
Light, Optics फॅबी पेरो व्यतिकरणमापी (also Fabry and Perot interferometer)

face
१ (as the outer, upper or more important surface of any object) समपृष्ठ (न.), पृष्ठ (न.) २ (as of a crystal) पैलू (पु.), अनीक (पु.) ३ Geol.(of a quarry etc.) पृष्ठ (न.) ४ दर्शनी बाजू (स्त्री.)

face centred
(relating to a crystal space lattie in which each cubic unit cell has an atom at the centre and at the corners of each face) समपृष्ठ केंद्रित

face centred cube
Nucleonis समपृष्ठ केंद्रित घन

face centred cubic
Met. समपृष्ठ केंद्रित घनाकृति संरचना

face centred structure
समपृष्ठ केंद्रित संरचना

face of a cathodc ray tube
कॅथोड किरण नलिकेचे पृष्ठ

face of the earth
भूपृष्ठ (न.)

faced
अनीकित

facet
पैलू (पु.)

facet
पैलू (पु.)

facilitate
सुकर करणे, - ची सोय होणे

facility
१ सोय (स्त्री.), सौकर्य २ सुविधा (स्त्री.)

facsimile
(as an electrical communication the process or the result of the process by which fixed graphic material including pictures or images is scanned and the information converted into signal waves ,,,,,, etc.) अनुचित्र (न.)

facsimile radio
अनुचित्री रेडिओ

fact
१ तथ्य (न.) २ गोष्ट (स्त्री.) ३ वस्तुस्थिति (स्त्री.)

factor
१ Math. गुणक (पु.) २ Math. अवयव (पु.) ३ (something as an element, circumstance or influence that contributes to the production of a result) कारक (पु.) ४ (as, one of the elements) घटक(पु.)

factor of safety
Civ.Eng., Eng. etc. (as the ratio of ultimate strength of a member or piece of material to the actual working stress or the maximum permissible stress when in use) सुरक्षा गुणक

factorial
Math. क्रमगुणित

factorial development
१ Photog. क्रमगुणित चित्रव्यक्ति २ क्रमगुणित विकास

fade
अभिमंदन होणे, अभिमंदित होणे

fade in
उद्मंदन (न.)

fade out
अपमंदन (न.)

fader
(as contrasted with retarder) अभिमंदक (पु.)

fading
अभिमंदन (न.)

fahrenheit
Heat (after Gabriel D Fahrenheit, Ger. physicist) फॅरनहाइट

Fahrenheit
Heat (Fahrenheit scale or thermometer) १ फॅरनहाइट मापनश्रेणी (स्त्री.) २ फॅरनहाइट तापमापी (पु.)

Fahrenheit scale
(symbol F) Heat फॅरनहाइट मापनश्रेणी (सं. F - फॅ.)

fail
बंद पडणे, असफल होणे, निष्फळ होणे

failure
असफलता (स्त्री.), निष्फळता (स्त्री.), बंद पडणे (न.)

faint
१ मंद २ (of colours etc.) फिका

fall
१ पतन (न.), -पात (पु.), पडणे (न.) २ (as a waterfall) प्रपात (पु.), धबधबा (पु.)

fall
१ पतन होणे, पात होणे, पडणे २ उतरणे, घसरणे

fall of temperature
तापमान उतरणे, तापमानातील उतार

fallout
Nuclear Eng. (as the particles that descend through the atmosphere following a nuclear explosion) परिपतन (न.)

falltime
पतनकाल (पु.)

FALSE
खोटा, चुकीचा

false balance
खोटा तराजू

false equilibrium
Heat Thermodynamics खोटा असमतोल

falsify
१ (as to prove false) खोटा पाडणे २ (to forge or counterfeit) खोटा करणे

family
(as a closely related series of elements or chemical compounds) कुल (न.)

fan
१ पंखा (पु.) २ Geol. पंखा (पु.)

far
सुदूर

far field
(as the acoustic radiation field at large distances from the source) सुदूर क्षेत्र

far point
Optics (the point farthest from the eye at which an object is accurately focused on the retina when the accommodation is completely relaxed) सुदूर बिंदु

far point of the eye
(the nearest point on which the eye is focused when fully relaxed) नेत्राचा सुदूर बिंदु

far ultraviolet
सुदूर जंबुलातीत

farad
(abbr.f) Elec.Eng.(after Michael Faraday, Eng.physicist -a unit of capacitance) फॅरॅड (न.) (सं.f)

faradaic
faradic

faraday
Chem. Elec.(after Michael Faraday, Eng. physicist- as the quantity of electricity associated with one gram equivalent of chemical change) फॅरॅडे (पु.) (also faraday constant)

Faraday cylinder
Elec. Magn. फॅरॅडे चिति, फॅरॅडे सिलिंडर

Faraday dark space
Electronics (the nonluminous region between the negative gow and the positive column in a gas discharge tube at a moderate pressure) फॅरॅडे अदीप्त प्रदेश

Faraday effect
Light फॅरॅडे परिणाम

faradic
(as distinguished from galvanic) फॅरॅडीय (also faradaic)

fast
१ द्रुत २ (as colour) पक्का

fast fission factor
Nuclear Eng. (as the ratio of total number of fast neutrons produced by fissions due to neutrons of all energies, to the number resulting from thermal neutron fission) द्रुत विखंडन गुणक

fast neutrons
Nucleonics द्रुत न्यूट्रॉन (पु.अ.व.)

fast reaction
द्रुत अभिक्रिया

fast reactor
Nuclear Eng.(one in which operation depends on the initial velocity of unmoderated neutrons) द्रुत क्रियाधानी

fasten
घट्ट बांधणे, अडकवणे

fastener
कडी (स्त्री.), खीळ (स्त्री.), बंधक (पु.)

fastening
खिळण (स्त्री.), अडणा (पु.), स्थिरक (पु.)

fat
मेद (पु.), चरबी (स्त्री.)

fatal
घातक, मरणांतक

fathom
(a unit of measurement - generally a nautical measurement of depth) फॅदम (पु.)

fathometer
फॅदममापी (पु.)

fatigue
१ Eng.(as the tendency of metal to fracture under repeated stressing considerably below the ultimate tensile strength) श्रांति (स्त्री.) २ (as, colour fatigue etc.) श्रांति (स्त्री.)

fatigued
श्रांत

fatty
मेदयुक्त, चरबीयुक्त

fault
१ (as a defect in quality or constitution; as a defective point in an electric circuit due to crossing of wires, etc.) प्रमाद (पु.), (commonly) दोष (पु.) २ Geol. (as a fracture in the earth's crust etc.) भ्रंश (पु.) defect दोष flaw दोष

faulted
Geol. भ्रंशित

faulting
Geol. भ्रंशन (न.)

faultless
प्रमादहीन, निर्दाएष

faulty
प्रमादपूर्ण, सदोष

favourable
अनुकूल

favourably
अनुकूल रीतीने

FDS law
Fermi Dirac Sommerfeld law

feasibility
शक्यता (स्त्री.), सुसाध्यता (स्त्री.)

feasible
शक्य, सुसाध्य

feature
१ (characteristic) लक्षण (न.) २ (a prominent trait) वैशिष्ट्य (न.)

feeble
क्षीण

feeble current
क्षीण धारा

feed
(as to supply esp. toan electronic circuit; to send esp. through an electronic circuit - used of signals) भरवणे, प्रदाय करणे

feed
भरण (न.), प्रदाय (पु.)

feed current
Radio Thermionics भरण धारा

feed pump
भरण पंप

feedback
Acous. Radio (as the return to the input of a part of the output of an electronic amplifying system..... etc.) पश्चप्रदाय (पु.) negative feedback ऋऋण पश्चप्रदाय positive feedback धन पश्चप्रदाय

feedback signal
पश्चप्रदाय संकेत

feeder
१ Hyd.Eng. Radio संभरक (पु.) २ Geol. प्रमार्ग (पु.)

feeding
संभरण (न.)

feeding mechanism
संभरण यंत्ररचना (also feed mechanism)

feel
१ स्पर्श करणे २ स्पर्शाने जाणणे ३ जाणवणे

feel
स्पर्श (पु.)

feet
(Sing. foot; abbr. ft.) फूट (पु.अ.व.)

ferment
किण्वन करणे, किण्वन होणे, आंबवणे, आंबणे

ferment
Chem. etc. (a substance inducing fermentation) किण्व (पु.)

fermentation
किण्वन (न.), आंबवणे (न.)

fermented
किण्वित, आंबवलेला

fermenting
किण्वन-

fermenting
किण्वन करणे (न.), आंबवणे (न.)

fermenting pot
किण्वन पात्र

Fermi distance
फर्मी अंतर

Fermi distribution
फर्मी वितरण

Fermi energy
फर्मी ऊर्जा

Fermi gas model
फर्मी वायु प्रतिकृति

Fermi hole
फर्मी वंचिका

Fermi level
फर्मी पातळी

Fermi resonance
फर्मी संस्पंदन

Fermi statistics
(as quantum mechanical statistics according to which subatomic particles of a given class, as electrons, protons, etc. have a quantum- mechanical symmetry.... etc.) फर्मी सांख्यिकी (फर्मी-डिराक सांख्यिकी) (also Fermi-Dirac statistics)

Fermi temperature
फर्मी तापमान

Fermi-Dirac -Sommerfeld law
(short FDS law) फर्मी-डिराक-सोमरफेल्ड नियम

Fermi-Dirac distribution
(after Enrico Fermi, Ital.physicist and Paul A M Dirac, Eng. Physicist- as an assumed statistical distribution of speeds among the electrons responsible for thermal conduction in metals) फर्मी-डिराक वितरण

Fermi-Dirac distribution function
फर्मी-डिराक वितरण फल

Fermi-Dirac gas
फर्मी-डिराक वायु

Fermi-Dirac statistics
Fermi statistics

fermion
Nucleonics (as a particle described by Fermi-Dirac staistics) फर्मिऑन (पु.)

ferri-
(in comb.) फेरी-

ferrielectric
फेरीविद्युत-

ferrimagnetic
फेरीचुंबकीय

ferrimagnetism
फेरीचुंबकत्व (न.)

ferro-
(in comb.) फेरो-

ferroelectric
(having dielectric properties) फेरोविद्युत-

ferroelectric effect
फेरोविद्युत परिणाम

ferroelectricity
फेरोविद्युत (स्त्री.)

ferromagnet
फेरीचुंबक (न.)

ferromagnetic
फेरीचुंबकीय

ferromagnetic
फेरीचुंबकीय पदार्थ (न.)

ferromagnetics
फेरीचुंबकशास्त्र (न.)

ferromagnetism
फेरोचुंबकत्व (न.)

ferroresonance
Elec.Eng. फेरोसंस्पंदन (न.)

ferroresonant
फेरोसंस्पंदी

ferroresonant circuit
फेरोसंस्पंदी परिपथ

ferrous
फेरस, लोहीय (द्विसंयुजी लोह असणारा)

fertile
(said of an isotope which can be converted into a fissile material by neutron radiation and capture) ऊर्वर

fertiliser
Agric. रासायनिक खत (न.)

fertility
ऊर्वरता (स्त्री.)

Feynman diagram
फायनमन आकृति

fibre
तंतु (पु.)

fibre gauge
तंतु प्रमापी

fibre optics
तंतु प्रकाशिकी

fibrous
तंतुमय

fictitious
(as assumed) कल्पित

fictitious meridian
कल्पित याम्योत्तर

fictitious pole
कल्पित धुव

field
१ (as the region in which the forces being considered are appreciable; as, the area over which objects are visible; as the scene of operation.... etc.) क्षेत्र (न.) २ Elec.(as the region of space in which a given effect as gravity, magnetism or electricit

field coil
Elec.Eng.(a current bearing coil used to excite a field) क्षेत्र कुंडल

field current
Elec. Eng. क्षेत्र धारा

field emission
Electronics क्षेत्र उत्सर्जन

field free space
क्षेत्रमुक्त अवकाश

field frequency
क्षेत्र वारंवारता

field intensity
Elec.Eng. क्षेत्र तीव्रता

field lens
Optics (as one of the two lenses forming the eyepiece of a telescope or compound microscope that is nearer the object glass and that directs the rays into the eye-lens) क्षेत्र भिंग

field of force
बलक्षेत्र (न.)

field of magnet
चुंबक क्षेत्र

field of view
Light (the area over which the image is visible in the eyepiece of an optical instrument) दृष्टिक्षेत्र (न.)

field theory
१ a theory that the interaction of two separated physical systems is attributed to the intermediary of a field that propagates or extends from one to the other; २. a theory that particles are assumed to be the manifestation of quantum fields) क्षेत्र सिद्धांत

field vectors
(as vectors that describe the field) क्षेत्र सदिश (पु.अ.व.)

fifth interval
Music पंचम (पु.)

figure
१ (as a diagram or pictorial illustration) आकृति (स्त्री.), चित्र (न.) २ Math. (as number, digit, etc.)अंक (पु.), आकडा (पु.) form

figure of merit
१ (as a numerical quantity based on one or more characteristics as of a device or solution under specified conditions and used for indicating comparative efficiency or effectiveness) गुणवत्तांक (पु.) २ Elec. (of a current in amperes that must flow through a galvanometer to produce a deflection of one scale division) गुणवत्तांक (पु.)

filament
तंतु (पु.)

filament current
Thermionics तंतु धारा

filament efficiency
Thermionics (as the ratio of the current emitted from a fiament to that used to heat it) तंतु कार्यक्षमता

filament electrometer
Elec.Eng. तंतु विद्युन्मापी

filament lamp
तंतु दीप (पु.)

filament saturation
Thermionics (as the condition of a thermionic tube when all the electrons emitted from the filament are drawn to other electrodes) तंतु संतृप्ति (तंतु उत्सर्जन संतृप्ति) (also emission limitation or filament limitation)

filament voltage
तंतु व्होल्टता

filar
(of or relating to a thread or line; esp. possessing threads across the field of view) तंतुक

file
१ Eng. कानस (स्त्री.) २ पंक्ति (स्त्री.), रांग (स्त्री.)

file
१ कानशीने घासणे, कानसणे २ रांगेने जाणे, रांगेने असणे

filings
कीस (पु.), चुरा (पु.)

fill
भरणे, पुरित करणे

filled
भरलेला, पूरित

filled band
(an energy band in which every level is occupied by an electron) पूरित पट्ट

filler
पूरक (पु.)

film
१ (as an exceedingly thin layer; a thin covering or coating) पटल (न.) २ Acous. Cinema Photog (as a sensitive emulsion on a flexible base, usu. celluloid) फिल्म (स्त्री.) condensed film संघनित पटल gaseous film वायुरुप पटल monomolecular film एकरेणु पटल

film concent
(a hypothesis that there exists, at surfaces of contact between solids and fluids, liquids or gases which are in motion relative to one another, a relatively slowly moving film of the fluid, which decreases in thickness with increasing velocity, parallel to the surface of the main body of the fluid) पटल संकल्पना

film record
Acous. फिल्म अभिलेख, फिल्म रेकॉर्ड

film recorder
Cinema फिल्म अभिलेखी

film recording
Acous. फिल्म अभिलेखन

film speed
फिल्म द्रुतता

filter
१ (as a contrivance for freeing liquids or gases from suspended impurities esp. by passing them through a porous article or mass such as paper, sand etc) गाळणी (स्त्री.), फिल्टर (न.) २ Elec.Comm.(as an entity or device for eliminating or reducing certain waves or frequencies while leaving others relatively unchanged) निस्यंदक (पु.)

filter
१ (as a contrivance for freeing liquids or gases from suspended impurities esp. by passing them through a porous article or mass such as paper, sand etc) गाळणी (स्त्री.), फिल्टर (न.) २ Elec.Comm.(as an entity or device for eliminating or reducing certain waves or frequencies while leaving others relatively unchanged) निस्यंदक (पु.)

filter circuit
Radio निस्यंदक परिपथ

filter paper
Chem. (a paper consisting of pure cellulose, which is used for separating solids from liquids by filteration) गाळणी कागद

filter pump
गाळणी पंप, फिल्टर पंप

filtrate
Chem. (a liquid freed from the solid matter after having passed through a filter) गळण (न.)

filtration
१ गाळणे (न.) २ निस्यंदन (न.)

final
अंतिम

find
१ शोधणे २ (as to arrive at; to learn or become informed or aware of) अनुभवास येणे, आढळणे, आढळून येणे

finder
Astron. etc. वीक्षणी (स्त्री.) range finder परास वीक्षणी view finder उपवीक्षणी

finding
१ वीक्षण (न.) २ (as what has been learnt as a result of inquiry) निष्कर्ष (पु.)

fine
१ (as very small, minute, marked by subtlety, refinement or intricacy; performed with extreme care or accuracy) सूक्ष्म २ (free from impurity; highly purified) विशुद्ध pure शुद्ध refined परिष्कृत

fine spectrum
(as the resolution of lines in atomic emission spectra) सूक्ष्म पंक्ति

fine structure
सूक्ष्म संरचना

fine structure constant
सूक्ष्म संरचना स्थिरांक

finely
सूक्ष्मतः

fineness
१ सूक्ष्मता (स्त्री.) २ विशुद्धता (स्त्री.)

fines
Geol. सूक्ष्मकण (पु.अ.व.), सूक्ष्मके (न.अ.व.)

finish
१ समाप्त करणे, पूर्ण करणे २ तयार करणे, सिद्ध करणे

finished
१ समाप्त, पूर्ण, संपवलेला २ तयार, सिद्ध, तयार केलेला, सिद्ध केलेला

finishing
अंत्यरुपण (न.)

finite
१ (bounded; limited; not infinite) परिमित, सांत २ Math. सांत

fire
१ आग (स्त्री.), विस्तव (पु.) २ अग्नि (पु.)

fire alarm
१ आगीचा इशारा (पु.) २ आग इशारा यंत्र (न.)

fire arms
दारुगोळा हत्यारे (न.अ.व.)

fire ball
(a ball full of combustibles) अग्निगोलक (पु.)

fire controller
अग्नि नियंत्रक

fire engine
आगीचा बंब (पु.)

fire escape
आगशिडी (स्त्री.)

fire extinguisher
अग्निशामक (पु.)

fire tongs
कोळशाचा चिमटा (पु.)

firebrick
आगवीट (स्त्री.) (आगबंद वीट)

fireclay
Geol., Met. आगमाती (स्त्री.) (आगबंद माती)

fireproof
अग्निरोधी

firing
ज्वालन (न.) जाळणे (न.)

firing voltage
जालन व्होल्टता

firm
१ दृढ २ ठाम

firmly
१ दृढपणे, दृढतापूर्वक २ ठामपणे

firmness
दृढता (स्त्री.)

first order stark effect
प्रथमक्रम स्टार्क परिणाम

fissile
Nuclear Eng.(as fissionable) विखंडनक्षम

fissile material
विखंडनक्षम पदार्थ

fissility
विखंडनक्षमता (स्त्री.)

fission
१ (as the splitting of an atomic nucleus as a result of bombardment by neutrons - distinguished from spallation) विखंडन (न.) २ Astron.( as the breaking up of a single gaseous body into two unequal masses to form a binary star etc.) विखंडन (न.) nuclear

fission chamber
विखंडन कक्ष

fission neutron
विखंडन न्यूट्रॉन

fission product
विखंडन उत्पाद

fission spectrum
विखंडन पंक्ति

fission yield
विखंडन प्राप्ति

fissionable
विखंडनीय

fissionable
(usu. in pl. - fissionable material) विखंडनीय पदार्थ (पु.)

fissionable material
विखंडनीय पदार्थ

fit
१ निश्चिती करणे, निश्चयन करणे (as in to fix the position of - ची स्थाननिश्चिती करणे, - चे स्थाननिश्चयन करणे) २ (as to make nonvolatile or solid; cause to form a nonvolatile or solid compound; to combine) स्थिरण करणे, स्थिरण होणे

fit
१ निश्चिती करणे, निश्चयन करणे (as in to fix the position of - ची स्थाननिश्चिती करणे, - चे स्थाननिश्चयन करणे) २ (as to make nonvolatile or solid; cause to form a nonvolatile or solid compound; to combine) स्थिरण करणे, स्थिरण होणे

fitered
१ गाळलेला २ निस्यंदित

fitting
१ जोडणी (स्त्री.) २ जोडणीकाम (न.)

fixation
१ निश्चयन (न.) २ स्थिरण (न.)

fixation of nitrogen
नायट्रोजन स्थिरण

fixed
१ नियत, निश्चित २ (as nonvolatile bound) स्थिर ३ (as, stationary, immovable) स्थायी

fixed point of a thermometer
तापमापीचा नियत बिंदु

fixed pulley
स्थायी कप्पी

fixer
स्थिरक (पु.) (as in photograph fixer प्रकाशचित्र स्थिरक)

fixity
स्थिरता (स्त्री.)

flakes
पत्री (स्त्री.)

flame
ज्योत (स्त्री.), ज्वाला (स्त्री.) luminous flame अनुदीप्त ज्योत manometric flame दाबमापी ज्योत nonluminous flame अनुदीप्तिहीन ज्योत sensitive flame संवेदी ज्योत singing flame स्वर ज्योत arc प्रज्योत spark स्फुल्लिंग

flame arc lamp
(an arc lamp employing flame carbons) ज्योत प्रज्योति दीप

flame carbons
(carbon electrodes containing certain metallic salts, which have the effect of colouring an arc maintained between them) ज्योत कार्बन (पु.अ.व.)

flame lamp
ज्योत दीप

flame spectrum
ज्योत पंक्ति

flame test
Chem. ज्वाला परीक्षण

flameless
ज्वालाहीन

flameless combustion
ज्वालाहीन दहन

flameproof
ज्वालारोधी

flammability
ज्वालाग्राहिता (स्त्री.)

flammable
ज्वालाग्राही

flap
पाळ (स्त्री.)

flap valve
पाळ झडप, पाळ व्हाल्व

flare
भडका उडणे

flare
१ (as an unsteady glaring light) कंपित ज्वाला (स्त्री.) २ प्रज्वाला (स्त्री.) (as in solar flare सौर प्रज्वाला)

flare up
भडकणे (न.) भडका (पु.)

flash
(to break forth as a sudden light; to give forth flashes of light) क्षणदीप्त करणे, क्षणदीप्त होणे

flash
Photog. क्षणदीप्ति (स्त्री.)

flash point
क्षणदीपनांक (पु.) (also flashing point)

flash spectrum
Astron. क्षणदीप्ति पंक्ति

flashback potential
Elec. Magn. पूर्वदीपन विभव

flashback voltage
पूर्वदीपन व्होल्टता

flashbulb
क्षणदीप (पु.)

flashing
क्षणदीपन (न.)

flashing point
flash point

flashlight
क्षणदीप्ति (स्त्री.)

flashometer
क्षणदीप्तिमापी (पु.)

flask
चंबू (पु.), फ्लास्क (पु.)

flat
१ समतल, सपाट २ (of a musical tone) कोमल

flat
सपाटी (स्त्री.), समतल (न.)

flat bottomed
सपाट बुडाचा

flat lighting
समतल दीपन

flat photography
सपाट प्रकाशचित्रण

flat resonance
सपाट संस्पंदन

flat tone
Music कोमल स्वरक

flat top antenna
Radio सपाट शिखर ऍन्टेना, सपाट शिखर आकाशग

flat tuning
Radio सपाट मेलन

flatten
सपाट करणे, सपाट होणे, चपटा करणे, चपटा होणे

flattened
सपाट केलेला, सपाट झालेला, चपटा केलेला, चपटा झालेला

flavour
१ रस (पु.), स्वाद (पु.) २ (an essence or extract) स्वादसार (न.)

flavour
स्वादयुक्त करणे, स्वादयुक्त होणे

flaw
१ (a fault or defect esp. in a character or a piece of work) दोष (पु.) fault

flawless
१ दोषहीन २ उणीवहीन

fleming valve
(after Sir John Ambrose Fleming, Eng. electrical engineer, its inventor - a diode) फ्लेमिंग व्हाल्व

flexibility
नम्यता (स्त्री.), लवचिकता (स्त्री.) pliability

flexible
(capable of being flexed; capable of being turned, bowed or twisted without breaking) नम्य, लवचिक

flexible wire
नम्य तार, लवचिक तार

flexural
(of relating to, or resulting from flexure) आनमनविषयक, आनमनी

flexural strength
आनमनी सामर्थ्य

flexure
(the quality or state of being flexed, turned or bent) आनमन (न.)

flicker
लुकलुक होणे, फडफडणे

flicker
लुकलुक (स्त्री.)

flicker effect
Thermionics (as the irregular emission of electrons from a thermionic cathode) लुकलुकता परिणाम

flicker photometer
लुकलुक अनुदीप्तिमापी

flight
उड्डाण (न.)

flint
Geol. फ्लिंट (पु.)

flint glass
फ्लिंट काच

float
तरंगवणे, तरंगणे

float valve
प्लव व्हाल्व

floatation
तरण (न.), तरंगणे (न.) (also flotation)

floatation method
तरण पद्धति

floating
तरता, तरंगणारा, तरंगता

floating body
तरंगणारा पदार्थ

floating carrier system
Radio तरंगती वाहनिक प्रणाली

floating e.m.f.
Elec. Magn. तरंगता विद्युतगामक

floating potential
Elec. Magn. तरंगता विभव

flocculant
ऊर्णनक (पु.)

flocculate
(to cause to aggregate or coalesce into small lumps or loose clusters or into a flocculent mass or deposit; to aggregate or coalesce into small lumps or loose clusters) ऊर्णित करणे, ऊर्णित होणे (ऊर्णा i.e. wool which looks like small clusters)

flocculated
ऊर्णित

flocculating
ऊर्णक

flocculation
१ (act or process of flocculating) ऊर्णन (न.) २ (product of flocculating) ऊर्ण (न.)

flocculent
ऊर्णी

flocculent
ऊर्णनक (पु.)

flood lamp
झोतदीप (पु.)

floodlight
प्रकाशझोत (पु.)

floodlight projector
प्रकाशझोत प्रक्षेपी

floodlighting
झोत दीपन (न.)

flotation
floatation

flow
प्रवाहित होणे, वाहणे

flow
प्रवाह (पु.) laminar flow घूर्णन प्रवाह rotational flow स्त्रोतरेखा प्रवाह streamline flow क्षुब्ध प्रवाह turbulent flow  current (Elec.) धारा flux अभिवाह stream धार, स्त्रोत

flow of electric current
विद्युत धारा प्रवाह

flow of energy
ऊर्जा प्रवाह

flowing
प्रवाही

fluctuate
चढौतार होणे, कमीजास्त होणे

fluctuating
चढौतार होणारा, कमीजास्त होणारा, चढौतारी

fluctuating current
Elec. Magn. चढौतारी धारा

fluctuation
चढौतार (पु.), कमीजास्त होणे (न.)

fluctuation noise
Thermionics (the noise produced in the output circuit of an amplifier by shot and flicker effects) संकुल कुरव

fluency
प्रवाहिता (स्त्री.)

fluent
(flowing or capable of flowing) प्रवाही

fluid
(as a substance that alters its shape in response to any force however small that tend to flow or to conform to the outline of its container, and that includes gases and liquids) द्रायु (पु.) (द्रवरुप आणि वायुरुप पदार्थ), द्रायु पदार्थ (पु.)

fluid
(having particles that easily move and change their relative position without separation of mass and that easily yield to pressure) द्रायुरुप, द्रायु-

fluid dynamics
(a branch of fluid mechanics that deals with fluid motion) द्रायुगतिशास्त्र (न.)

fluid friction
द्रायु घर्षण

fluid mechanics
(a branch of mechanics that deals with special properties of liquids and gases) द्रायु स्थितिगतिशास्त्र

fluidity
द्रायुता (स्त्री.)

fluorescence
(as the absorption of radiation of a particular wavelength by a substance and its reemission as light of greater wavelength) प्रतिदीप्ति (स्त्री.) brightness

fluorescent
प्रतिदीप्तिशील

fluorescent lamp
Elec.Eng. प्रतिदीप्तिशील दिवा, प्रतिदीप्तिशील दीप

fluorescent screen
Cathode Ray Tubes प्रतिदीप्तिशील पट, प्रतिदीप्तिशील पडदा

fluorometric
प्रतिदीप्तिमितीय

fluorometry
(measurement of the intensity and colour of fluorescent radiations) प्रतिदीप्तिमिति (स्त्री.)

fluoroscope
प्रतिदीप्तिदर्शी (पु.)

flurometer
(an instrument for measurement of fluorescence) प्रतिदीप्तिमापी (पु.)

flute
१ वेणु (पु.), वंश (पु.) २ (as a groove of a curved section) चुणी (स्त्री.)

fluted
(channeled, grooved) चूणित

fluted spectrum
(also called channeled spectrum) चूणित पंक्ति

flutter
Acous. स्पंदन (न.)

fluvial
प्रवहण- (as in fluvial action प्रवहण क्रिया)

flux
१ (as an act of flowing, continued flow) अभिवाह (पु.) २ Chem.(as a substance used to promote fusion as by removing impurities esp. of metals or minerals) विशोधी (पु.) ३ (as the rate of transfer of fluid, particles or energy across a given surface) अभिवाह (पु.) ४ (as a matter discharged in a flux) स्त्रोत (पु.)

flux density
Elec.Eng.(the quantity of flux passing through a unit area) अभिवाह घनता

flux linkage
अभिवाह सहलग्नता

fly
उड्डाण करणे, उडवणे, उडणे

fly tandem
१ एकापाठी एक असे उडत राहणे २ सोपानी पद्धतीने उडत राहणे

flyback
प्रत्यागमन (न.)

flying
उडता

flying spot scanner
चलबिंदु क्रमवीक्षी

flywheel
Eng. गतिपाल चक्र (न.)

foam
फेस (पु.)

focal
(of relating to, or having a focus) नाभीय, नाभि-

focal isolation
Optics नाभीय विविक्तीकरण

focal length
Light (as the distnce from the principal point of a lens orconcave mirror to the principal focus) नाभीय अंतर

focal line
नाभीय रेषा

focal plane
Light नाभीय प्रतल

focal point
Light नाभीय बिंदु

focalisation
नाभीयन करणे (न.)

focalise
(to adjust the focus of) नाभीयन करणे

foci
नाभी (स्त्री.अ.व.) (sing. focus)

focimeter
(an instrument for measuring either the visual or the photographic focal length of an objective or of another optical system) नाभिमापी (पु.) (also focometer)

focus
Light etc. (meeting point of rays of light, heat etc.) नाभि (स्त्री.) centre  (pl. foci or focuses)

focus
(to cause to come together come together at a focus, to concentrate) नाभीयन करणे, नाभीयन होणे

focusing
Acous. Cathode Ray Tubes, Light etc. नाभीयन (न.)

focusing amode
नाभियन ऍनोड

focusing arc lamp
नाभीयन प्रज्योत दीप

focusing screen
नाभीयन पट

fog
Meteor. etc. धुके (न.), नीहार (न.) dew

fogged plate
धूसर पट्टिका

foggy
धुकेरी, नीहारी

foil
वर्ख (पु.), पत्री (स्त्री.)

Fokker-Planck equation
Math. फॉकर-प्लँक समीकरण

follow
अनुसरण करणे, मागून जाणे, अनुगमन करणे

follower
अनुगामी (पु.) (as in cahode follower कॅथोड अनुगामी)

food
अन्न (न.)

foot
(abbr. ft.) (a unit of length) फूट (पु.)

foot brake
Automobiles पदचलित बेक

foot pound
(as a unit of work, moment or torque) फूट पौंड (पु.) (्अ.व. फूड पौंड) (pl. foot pounds)

foot pound second
(abbr. fps)(being or relating to a system of units based upon foot as a unit of length, the pound as a unit of weight or mass, and the second as the unit of time) फूट पौंड सेकंद-

foot pound second system
फूट पौंड सेकंद पद्धति

foot poundal
(as the absolute unit of work in the fps system) फूट पौंडल (न.)

football pump
फूटबॉलचा पंप

footcandle
(as a unit of illumination) फूट कॅन्डल (न.)

forbidden
निषिद्ध

forbidden band
निषिद्ध पट्ट

forbidden line
निषिद्ध रेषा

forbidden transition
Nucleonics निषिद्ध संक्रमण

force
(as a agency or influence that if applied to a free body results chiefly in an acceleration of the body and sometimes in elastic deformation and other effects) बल (न.) actual force प्रत्यक्ष बल, वास्तविक बल central force केंद्रीय बल impulsive force आवेगी

force due to pressure
दाबामुळे कार्य करणारे बल

force factor
बल गुणक

force field
बलक्षेत्र (न.)

force of attraction
attraction force

force of inertia
जडत्व बल

force pump
बलपंप (पु.)

forced
बलित

forced frequency
बलित वारंवारता

forced vibrations
(vibrations which result from the application of a periodic force to a body capable of vibrating) बलित कंपने (न.अ.व.)

forceps
चिमटा (पु.) (pl. forceps also forcepses or forcipes)

forcipes
चिमटे (पु.अ.व.) (sing. forceps)

forecast
पूर्वानुमान करणे

forecast
पूर्वानुमान (न.)

forensic
न्यायसहायक, न्याय-

forensic splectroscopy
(the use of spectroscopy as an aid in criminal investigation) न्याय पंक्तिदर्शन (न्यायसहायक पंक्तिदर्शन)

forepump
पूर्वपंप (पु.)

forge
(as to shape by heating and hammering) (आगीत तापवून व ठोकून) घडवणे

forge
Met. (as a plant where forging is carried on) घडकाम कर्मशाळा (स्त्री.), लोहारसाळ (स्त्री.)

forging
Eng. घडकाम (न.)

forging shop
लोहारशाळा (स्त्री.)

fork
द्विशूल (पु., न.), काटा (पु.)

forked
१ द्विशूलित २ (having one end divided into two or more branches or points) सशाख

forked track
Nuclear Eng. द्विशूलित रेखापथ

form
१ रुप (न.) २ (as the ideal or intrinsic character) स्वरुप (न.) configuration संरुपण conformation समआविन्यास figure आकृति, चित्र shape आकृति

form
१ (to give a form or shapem to; to become formed or shaped) बनवणे, बनणे, आकार देणे २ घडवणे (in the form of - च्या रुपाने, -च्या स्वरुपात)

formation
१ रचना (स्त्री.), घडण (स्त्री.) २ निर्माण (न.)

formed
रचित, घटित, बनलेला, बनवलेला

forming
१ रुपण (न.) २ बनणे (न.)

formless
रुपहीन, अनाकार

formula
(pl. formulae or formulas) सूत्र (न.)

formulate
१ तयार करणे, मांडणी करणे २ (to reduce to or express in a formula) सूत्ररुपाने मांडणे

formulation
१ तयार करणे (न.), मांडणी करणे (न.), मांडणी (स्त्री.) २ सूत्ररुपाने मांडणे (न.)

Fortin barometer
Meteor.(after Jean Fortin, Fr. physicist and engineer, its inventor) फॉर्टनचा हवादाबमापी (also Fortin's barometer)

forward
पुरोगामी, पुरोग-, अग्र-

Foucault current
Elec.Eng.(after Jean B L Foucault, Fr. physicist) फूको धारा

Foucault's pendulum
Astron. फूकोचा दोलक

foundation
१ Eng. पाया (पु.) २ आधार (पु.)

foundry
Eng. १ ओतशाळा (स्त्री.) २ ओतकामकला (स्त्री.)

fountain
कारंजे (न.)

four centred
चतुःकेंद्रित, चतुःकेंद्र-

four sided
चौकोनी, चतुर्भुजी, चार बाजू असलेला

four tensor electromagnetic field
चतुष्प्रदिश विद्युतचुंबकीय क्षेत्र

fourfold symmetry
Nuclear Eng. चतुःसममिति (स्त्री.)

fourth dimension
चतुर्थ मिति

fourth interval
Music मध्यम (पु.)

fps
फूट पौंड सेकंद- (abbr. of foot pound second)

fps system
फूट पौंड सेकंद पद्धति

fraction
१ Math. अपूर्णांक (पु.) २ (as, a discrete unit, portion or section) अंश (पु.), भिन्न (पु.) ३ Chem. (as one of the several portions separable by fractionation) प्रभाजित (न.) segment

fractional
१ अंशात्मक, भिन्नात्मक २ Chem.(of or relating to any process used to separate the components of a mixture through differences in physical or chemical properties) प्रभाजी (as in fractional crystallisation प्रभाजी स्फटन)

fractionate
(to separate into different portions as by distillation etc.) प्रभाजन करणे

fractionating
प्रभाजक, प्रभाजन-

fractionation
प्रभाजन (न.)

fracture
१ Geol. भंग (पु.), भंजन (न.) २ भेग (स्त्री.)

fracture
भंग करणे, भंग होणे, मोडणे

fragment
शकल (न.), खंड (पु.) segment

fragmental
शकलित

fragmentary
शकलित, खंडमय

fragmentation
शकलन (न.)

frame
चौकट (स्त्री.), सांगाडा (पु.)

frame
१ तयार करणे २ चौकटबद्ध करणे

frame of reference
(a set of lines or surfaces used for defining coordinates that define positions, directions, velocities etc.) संदर्भ चौकट

framework
चौकट (स्त्री.)

free
मुक्त, अलग्न

free axis
मुक्त अक्ष

free charge
Elec. मुक्त प्रभार

free electron
(an electron within a conducting substance, as metal, but not permanently attached to any atom; an electron moving in a vacuum) मुक्त इलेक्ट्रॉन

free energy
(the part of the energy of a portion of matter that may be change without change of volume; internal thermodynamic potential) मुक्त ऊर्जा

free expansion
Heat Thermodynamics मुक्त प्रसरण

free fall
मुक्त पतन

free field
(a field, as wave or potential, in a homogeneous, isotropic medium free from boundaries) मुक्त क्षेत्र

free field emission
Electronics मुक्त क्षेत्र उत्सर्जन

free free transition
Nucleonics मुक्त मुक्त संक्रमण

free grid
मुक्त ग्रिड

free molecular heat conduction
Heat Thermodynamics मुक्त रेणू ऊष्मा वहन

free molecule viscosity
Heat Thermodynamics मुक्त रेणू विष्यंदिता

free pole
Elec. Eng. मुक्त धुव

free radical
Chem. मुक्त मूलक

free reed
Music मुक्त रीड

free suspension
मुक्त निलंबन

free valence
(as the valence that does not appear to be satisfied) मुक्त संयुजा

free vibrations
(as the vibrations which occur at the natural frequency of a body when it has been displaced from its position of rest and allowed to vibrate freely) मक्त कंपने (न.अ.व.)

free volume
मुक्त आकारमान

freed
मुक्त, मुक्त केलेला

freedom
मुक्तता (स्त्री.)

freely
मुक्तपणे, स्वतंत्रपणे, अबाधपणे

freeze
गोठवणे, गोठणे

freezing
Heat गोठण (न.)

freezing mixture
Chem. गोठण मिश्रण

freezing point
Heat गोठणांक (पु.)

frequency
१ Elec.Radio etc. (as the number of vibrations or waves or cycles, of any periodic phenomenon per second) वारंवारता (स्त्री.) २ Math. आवृत्तिसंख्या (स्त्री.) beat frequency विस्पंद वारंवारता forced frequency बलित वारंवारता high frequency उच्च वारंवारता

frequency band
Radio वारंवारता पट्ट

frequency changer
Elec.Eng. वारंवारता परिवर्ती

frequency channel
Elec. वारंवारता प्रणाल

frequency deviation
वारंवारता विचलन

frequency doubler
Radio वारंवारता द्विकर

frequency doubling
वारंवारता द्विगुणन

frequency meter
Elec.Eng. वारंवारतामापी (पु.)

frequency modulation
Radio वारंवारता आपरिवर्तन

frequency range
वारंवारता परास, वारंवारतेचा टप्पा

frequency response
Acous. वारंवारता प्रतिसाद

frequency tripler
Elec.Eng. वारंवारता त्रिकर

frequent
वारंवार होणारा

frequently
वारंवार

fresh
१ नवीन, नवा २ (as water- not salt) गोडा (as in fresh water गोडे पाणी ३ ताजा, टवटवीत

freshly formed ion
Nucl. Phys. नवघटित आयन

friction
Mech. (as the resistance to motion etc.) घर्षण (न.) dynamic friction गतिक घर्षण rolling friction लोटण घर्षण sliding friction सर्पी घर्षण static friction स्थितिक घर्षण

friction gear
Eng. घर्षण गिअर

friction layer
घर्षण स्तर

frictional
(relating to friction; produced by friction) घर्षण-

frictional electricity
Elec. घर्षण विद्युत (घर्षणजन्य विद्युत)

fringe
झल्लरी (स्त्री.), (झालर)

fringing
Elec.Eng. Nucleonics etc. सीमावृद्धी (स्त्री.)

front
१ अग्रभाग (पु.), पुरोभाग (पु.), अग्र(न.) २ आघाडी (स्त्री.)

frontage
अग्रभाग (पु.), पुरोभाग (पु.)

frost
हिमतुषार (पु.) dew

froth
फेन (पु.)

frothy
फेनयुक्त

frozen
गोठवलेला, गोठलेला

ft.
(abbr. of foot or feet) फू.(फूट)

fuel
इंधन (न.), जळण (न.)

fugitive
(as fading when exposed to light; likely to disappear or fall away) उडून जाणारा, उडणारा

fugitive colour
उडून जाणारा रंग

fulcrum
Mech. (the point of support, or pivot, of a lever) टेकू (पु.), आलंब (पु.) (pl. fulcra or fulcrums)

fulfil
१ पूर्ण करणे २ पार पाडणे ३ फलद्रुप करणे

fulfilment
पूर्ति (स्त्री.)

full
पूर्ण

full radiation
black radiation

full radiator
पूर्ण प्रारी

full wave
पूर्ण तरंग

full wave rectification
Elec.Eng. Radio पूर्ण तरंग दिष्टकरण

fully
पूर्णपणे, पूर्णतः

fume
धूम (पु.) dew

fumigate
धुमारणे, धुरी देणे

fumigation
धुमारा (पु.), धुमारा देणे (न.)

fumigator
धूमित्र (न.)

fuming
धुमार-, धूम-

fuming
धूमन (न.), धूमन करणे (न.)

fuming chamber
धूमकक्ष (पु.)

function
१ Math.(as a mathematical expression describing the relation between variables - usu. written in the form 'f (x)' ) फल (न.) २ कार्य (न.)

function
कार्य करणे

functional
१ Math. फलीय २ क्रियात्मक

fundamental
मूल, मूलभूत

fundamental interval
१ (as of sound) मूलांतर गुणक २ Heat (as the number of degrees between the two fixed points on a thermometer scale) मूलांतर (न.)

fundamental note
मूलस्वर (पु.)

fundamental particle
मूल कण, मूलभूत कण

fundamental tone
मूल स्वरक

fundamental units
(as the units of length, mass and time upon which a system of units is based - as cgs system of units etc.) मूलभूत एकके (न.अ.व.)

funnel
नरसाळे (न.), नसराळे (न.). चाडी (स्त्री.), फनेल (न.)

furnace
भट्टी (स्त्री.)

fuse
१ (to reduce to liquid or plastic state or become fluid by heat; as to melt) वितळवणे, वितळणे २ (as to become integrated; to unite) एकीकरण होणे ३ (of atoms etc.) संमीलन होणे

fuse
१ Elec.Eng. वितळतार (स्त्री.), फ्युज (पु.) २ Mining etc. फ्युज (पु.)

fuse wire
वितळतार (स्त्री.), फ्यूज (पु.)

fused
१ वितळलेला २ संमीलित

fusibility
१ वितळणशीलता (स्त्री.) २ संमीलनक्षमता (स्त्री.)

fusible
१ वितळणशील २ संमीलनक्षम

fusion
१ वितळण (न.), वितळणे (न.) २ एकीकरण (न.) ३ Nucleonics (as of atoms etc.) संमीलन (न.)

fusionable
१ Nucleonics संमीलनशील २ वितळणक्षम