भूशास्त्र

भू शास्त्र

All | A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
There are currently 442 names in this directory beginning with the letter R.
R tectonite
R टेक्टोनाइट (पु.)

R wave
R तरंग (पु.)

radial
अरीय

radial drainage
अरीय निस्सार

radial drainage pattern
अरीय निस्सार प्ररुप, अरीय निस्सार आकृतिबंध

radial fault
अरीय भ्रंश

radiated
प्रारित

radiation logging
प्रारण क्रमलेखन

radioactive
किरणोत्सार-, किरणोत्सारी

radioactive age determination
किरणोत्सार वयमापन

radioactive assay
किरणोत्सारी निकष मूल्यन

radioactive decay
किरणोत्सारी अपक्षय

radioactive disintegration
किरणोत्सारी विघटन

radioactive element
किरणोत्सारी मूलद्रव्य

radioactive equilibrium
किरणोत्सारी समतोल

radioactive series
किरणोत्सार श्रेणी

radioactivity
किरणोत्सार (पु.)

radioactivity log
किरणोत्सार क्रमलेख

radioactivity logging
किरणोत्सार क्रमलेखन

radioautograph
किरणोत्सार चित्र (न.)

radioautography
किरणोत्सार चित्रण (न.)

radiocarbon dating
रेडिओकार्बन वयमापन

radiocolloid
रेडिओकलॉइड (न.)

radiogenic
Chem. किरणोत्सारज

radiogenic isotope
किरणोत्सारज समस्थानिक

radiolaria
Zool. रेडिओलेरिआ (पु.अ.व.)

radiolarian
रेडिओलेरिअन

radiolarian ooze
रेडिओलेरिअन सिंधुपंक

radius
त्रिज्या (स्त्री.)

radius ratio
त्रिज्या गुणोत्तर

radon
Chem. रेडॉन (पु.)

ragging
Min. रॅगिंग (न.)

rain and snow gauge
पर्जन्य व हिम मापक

rain print
पर्जन्य ठसा

rain shadow
पर्जन्य छाया

raise
Min. रेझ (स्त्री.)

raised beach
उत्थित पुळण

raised reef
उत्थित प्रवाली

rake
रेक (पु.), आनति (स्त्री.), पिच (पु.) pitch

Raleigh wave
रॅले तरंग

random orientation
स्वैर दिशादेशन

range
१ मर्यादा (स्त्री.), व्याप्ति (स्त्री.) २ अंतर (न.) ३ कक्षा (स्त्री.) ४ पंक्ती (स्त्री.), रांग (स्त्री.) ५ टापू (पु.) hill range टेकड्यांची रांग mountain range पर्वत श्रेणी temperature range तापमान सीमा time range काल कक्षा

range finder
दूरता मापी

rank
१ प्रत (स्त्री.) २ दर्जा (पु.) (as in rank of coal कोळशाचा दर्जा)

ranking
दर्जा ठरवणे (न.)

Rapakivi granite
रापकिव्ही ग्रॅनाइट

Rapakivi texture
रापकिव्ही पोत

rapids
क्षिप्रिका (स्त्री.अ.व.), द्रुतवाह (पु.अ.व.), खळाळ (पु.अ.व.)

rare earths
Chem. रेअर अर्थ् स्

ratio
गुणोत्तर (न.)

ratioed print
दुरुस्त फोटोप्रत

rattle stone
खुळखुळा दगड

ravine
घळ (स्त्री.)

raw ore
कच्चे धातुक

razor stone
वस्तऱ्याचा दगड

reaction
Chem. क्रिया (स्त्री.), अभिक्रिया (स्त्री.), प्रतिक्रिया (स्त्री.)

reaction curve
अभिक्रिया वक्र, अभिक्रिया आलेख

reaction pair
अभिक्रिया युग्म

reaction point
अभिक्रिया बिंदु

reaction principle
अभिक्रिया तत्त्व

reaction relation
अभिक्रिया संबंध

reaction rim
अभिक्रिया नेमि, अभिक्रिया धाव

reaction series
अभिक्रिया माला, अभिक्रिया श्रेणी

reaction structure
अभिक्रिया संरचना

readjustment
पुनःसमायोजन (न.)

reagent
Chem. अभिकारक (पु.)

real specific gravity
सत्य विशिष्ट गुरुत्व

realgar
Min. रिअल्गार (न.)

rebound
प्रतिस्कंदन (न.)

recapitulation
Biol. पुनरावर्तन (न.)

receivable income
प्राप्य उत्पन्न

receiver
ग्राहक (पु.)

recent
रीसेंट (पु.), अलिकडील भूशास्त्रीय कालखंड (पु.)

recession
प्रतिसरण (न.), अपसरण (न.)

recession curve
प्रतिसरण आलेख

recession of coastline
किनाऱ्याचे प्रतिसरण

recession of watershed
जलविभाजकाचे प्रतिसरण

recessional moraine
प्रतिसारी हिमोढ

recharge
पुनर्भरण (न.)

recharge area
पुनर्भरण क्षेत्र

recharge of ground water
भूजल पुनर्भरण

reciprocal strain ellipsoid
व्युत्क्रमी विकृति विवृतज

reconnaissance
पूर्वपाहणी (स्त्री.)

reconnaissance map
पूर्वपाहणी नकाशा

record
अभिलेख (पु.)

record of sampling
प्रतिदर्शचयन अभिलेख

recorder
अभिलेखी (पु.)

recording
अभिलेखन (न.), अभिलेख (पु.)

recovery
उपलब्धि (स्त्री.)

recovery factor
उपलब्धि गुणक

recrystallisation
पुनःस्फटन (न.)

rectangular
काटकोनी

rectangular drainage
काटकोनी निस्सार

rectangular drainage pattern
१ काटकोनी निस्सार प्ररुप २ काटकोनी निस्सार आकृतिबंध

rectified
परिशोधित

recumbent
आडवी

recumbent fold
आडवी वलि

recycling
पुनश्चक्रण (न.)

red beds
रक्त संस्तर, लाल संस्तर

red bole
रेड बोल, गेरु

red clay
लाल मृत्तिका, लाल सिंधुपंक

red mud
लाल पंक

red soils
लाल मृदा

redemption
विमोचन (न.)

redemption of capital
भांडवल विमोचन

redox potential
रेडॉक्स विभव oxidation reduction potential Eh O/R potential

redoxomorphic stage
रेडॉक्सोरुपणी अवस्था

redoxomorphism
रेडॉक्सोरुपण (न.)

reducing flame
क्षपणकारी ज्योत, क्षपण ज्योत

reduction
Chem. लघूकरण (न.), क्षपण (न.)

reduction index
क्षपण निर्देशक

reduzate
क्षपणी निक्षेप (पु.)

reef
१ प्रवाली (स्त्री.) (as in barrier reef रोधक प्रवाली) २ शिलाश्रेणी (स्त्री.) ३ (in ore deposit) प्रशीर (स्त्री.) atoll reef ऍटॉल प्रवाली barrier reef रोधक प्रवाली coral reef प्रवाली fringing reef अनुतट प्रवाली

reef complex
प्रवाली संकुल

reef conglomerate
प्रवाली पिंडाश्म reef talus

reef flat
प्रवाली समतल

reef knoll
प्रवाली टेकाड

reef patch
प्रवालिका (स्त्री.)

reef talus
प्रवाली पिंडाश्म reef conglomerate

reentrant
अंतप्रवेशी

reference axis
संदर्भ अक्ष

reference plane
संदर्भ प्रतल

reference sphere
संदर्भ गोलक

reference station
संदर्भ स्थानक

reflectance
परावर्तकता (स्त्री.)

reflected wave
परावर्तित तरंग

reflection
परावर्तन (न.)

reflection coefficient
परावर्तन गुणांक

reflection shooting
परावर्तन स्फोटन

reflection stereoscope
परावर्तन त्रिमितिदर्शी

reflectivity
परावर्तकता (स्त्री.)

reflectometer
परावर्तनमापी (पु.)

refolding
पुनर्वलीयन (न.)

refraction
अपवर्तन (न.)

refraction coefficient
अपवर्तन गुणांक

refraction diagram
अपवर्तन आकृति

refraction seismograph
अपवर्तन भूकंपमापी

refraction shooting
अपवर्तन स्फोटन

refraction stereoscope
अपवर्तन त्रिमितिदर्शी

refractometer
अपवर्तन मापी

refractory
उच्चतापसह, प्रतीप

refractory ore
प्रतीप धातुक

refringence
अपवर्तन (न.)

refringent
अपवर्तनी

reg
रेग (पु.)

regar
रेगर (स्त्री.), रेगूर (स्त्री.) regur

regelation
पुनर्घट्टन (न.)

regenerated crystal
पुनर्जात स्फट

regeneration
पुनर्जनन (न.)

regimen
प्रवणप्रवृत्ति (स्त्री.)

region
प्रदेश (पु.) area क्षेत्र belt पट्टा field क्षेत्र zone प्रदेश

regional
प्रादेशिक

regional arching
प्रादेशिक चापन

regional gravity
प्रादेशिक गुरुत्व

regional guide
प्रादेशिक दर्शी

regional metamorphism
प्रादेशिक रुपांतरण

regional unconformity
प्रादेशिक अभिविसंगति

regional zoning
प्रादेशिक मंडलन

regolith
प्रावार खडक (पु.), मृदावरण (न.) sathrolith mantle rock saprolith

regosol
रेगोसोल (स्त्री.)

regression
पिछेहाट (स्त्री.) (as in marine regression सागरी पिछेहाट)

regressive
प्रतिगामी

regressive metamorphism
प्रतिगामी रुपांतरण retrogressive metamorphism retrograde metamorphism diapthoresis

regressive overlap
प्रतिगामी अतिव्यापन

regressive shoreline
प्रतिगामी वेलारेषा

regulus metal
रेग्युलस धातु

regur
रेगुर (स्त्री.), रेगर (स्त्री.) regar

rehydrolyzation
पुनस्सजलन (न.)

rejuvenated
पुनर्युवित

rejuvenation
पुनर्युवायन (न.)

relative humidity
सापेक्ष आर्द्रता

relative permeability
सापेक्ष पार्यता

relative relief
सापेक्ष उठाव

relaxation
शिथिलन (न.)

relaxation method
शिथिलन पद्धति

relaxation time
शिथिलन काल

release fractures
मुक्ति भंग

release joints
मुक्ति संधी

released minerals
मुक्त खनिजे

relic
अवशिष्ट (न.), अवशेष (पु.) relict

relict minerals
अवशेष खनिजे

relict permafrost
अवशेष नित्य गोठित भूमि

relict texture
अवशेष पीत

relief
(of ground) उठाव (पु.)

relief map
उठावाचा नकाशा

relief model
उठावाची प्रतिकृति

relief well
परिहार विहीर

reluctance
प्रतिष्टंभ (पु.)

reluctance geophone
प्रतिष्टंभ भूकर्ण

remanence
(चुंबकीय) शेष प्रवर्तन (न.)

remanent magnetism
शेष चुंबकत्व

remnant
अवशेष (पु.)

remunerative discount factor
किफायतशीर कसर गुणक

remunerative rate
किफायतशीर दर

reniform
वृक्काकार colloform

repeated reflections
आवर्ती परावर्तने

replacement
प्रतिस्थापन (न.)

replacement deposit
प्रतिस्थापन निक्षेप

replacement texture
प्रतिस्थापन पोत

replacement vein
प्रतिस्थापन शीर substitution vein

replacement veinlet
प्रतिस्थापन शीरिका

representative factor
प्रमाण गुणोत्तर

reptile
रेप्टाइल (पु.)

resection
Surv. बिंदुस्थापन (न.)

resequent
नवानुवर्ती consequent

resequent fault line scrap
नवानुवर्ती भ्रंश रेखा कडा

resequent stream
नवानुवर्ती नदी

reserves
उपलभ्य (न.)

reservoir
१ संचय (पु.) २ संचायक (पु.) ३ जलाशय (पु.)

reservoir drive
संचय चालना

reservoir energy
संचय ऊर्जा

reservoir gas oil ratio
संचय वायु तेल गुणोत्तर

reservoir pressure
संचय दाब

reservoir rock
संचायक खडक

reservoir survey
संचायक सर्वेक्षण

resident geologist
निवासी भूशास्त्रज्ञ

residual
अवशेष (पु.), अवशिष्ट (न.),

residual
अवशेष, अवशिष्ट

residual boulder
अवशिष्ट धोंडा

residual clay
अवशिष्ट मृत्तिका

residual concentration
अवशिष्ट संहति

residual deposit
अवशिष्ट निक्षेप, अवशिष्ट साठा

residual gravity
अवशिष्ट गुरुत्व

residual liquid
अवशिष्ट द्रव

residual magma
अवशिष्ट मॅग्मा

residual magnetism
अवशिष्ट चुंबकत्व

residual oil
अवशिष्ट तेल

residual ore
अवशिष्ट धातुक

residual soil
अवशिष्ट मृदा

residue
अवशेष (पु.), शेष (पु.)

residue gas
शेष वायु

residuum
अवशेष (पु.)

resilence
लवचिकपणा (पु.)

resin
रेझिन (न.), राळ (स्त्री.)

resinous
राळसम

resinous lustre
राळसम चमक

resistance
रोध (पु.)

resistates
टिकाऊ खनिजे (न.अ.व.)

resistivity
रोधिता (स्त्री.), रोधकता (स्त्री.), प्रतिरोधकता (स्त्री.)

resistor
रोधी (पु.)

resolution
वियोजन (न.)

resolution of reflection
परावर्तन वियोजन

resolved time
वियोजित काल

resolving power
वियोजन शक्ति

resonance in seismograph
भूकंपमापी संस्पंदन

resorption
पुनःशोषण (न.)

resources
१ साधन संपदा (स्त्री.) २ संपदा (स्त्री.) (as in oil resources तेल संपदा)

response
प्रतिसाद (पु.)

response curve
प्रदिसाद आलेख

resting mark
विश्राम चिन्ह

restite
अचलांग (न.)

restitution
प्रत्यानयन (न.)

restored dislocation
पुनःस्थापित भ्रंशन

resultant
परिणामी (पु.)

resultant
परिणामी

resurrected topography
उत्खात स्थलरुप, उत्खनित स्थलरुप exhumed topography

resurreted landscape
उत्खात भूदृष्य, उत्खनित भूदृश्य exhumed landscape

retained water
धारित जल water of retention

retardation
मंदन (न.)

reticulate
जाळीसारखा

retrograde condensate pool
प्रतिगामी संद्रवण साठा

retrograde metamorphism
प्रतिगामी रुपांतरण retrogressive metamorphism regressive metamorphism diapthoresis

retrograding shoreline
प्रतिगामी वेलारेषा

retrogressive metamorphism
प्रतिगामी रुपांतरण regressive metamorphism retrograde metamorphism diapthoresis

reversal
प्रतिक्रम (पु.)

reverse
व्युत्क्रम, उलटा

reverse fault
व्युत्क्रम भ्रंश

reverse rotary wells
व्युत्क्रमी घूर्णी विहिरी

reverse separation fault
व्युत्क्रम विलगन भ्रंश

reverse slip fault
व्युत्क्रम सरक भ्रंश

reverse zoing
व्युत्क्रम मंडलन

reversed arc
उलटा चाप

reversed limb
उलटलेला बाहु

revived
पुनरुज्जीवित

revolution
१ (in geology) भूक्रांति (स्त्री.) २ क्रांति (स्त्री.) (as in tectonic revolution विवर्तनी क्रांति) ३ परिभ्रमण (न.) ४ परिक्रमण (न.)

reworked sediment
पुनरवसादित अवसाद

reworking
पुनरवसादन (न.)

rhabdite
Zool. वेतास्का (स्त्री.)

rheid
प्रवहणाश्म (पु.)

rheid folding
प्रवहणी वलीयन

rheidity
प्रवहनक्षमता (स्त्री.)

rhenania phosphate
ऱ्हेनानिआ फॉस्फेट

rheological property
प्रवहणी गुणधर्ण

rheology
प्रवणहनशास्त्र (न.)

rheomorphic
प्रवहणी

rheomorphism
प्रवहणी रुपांतरण (न.)

rhizoconcretion
मूलसंग्रंथि (स्त्री.) rhizomorph

rhodochrosite
Min. ऱ्होडोक्रोसाइट (न.)

rhodolite
Min. ऱ्होडोलाइट (न.)

rhodonite
Min. ऱ्होडोनाइट (न.)

rhombdodecahedron
ऱ्हाँब्डोडेकॅहेड्रॉन (पु.) समचतुर्भुज द्वादशपृष्ठक (पु.)

rhombic
समचतुर्भुज

rhombic dodecahedron
समचतुर्भुज द्वादशपृष्ठक

rhombic symmetry
समचतुर्भुज सममिति

rhombohedral
समचतुर्भुजपृष्ठीय

rhombohedral packing
समचतुर्भुजपृष्ठीय बंधन

rhombohedral system
समचतुर्भुज पृष्ठीय प्रणाली

rhombohedron
समचतुर्भुजपृष्ठक (पु.), ऱ्हाँबोहेड्रॉन (पु.)

rhyodacite
ऱ्हायोडेसाइट (पु.)

rhyolite
ऱ्हायोलाइट (पु.)

rhythmic banding
लयित पट्टन

rhythmic bedding
लयित संस्तरण

rhythmic layering
लयित स्तरण

rhythmite
लयस्तर (पु.)

rhythmite
लयस्तर (पु.)

rib and furrow structure
पट्टी नि खाच संरचना

ribbon
फीत (स्त्री.), रिबन (स्त्री.)

ribbon injection
फीती अंतःक्षेपण

ribbon structure
फीती संरचना

Richter magnitude
रिश्टर महत्ता

ridge
कटक (पु.)

riebeckite
Min. रिबेकाइट (न.)

Riecke's principle
रिक्त तत्त्व

riffle
खाच (स्त्री.) groove

riffle
खाच (स्त्री.) groove

rift
१ खच (स्त्री.) २ अनुपाट (पु.)

rift and grain
अनुपाट व उत्पाट

rift trough
खच द्रोणी (स्त्री.)

rift valley
खच दरी (स्त्री.)

rift valley fault
खच दरी भ्रंश

rig
रिग् (स्त्री.)

right
अधिकार (पु.) (as in mineral right खनिज अधिकार)

right handed separation
उजवे विलगन

right lateral fault
दक्षिण भ्रंश, उजवा पार्श्वभ्रंश dextral fault

right normal slip fault
उजव्या सामान्य सरकेचा भ्रंश

right reverse slip fault
उजव्या व्युत्क्रम सरकेचा अंश

right section
उजवा छेद

right separation fault
उजवा विलगन भ्रंश

right slip fault
उजवा सरक भ्रंश

rigid
ताठर, दृढ

rigidity
ताठरता (स्त्री.),दृढता (स्त्री.)

rigidity modulus
दृढता मापांक

rill
ओहळ (पु.)

rill mark
ओहळ चिन्ह

rim
धाव (स्त्री.), नेमि (स्त्री.), कट (पु.)

rim rock
कट खडक

rim syncline
नेमि अभिनति

rim texture
नेमि पोत

ring complex
वलय संकुल

ring dyke
वलय भित्ति cone sheet

ring fracture
वलय भंजन

ring fracture stoping
वलय निखलन

ring shooting
वलय स्फोटन

ring structure
वलयी संरचना

ringed target
वलयित लक्ष्य

rip current
रक्षी धार, रक्षी प्रवाह

rip rap
रिप रॅप, रक्षी डबर

riparian
नदीतटीय

ripple
लहर (स्त्री.)

ripple bedding
लहर संस्तरण

ripple mark
लहर चिन्ह

ripplet
लहरिका (स्त्री.)

rise
चढ (पु.)

riss
रिस् (पु.)

riss
रिस्

river
नदी (स्त्री.) current

river basin
नदी खोरे

river bed
नदी पात्र

river bottom
नदीचा तळ

river capture
नदी अपहार river piracy stream capture

river piracy
नदी अपहार river capture stream capture

river system
नदी कुळ, नदी प्रणाली valley system

river terrace
नदी वेदिका stream terrace

rivulet
ओढा (पु.) current

roasting
भाजणी (स्त्री.)

roche moutonnee
रॉश मुटने

rock
शिला (स्त्री.), खडक (पु.)

rock avalanche
शिला अवधाव

rock builders
खडक उत्पादक (पु.अ.व.)

rock burst
खडक प्रस्फोट

rock crystal
Min. रॉक क्रिस्टल (न.)

rock dried specific gravity
शुष्क खडक विशिष्ट गुरुत्व

rock fan
शिला पंखा

rock flour
शिला चूर्ण

rock forming minerals
शिला घटक खनिजे

rock natural specific gravity
नैसर्गिक खडक विशिष्ट गुरुत्व

rock pediment
शिला पदभूमि

rock phosphate
फॉस्फेटी खडक, फॉस्फेट खडक phosphate rock

rock pressure
खडकांचा दाब

rock salt
सैंधव (न.)

rock slide
खडक घसर (स्त्री.)

rock slide
खडक घसर (स्त्री.)

rock stratigraphic unit
खडक स्तारिकी एकक

rock terrace
शिला वेदिका

rock unit
खडक एकक

rock waste
शिला विशीर्ण

rock wool
खनिज ऊर्ण mineral wool

rockfall
शिलापात (पु.)

rod
१ (परिमाण) रॉड (पु.) २ शलाका (स्त्री.)

rod mill
शलाका चक्की

rodding
रुळ (पु.)

rodding structure
शलाकी संरचना

roll
घरंगळणे creep

roll mark
घरंगळ चिन्ह

rollability
घरंगळणीयता (स्त्री.)

rolling
१ घरंगळण (स्त्री.) २ (topography) उंचसखल

rolling topography
उंचसखल स्थलरुप

roman ocher
रोमन ओकर

roof
छत (न.)

roof foundering
छताचे ढासळणे,छताची ढासळ

roof pendant
छत प्रलंब

roof rock
छत खडक

roofing slate
छताचा स्लेट

room
कोठी (स्त्री.), खोली (स्त्री.), कक्ष (पु.)

room and pillar method
कोठी खांब पद्धति bord and pillar method

room temperature
प्रयोगशाळेतील तपमान

root
Bot. मूळ (न.)

root zone
मूळ विभाग

ropy lava
दोरखंडी लाव्हा corded lava

roscoelite
Min. रॉस्कोलाइट (न.)

rose diagram
फुलारी आकृति

rose quartz
Min. गुलाबी क्वार्ट् झ

Rosenbusch's law
रोझेनबुश नियम

Rosenbusch's rule
रोझेनबुश नियम

rosette
फुलारी रचना (स्त्री.)

Rossi-Forel intensity scale
रॉसी फोरेल तीव्रता श्रेणी

rotary drilling
घूर्णी वेधन

rotary fault
घूर्णी भ्रंश

rotary scrubber
घूर्णी मार्जनी

rotational axis
घूर्णन अक्ष

rotational fault
घूर्णी भ्रंश

rotational movement
घूर्णी हालचाल

rotational strain
घूर्णी विकृति

rotational wave
घूर्णी तरंग

round
गोल

rounded
गोलित

rounding
गोलन (न.)

roundness
गोलाई (स्त्री.)

rubble
रोडे (न.)

rubellite
Min. रुबेलाइट (न.)

ruby
माणिक (न.), रुबी (स्त्री.)

ruby silver
रुबी सिल्व्हर

rudaceous
खंडाश्मी psephitic

rudimentary
Bot., Zool. अविकसित

rudite
रुडाइट (पु.), खंडाश्म (पु.) rudyte psephite

rugose coral
रुगोज प्रवाळ

ruled template
आरेखित टेम्प्लेट

running ground
खच भूमि

runoff
पृष्ठवाह (पु.)

rupture
फोडणे, फुटणे

rupture
भंग (पु.) fracture

rutile
Min. रुटाइल (न.)